|
1. Có lẽ trong ngôn
ngữ của nhân loại, chưa có danh từ nào bị lạm dụng cho bằng hai chữ tình
yêu. Từ những rung động đầu đời của tuổi dậy thì cho đến những cuộc
phiêu lưu tình cảm không lối thoát, tất cả đều được gọi là những mối
tình, là tình yêu. Động từ yêu cũng được con người sử dụng hầu như trong
mọi hoàn cảnh; người ta yêu hoa, yêu nhạc, yêu thú vật, yêu người…
Tình cảm rung động, nhưng cường độ và đối tượng rung động lại khác nhau;
tất cả được gói trọn trong chữ yêu. Một mối tình cao đẹp nhất cũng gọi
là tình yêu mà một cuộc phản bội xấu xa nhất cũng gọi là tình yêu. Có sự
lạm dụng đối với tình yêu, phải chăng vì người ta chưa hiểu được thế nào
là tình yêu chân thực.
Bàn đến con đường nên thánh dành riêng cho các đôi vợ chồng nghĩa là bàn
đến phương thức sống đức ái của Kitô giáo trong bậc hôn nhân, thiết
tưởng chúng ta không thể không nói đến nền tảng của con đường này là
tình yêu. Thế nào là tình yêu theo quan niệm Kitô giáo? Sau đây chúng
tôi xin ôn lại một vài yếu tố của tình yêu đích thực theo quan niệm của
đạo chúng ta.
2. Về tình yêu, có thể rút ra từ mặc khải trong Kinh Thánh bốn điểm cơ
bản sau đây :
· Chỉ có một Thiên Chúa độc nhất.
· Thiên Chúa là tình yêu.
· Con người được tạo dựng giống hình ảnh của Thiên Chúa tình yêu.
· Người nam và người nữ được kêu gọi để yêu nhau.
Trước hết, Thiên Chúa là Đấng độc nhất, nghĩa là duy chỉ có một mình
Ngài mới là chủ tể của mọi loài. Vì Ngài là Thiên Chúa độc nhất và là
thần linh, nên nơi Ngài không có phái tính. Ngài không phải là một nam
thần hay một nữ thần như người ta thấy trong các thần thoại Hy Lạp hay
các tôn giáo khác. Ngài không thể đóng vai một người chồng hay một người
vợ, tất cả mọi loài hiện hữu đều bởi lời Ngài. Kinh Thánh nói, Ngài phán
một lời liền có trời đất muôn vật.
3. Thiên Chúa là Đấng độc nhất nhưng Ngài không phải đơn thuần là một
ngôi vị. Ở tuyệt đỉnh của mặc khải trong Kinh Thánh chúng ta đọc thấy
rằng: “Thiên Chúa là tình yêu”. Đó là chân lý nền tảng tóm lược mặc khải
trong Kinh Thánh. Thiên Chúa là tình yêu. Ngài làm tất cả vì yêu thương.
Ngài là định nghĩa của tình yêu.
“Thiên Chúa là tình yêu”, điều đó có nghĩa Ngài không đơn thuần là một
ngôi vị. Mầu nhiệm cơ bản được bày tỏ cho con người chính là mầu nhiệm
Ba Ngôi. Thiên Chúa có một người Con. Cha và Con yêu thương nhau, tình
yêu giữa hai ngôi vị ấy được gọi là Thánh Thần. Tự bản chất Thiên Chúa
không có phái tính, nhưng chỉ có hai thực tại thuộc đặc tính của gia
đình là yêu và sinh sản.
Từ mặc khải nền tảng vô cùng bí nhiệm này, chúng ta có thể rút ra những
kết luận sau:
Phái tính và tình yêu là hai thực tại khác nhau, Thiên Chúa là tình yêu
nhưng không có phái tính. Như thế, tình yêu là một thực tại thần linh
trong khi phái tính là một thực tại hoàn toàn có tính nhân loại.
Kết luận thứ hai mà chúng ta có thể rút ra từ chân lý được mặc khải trên
đây là tình yêu mang tính thần linh. Đó là lý do tại sao tình yêu là yếu
tố quan trọng nhất trong quan hệ giữa người nam và người nữ. Phái tính
thuộc về thể xác cho nên cũng sẽ qua đi với thể xác. Nhưng tình yêu thì
bất diệt.
4. Khi Thiên Chúa tự mặc khải cho con người, Ngài cũng một trật bày tỏ
cho con người chân lý của chính nó. Mầu nhiệm của Thiên Chúa gắn liền
với chân lý về con người. Đó là lý do tại sao Kinh Thánh nói với chúng
ta rằng, con người là hình ảnh của Thiên Chúa.
Đây là mặc khải nền tảng về con người và đời sống xã hội. Được tạo dựng
theo hình ảnh của Thiên Chúa, con người phải giống Thiên Chúa trong hành
vi và phẩm hạnh của mình. Chính vì là hình ảnh của Thiên Chúa, nên con
người luôn có khuynh hướng sống cuộc sống xã hội, họ không thể sống đơn
độc, bởi vì Thiên Chúa không sống đơn độc. Bản tính giống Thiên Chúa
luôn thúc đẩy con người sống thành gia đình, thành đoàn thể, thành xã
hội, thành quốc gia v.v..
Sự khác biệt về phái tính giữa người nam và người nữ là một điều tốt,
bởi đó là ý muốn của Thiên Chúa. Chính nhờ phái tính mà con người mới có
thể diễn tả sự phong phú của Thiên Chúa. Khi Ađam và Eva trở thành lứa
đôi trong vai trò vợ chồng thì họ nên giống Thiên Chúa. Là một người đàn
ông, dĩ nhiên Ađam cũng là hình ảnh của Thiên Chúa, nhưng không là một
hình ảnh trọn vẹn; Eva cũng là hình ảnh của Thiên Chúa, nhưng chưa là
một hình ảnh trọn vẹn. Với tình yêu, hai người được liên kết với nhau để
tạo nên một đôi lứa yêu thương nhau và như vậy họ mới trở thành hình ảnh
trọn vẹn của Thiên Chúa.
5. Từ những suy nghĩ trên, chúng ta có thể đi đến những nhận định sau
đây:
Trước hết, cho dẫu là hai thực thể khác nhau, tình yêu và phái tính
không bao giờ tách biệt nhau. Người đàn ông và người đàn bà không thể có
hành động phái tính nghĩa là giao hợp với nhau mà không có tình yêu.
Tình yêu và tình dục phải luôn đi đôi với nhau; điều này có nghĩa, phái
tính là phương tiện, là ngôn ngữ để diễn đạt tình yêu. Thú vật giao hợp
nhưng không có tình yêu. Chỉ có tình yêu mới xứng đáng với con người.
Giao hợp mà không có tình yêu tức là hạ mình xuống hàng thú vật.
Đây là ngộ nhận của rất nhiều người: Họ lẫn lộn tình yêu với tình dục.
Tình dục luôn mang tính mù quáng. Nó là một thúc đẩy tự nhiên, mà nếu
không có sự tự chế, con người dễ dàng buông theo. Tình yêu đích thực như
tình yêu của Thiên Chúa vốn đã mặc khải qua cuộc sống và cái chết của
Đức Giêsu Kitô chính là tự hiến và trao ban.
Kinh Thánh nói với chúng ta rằng, Thiên Chúa đã yêu thương thế gian đến
nỗi đã ban Người Con Một của Ngài cho thế gian. Đó là định nghĩa của
tình yêu. Yêu là dâng hiến, là trao ban, là hy sinh, là quên mình. Như
vậy một hành động tính dục không mang ý nghĩa của trao ban, của dâng
hiến, của hy sinh, của quên mình thì không thể là ngôn ngữ của tình yêu
mà chỉ là thể hiện của lòng ích kỷ và sự chết.
6. Con người là hình ảnh của Thiên Chúa tình yêu, nên ơn gọi của con
người chính là sống yêu thương. Ơn gọi này được thể hiện một cách đặc
biệt trong hôn ước. Sự kết hợp giữa vợ chồng bao gồm mọi khía cạnh trong
đời sống vợ chồng chứ không chỉ trong phương diện thể xác mà thôi. Vợ
chồng yêu thương nhau có nghĩa là họ liên kết đời sống họ lại với nhau
trong tư tưởng, ý chí, hành động, tâm hồn v.v..
Nói cách khác, họ phải liên kết tất cả khả năng, nghị lực của họ với
nhau và sống vì nhau. Sự kết hợp thể xác chỉ là một khía cạnh của sự kết
hợp toàn thể cuộc sống và con người của họ. Sự kết hợp thể xác chỉ có ý
nghĩa nếu nó diễn đạt sự kết hợp toàn diện ấy. Đây là lý do tại sao hôn
nhân chỉ có giữa một người đàn ông và một người đàn bà mà thôi. Nếu
người vợ và người chồng tham dự hoàn toàn vào cuộc sống của nhau thì dĩ
nhiên không thể có một người thứ ba. Đó là đòi hỏi để tình yêu đích thực
và trọn vẹn có thể có giữa hai vợ chồng. |