Thánh Frances
de Sales viết rằng: “Thật không cần thiết để luôn luôn lúc nào cũng
chăm chú đến tất cả mọi nhân đức để diễn tập; có thể làm gãy gập và lúng
túng ý tưởng và cảm giác của bạn rất nhiều. Khiêm tốn và bác ái là những
sợi dây chủ chốt; tất cả các nhân đức khác đều gắn liền vào. Chúng ta
chỉ cần nắm giữ hai sợi dây này: một ở dưới đáy và một ở trên đỉnh. Sự
đứng vững của tòa nhà tùy thuộc vào móng và mái của nó. Chỉ cần tập
trung tâm hồn để diễn tập hai nhân đức này chúng ta sẽ không bị khó khăn
đối với các nhân đức khác. Đây là những nhân đức mẹ và những nhân đức
khác theo sau giống như gà con theo gà mẹ”. Dường như hầu hết các
thánh của Giáo hội đều chuyển tải hai nhân đức chủ chốt này, nhưng vượt
trội hơn cả phải nói đến vị đại thánh đáng kính và đáng yêu của chúng ta
là thánh cả Giuse.
Thánh Giuse đáng kính vì Ngài có quá nhiều nhân đức siêu phàm, người
bình thường không thể có được, điều này cũng dễ hiểu vì Ngài được tiền
định chăm lo gia đình Thánh, Ngài được những ân sủng đặc biệt thiết
tưởng không có gì lạ cả. Đến nổi người ta cho rằng Ngài không hiểu,
không biết, cũng không hỏi, chỉ tin và làm theo lời Chúa. Thí dụ khi
Thiên thần báo mộng cho Ngài: ”Đừng ngại đón bà Ma-ri-a vợ ông về, vì
người con bà cưu mang là do quyền năng Chúa Thánh Thần...”, tôi không
nghĩ rằng Ngài hiểu được vấn đề, kể cả Chúa Thánh Thần là gì. Khi được
mộng báo đem con trẻ và Mẹ Người trốn sang Ai Cập cũng vậy, Ngài không
biết gì về ý định cũng như kế hoạch của Chúa, chỉ làm theo -một cách
liều lĩnh- không thắc mắc, thật mạo hiểm vì không những đưa con trẻ đi
trốn trong lúc mới sinh ra, còn đưa đi đến một xứ sở xa lạ không người
quen biết.
Ngài đáng kính vì khiêm nhường và bác ái đến độ chỉ thi hành không nói.
Ngày xưa ở Do Thái người ta rất trọng nam khinh nữ. Tuy vậy sau khi lạc
Chúa 3 ngày, tìm thấy Chúa, đáng lý Thánh Giuse lên tiếng. Nhưng không,
Ngài im lặng để vợ mình nói. Trong bốn cuốn Tin Mừng, đều có thấp thoáng
bóng dáng Đức Trinh Nữ Maria, Thánh Giuse chỉ được nhắc đến trong Tin
Mừng của Mathiêu và Luca mà thôi. Đức Mẹ lên tiếng tại tiệc cước Cana
(Tin Mừng của Gioan), lên tiếng bốn lần trong Tin Mừng của Luca nói về
thời thơ ấu của Chúa Giêsu. Còn Thánh Giuse hoàn toàn không nói lời nào
trong toàn bộ Thánh kinh. Ngài đúng là con người kỳ diệu.
Sống trong ơn gọi gia đình, chúng ta phải công nhận ơn gọi độc thân vì
nước trời của các tu sĩ nam nữ là điều hết sức khó khăn. Thế nhưng thánh
Giuse lại sống chung đụng –dù trên nguyên tắc pháp lý là vợ chồng- với
cô thôn nữ xinh xắn, nhưng giữ mãi nhân đức trong sạch là điều làm cho
nhiều người nghi ngờ, vì họ nghĩ rằng điều đó không thể làm được đối với
bản tính tự nhiên của con người. Người ta suy luận hợp lý, đúng nếu
không có sự can thiệp của Đấng Toàn Năng thì rõ ràng vô phương. Theo các
nhà tâm lý học con người có hai bản năng mạnh mẽ nhất là tôn giáo
(Religion) và tình dục (Sex). Kết luận này cho chúng ta biết được rằng
khi bản năng tôn giáo thắng thế người ta có thể khống chế nhu cầu tính
dục mặc dù không hoàn toàn dễ dàng. Điều này cũng giải thích được lý do
khi tôn giáo mất đi sự thu hút, trân trọng trong xã hội, tình dục sẽ
thắng thế, thống trị, do đó tội lỗi lan tràn. Riêng thánh cả Giuse còn
khác thường, tuyệt vời hơn nữa. Trong Tin Mừng thánh Mathiêu kể chuyện
người đàn bà bị bịnh băng huyết 12 năm, chỉ lén đụng vào gấu áo Chúa
Giêsu tức khắc được lành bệnh. Theo Do Tháí Giáo thì việc gì liên quan
đến máu huyết là ô uế (cụ thể phụ nữ sinh con 40 ngày phải đem lễ vật
lên đền thờ để tẩy uế), Người đàn bà bịnh hoạn ấy chỉ lén đụng vào gấu
áo tức thì sự ô uế kinh niên của bà biến mất, phương chi Thánh Giuse
trực tiếp ẵm bồng, chăm sóc, nuôi nấng và dạy dỗ Đấng Toàn Năng.
Các tu sĩ Công Giáo của chúng ta (đáng được trân quý cùng động viên và
nâng đỡ vì ơn gọi độc thân), dĩ nhiên nhờ sự trợ lực của Thiên Chúa, họ
còn có thể đè bẹp được bản năng tình dục, nhu cầu đòi hỏi của thân xác,
huống chi thánh Giuse, người công chính (công chính là kính sợ Thiên
Chúa; hiểu biết điều tốt lành rồi đem thực hành những điều tốt lành đó
cả đời).Thử hỏi, giả như Thánh Giuse có một lúc nào đó thoáng vấn vương
ý tưởng không trong sáng nào đó trong đầu chẳng hạn, ý tưởng mờ ảm ấy
làm sao tồn tại được dù chỉ một giây–dù chỉ trong ý nghĩ- khi đụng chạm
trực tiếp thân thể tinh tuyền, trong suốt hơn pha lê Đấng Chí Thánh Chí
Tôn, cùng hít thở chung không khí với Mặt Trời Công Chính. Chúng ta có
thể xác quyết bản năng tình dục trong thánh Giuse đã bị khống chế đến
tận cùng hay có thể nói bị triệt tiêu hoàn toàn, nhường chỗ cho bản năng
tôn giáo được phát huy đến tột đỉnh. Đây chúng ta không muốn nói đến yêu
tố Ngài đã được Thiên Chúa chuẩn bị, tin tưởng trao phó Con Một mình.
Vật gì của Chúa đều thánh thiêng, Cha Mẹ của Thiên Chúa –dù nuôi- dĩ
nhiên các Đấng Thánh, phải được Thiên Chúa gìn giữ, bảo toàn cách đặc
biệt nguyên tuyền hẳn chuyện đương nhiên.
Nếu chúng ta cho rằng thánh Gioan Tiền Hô vị ngôn sứ sau cùng của thời
Cựu Ước, Đức Trinh Nữ Maria là người tín hữu đầu tiên thời kỳ Tân Ước,
thì chúng ta cũng có thể nói rằng Thánh Giuse là vị Linh mục Công Giáo
đầu tiên thời Tân Ước. Ngài có đủ phẩm cách, đức độ của người Linh Mục.
Người Linh Mục Công Giáo đưọc kính trọng, quý mến vì sự hiến thân trọn
vẹn cho Thiên Chúa qua việc trung thành với ba lời khấn, thử hỏi còn ai
sống trong sạch, khó nghèo và vâng lời hơn Thánh cả Giuse; còn ai yêu
mến, tận tụy phục vụ Thiên Chúa bằng Thánh Giuse đáng kính đáng yêu, còn
ai khiêm tốn và bác ái hơn Ngài. Ngài đáng kính vì không phải ngày xưa,
hôm nay chúng ta vẫn chạy đến xin Ngài bảo bọc, phù trì. Đức Giáo Hoàng
Benedict XV, ngày 25-07-1920 công bố: ”...Khi chúng ta quan tâm đến sự
bao vây, tấn công nhân loại của ma quỷ hôm nay. Chúng ta thấy dường như
tất cả các bằng chứng cho thấy lòng sùng kính thánh Giuse gia tăng vô
cùng mạnh mẽ, nó được lan truyền rộng rãi trong các tín hữu...”
Hai nhân đức khiêm tốn và bác ái đúng là nhân đức mẹ. Nó khó khăn vô
vàn, phải phấn đấu, vật lộn từ trong bản ngã thẳm sâu con người. Nhân
đức trong sạch cũng khó, nhưng còn dễ kềm hãm hay khống chế, bởi đa phần
nó kích thích hoặc cám dỗ do yếu tố khách quan. Còn nhân đức khiêm tốn
luôn luôn bị lòng kiêu ngạo chèn ép đến ngộp thở, tuy nói dễ lắm nhưng
làm không dễ, cái tôi con người quá lớn, ít khi chịu hạ mình, chấp nhận
nhường thua kẻ khác. Nhân đức khiêm tốn khó đến nỗi tự mình chúng ta
không thể làm được, do đó thánh St. Anthony Mary Claret phát biểu: ”“Để
một móng tay trên tấm ván, Tự nó có thể di chuyển xuyên sâu vào ván cho
dù nó sắc bén đến mấy không ? Không thể. Bạn chỉ làm cho nó xuyên sâu
vào ván bằng cách dùng cái búa đập vào nó. Chúng ta cũng giống y như
vậy, chỉ có cách bằng những nhát búa Thiên Chúa làm cho chúng ta trở nên
khiêm tốn, bất luận bản chất tính khí chúng ta tốt lành cỡ nào.”
Thánh Giuse là nhân vật thánh thiện thứ hai, chỉ sau vợ Ngài. Thiêt nghĩ
Thánh Giuse là Đấng bảo trợ xứng đáng nhất, quyền thế nhất, chúng ta có
thể nói Ngài đi đầu trong tất cả các nhân đức, nên xin Ngài cầu bầu và
học tập những nhân đức tuyệt vời của Ngài là hết sức khôn ngoan, đúng
đắn. Ngài ở vị trí, uy thế cao trọng trên thiên đáng, lời chuyển cầu của
Ngài vô cùng thần thế, hiệu nghiệm. Chúng ta thử tưởng tượng: tất cả các
thánh đến trước ngai của Đức Mẹ như những đứa con lệ thuộc vào Bà, còn
Thánh Giuse hiện diện trong vị thế người chồng. Tất cả các thánh đến
trước Ngai Tòa Chúa Giêsu như những đầy tớ, trong khi thánh Giuse xuất
hiện trước mặt Chúa như một người cha. Thử hỏi còn ai mạnh thế hơn nữa !
Bởi đó nên vào năm 1870 Đức Giáo Hoàng Piô IX công bố là Thánh Bản Mệnh
của Giáo Hội Hoàn Vũ. Còn Giáo Hội Việt Nam sau đó nhận Ngài làm Thánh
Quan Thầy.
Tóm lại, Giáo hội đã chuẩn bị cho chúng ta rất nhiều gương nhân đức của
các thánh để chúng ta noi theo, đặc biệt nhất có Đức Trinh Nữ Maria và
Thánh cả Giuse, vì hai Ngài với những nhân đức vượt trội tất cả các
thánh, được thưởng công xứng đáng trên thiên quốc. Học tập cũng như chạy
đến hai Ngài là con đường an toàn, ngắn nhất để đến với Con các Ngài.
Chúng ta có thể ví hai Ngài như chiếc cầu hay con thuyền đưa chúng ta
đến vương quốc của Con các Ngài cách bảo đảm và nhanh chóng nhất. Tha
thiết xin các Ngài chuyển cầu cùng dạy dỗ, trợ sức để chúng ta có thể
học và diễn tập nhất là nhân đức khiêm tốn và bác ái. Giáo hội cũng mong
muốn chúng ta sùng kính các Ngài, học tập nơi các Ngài và nhờ các Ngài
chuyển cầu. Xin mở ngoặc: mặc dù biết rằng nhận thức đức tin của người
Tín Hữu hôm nay phần lớn đã trưởng thành, tuy vậy ngày nay thời đại đối
thoại, đại kết, nhất là với các hệ phái anh em - tôi nghĩ rằng tìm cách
đưa những anh em sai lạc trở về với Giáo Hội đích thực là đòi hỏi của
nhân đức bác ái -, do đó Giáo hội vẫn khôn khéo, cẩn thận nhắc nhở qua
Tông Huấn Marialis Cultus của Đức Giáo Hoàng Phaolô đệ Lục ngày
02-02-1974: ”Mục đích tận cùng của lòng sùng kính Đức Trinh Nữ Maria là
để tôn vinh Thiên Chúa và đưa người Kitô hữu đến chỗ tự ký thác cuộc
đời, điều chỉnh cuộc sống họ cho phù hợp với Thánh ý của Chúa.”. Để kết
thúc xin mượn ý tưởng sau đây: ”Chúng ta hãy chạy đến Thánh Cả Giuse
trong mỗi nhu cầu và ánh sáng rực rỡ trong nụ cười của Đấng Cứu Độ sẽ
dừng lại trên chúng ta. Chúng ta hãy cầu nguyện bên cạnh Ngài, Ngài linh
hứng tất cả chúng ta dâng lời tạ ơn lên Đấng Cứu Chuộc Yêu Thương, vì
những mầu nhiệm ẩn dấu của ân sủng trong cuộc sống chúng ta và vì mọi
lời chúc lành của Thiên Chúa Tình Yêu ”.
|