Trần Mỹ Duyệt

“Nhóm Trừ Quỷ Bảo Lộc”. Tôi đã nghe tên nhóm này từ lâu, và cũng đã đọc qua một số tài liệu, xem một vài băng video của nhóm. Người khen cũng có mà phê bình cũng nhiều, chung qui cũng chỉ vì bốn chữ “tâm linh” hay “mù quáng”.  

Khi niềm tin đặt đúng chỗ, đúng người nó sẽ dẫn ta đi đến một đời sống tâm linh phong phú, thánh thiện, và bình an. Ngược lại, nếu nó bị đặt sai chỗ, sai người, nhất là khi bị lợi dụng, bị khống chế bởi những hành động và quan điểm sai lầm, niềm tin sẽ dẫn ta đến mê tín, dị đoan, cuồng tín, hay lạc giáo. Linh mục Mátthêu Nguyễn Khắc Hy, P.S.S, Giám Đốc Chủng Viện Mẹ Lên Trời (Rector of Assumption Seminary) tại San Antonio, Texas, một nhà thần học đã gọi nhóm này là “lạc giáo”. Trong video ghi lại ngày 4 tháng 11, 2023, ngài không những đã gay gắt kết án “lạc giáo” mà còn cho đó là “nhóm của qủy”. Theo linh mục thần học gia này, việc không vâng lời bản quyền địa phương, và loại bỏ vai trò trung gian của Chúa Giêsu trong chương trình cứu chuộc của Thiên Chúa là những sai lầm nghiêm trọng về đời sống đức tin của người Kitô hữu.  

TÂM LINH VÀ KHOA HỌC 

Thứ Năm, ngày 5 tháng 11 năm 2018, bác sỹ nội khoa Lương Huỳnh Ngân, và tôi đã trình bày một đề tài liên quan với chủ đề “Quỷ Ám và Bệnh Tâm Thần”. 

Là một bác sĩ gia đình nhiều kinh nghiệm hành nghề tại Pháp 34 năm, ông cũng nghiên cứu nhiều về tâm lý và tâm thần trước khi về nghỉ hưu tại Việt Nam. Bác sỹ Ngân đã trình bày quan niệm của ông dưới cái nhìn của một bác sỹ y khoa:    

 Có một thời gian cộng đồng chúng tôi xôn xao vì chị H chia sẻ với anh chị em xin cầu nguyện cho gia đình chị. Vốn nhà chị được xây trên một miếng đất vùng ngoại ô Sài gòn khi xưa là một nghĩa địa. Bấy lâu nay chị chịu một tình cảnh vô cùng khổ sở.  

Chồng chị nghiện rượu ngày nào cũng say xỉn, ăn nói bừa bãi. Điều tệ hại nhất là đứa con 14 tuổi của chị bị “quỷ ám”. Mỗi lần chị lấy sách Thánh Kinh ra đọc là nó “quậy” phá la lớn tiếng, “bỏ ngay sách đó xuống!” Từ mấy tháng nay, giờ đến trường nó đi đâu chị cũng không biết. Gia đình tìm hết thầy này, thầy nọ làm phép, cầu nguyện trừ quỷ nhưng vô hiệu. Anh chị em khuyến khích nhau cầu nguyện cho gia đình chị, xôn xao bàn tán.  

Tuy ở xa nhưng tôi cũng đến thăm và với khả năng nghề nghiệp quan sát và hỏi tận tình từ đầu các hiện tượng. Cách đây hơn hai năm cháu từng có những “cơn” ăn nói hồ đồ, và nhất là bị nhà trường từ chối không nhận nữa. Sau một thời gian được một bác sĩ tâm thần khi xưa làm việc tại bệnh viện chuyên khoa Biên Hoà chữa trị. Một thời gian theo thuốc tâm thần cháu được bình phục đi học bình thường trở lại, nhưng mỗi tháng phải lên Biên Hoà tái khám. Sau đó gia đình quá bận ngưng thuốc chữa trị. Cháu vẫn khoẻ đi học bình thường sau hai năm cháu mới có những phản ứng như nói trên. Lúc bấy giờ gia đình không nghĩ đến tiền sử tâm thần. Trong lúc quá đau khổ vì, một đàng người chồng cũng gây rối. Đứa con gái lớn và mẹ mới nghiệm ra lý do nhà xây trên đất nghĩa địa, xin đây đó trừ quỷ… Sau khi theo lời khuyên của tôi chị đem đứa trẻ trở lại Biên Hoà chữa trị vài tháng sau mọi chuyện đã ổn trong nhà. Và nhờ lời cầu nguyện của cộng đồng sự bình an trở lại cho chị và đứa con gái lớn, chồng chị nay đã cai rượu, cả nhà giữ đạo sốt sắng như một gia đình Kitô hạnh phúc.  

Tóm lại mỗi trường hợp khó phân biệt, người Công Giáo chúng ta có may mắn trong một giáo phận có một linh mục được Giám mục giao nhiệm vụ trừ quỷ. Nên cố gắng tìm gặp, không phải nhất quyết để trừ quỷ nhưng trước tiên xin giúp nhận định có phải bị qủy ám hay bệnh tâm thần. 

Tôi không phủ nhận có ma qủy và những người bị qủy ám. Nhất là Giáo Hội ý thức điều đó cho nên thường trong giáo phận có linh mục trừ quỷ. Tuy nhiên trước khi vị linh mục này can thiệp thì biết bao nhiêu người, tiếc thay là tín hữu có những nhận định không dựa trên Giáo lý GHCG và Thánh Kinh: Sau khi chết không phải linh hồn con người muốn đi đâu thì đi, hiện về quấy nhiễu hay trợ giúp người thân!  

Sau khi chết linh hồn con người chỉ có trong ba trạng thái: Sách Giáo Lý GH Công Giáo số 1022 nói rõ - Mỗi người, ngay sau khi chết, lãnh nhận trong linh hồn bất tử của mình sự trả công muôn đời cho mình trong cuộc phán xét riêng, cuộc phán xét đó quy chiếu đời sống họ với Đức Kitô, để họ phải trải qua việc thanh luyện, hoặc họ được lập tức được vào hưởng phúc trên trời, hoặc họ lập tức bị luận phạt muôn đời.  

Có những trường hợp không dễ phân biệt hiện tượng do tâm lý rối loạn; một hiện tượng tâm thần hay hay do thần dữ, hoặc Thần Linh tác động. Tôi có một trải nghiệm khó quên sau một ngày tham dự với nhóm Thánh Linh Âu Châu tổ chức tại Colmar một thành phố Pháp cạnh biên giới Đức: người thì té ngã khi linh mục trình hào quang Thánh Thể, người thì “nói tiếng lạ”, người thì “ cười như điên” (Fou rire) hay khóc không ngừng được…Tôi có học trong Đại Học Y Khoa một ít về thôi miên, nên thấy phương pháp hành sự khá giống.  

Ra về tôi có hỏi một LM Dòng tên, ngài nói chung không nói về nhóm Thánh Linh, có một dấu hiệu rõ là thần dữ: khi đương sự nói thứ tiếng mà trước kia không bao giờ học. Thế nhưng có khi họ nói thứ tiếng mà cả mình cũng không hiểu thì khó biết!  

Tôi vẫn hoang mang tự hỏi làm sao nhận định một hội đoàn, một phong trào hay một cá nhân nào dưới tác động của thần dữ hay không, cho đến khi có lời giải đáp của Đức Cố Giám Mục Mai Thanh Lương, từng có nhiệm vụ thiêng liêng tối cao đối với người Việt ở nước ngoài. Ngài nói: “Khi những người ấy hay tổ chức ấy làm cho chúng ta gần Chúa hơn là có dấu ấn của Chúa Thánh Thần, còn ngược lại hãy cẩn thận!” Thật vậy ranh giới giữa bệnh tâm thần và quỷ ám rất mập mờ, nhưng sai lầm đáng tiếc thường trong hướng bệnh tâm thần mà bó tay cho là qủy ám, trong lúc y khoa ngày nay có thể giúp nhiều bệnh nhân… ít nữa trong các nước văn minh.  

Những gì tôi chia sẻ trên đây gần như chỉ là một biếm hoạ về ma quỷ, anh chị và tôi xem ra ít khi phải đối diện. Nhưng Thánh Phêrô cảnh giác hơn, có lời khuyên chúng ta: “Anh em hãy sống tiết độ và tỉnh thức, vì ma quỷ, thù địch của anh em, như sư tử gầm thét, rảo quanh tìm mồi cắn xé” (1Pr 5:8-9a). Các chuyên gia về trừ quỷ của Giáo Hội như cha Juan José Gallego, Dòng Đa Minh, cũng rất cảnh giác, cha là chuyên gia trừ quỷ thuộc Tổng Giáo Phận Barcelona ở Tây Ban Nha. Ngài nói: “Kiêu căng ngạo mạn là tội mà ma quỷ thích nhất, hình như chúng ta thường gặp hơn trong mọi cộng đồng, nhất là cộng đồng Kitô, thứ mà ma quỷ ghét nhất”.  

TÂM LINH VÀ TÂM LÝ  

Phân tích giữa những dấu chỉ giữa tâm linh và tâm lý là một việc làm phức tạp và tế nhị, đòi hỏi những chuyên môn riêng biệt.  

Phức tạp vì nó liên quan đến hai ngành học đều mang đặc tính siêu hình gồm tâm linh học và tâm thần học. Ngoài ra, trong lãnh vực tôn giáo, mối liên hệ này còn căn cứ trên những đòi hỏi gắt gao của khoa thần học. Vì hễ một vấn đề nào mà khoa học không giải thích được, hoặc không giải quyết thỏa đáng nó liền được chuyển qua cái nhìn tâm linh lệch lạc, cuồng tín, mê tín, hoặc được gán ghép cho là điên loạn. Mà theo quan niệm chung, điên loạn, tâm thần thì dính dấp tới ma quỷ, và được gọi chung là qủy nhập hay qủy ám.  

Tế nhị vì khi phân tích, nhận định về đề tài này ít nhiều có đụng chạm đến tôn giáo, đến niềm tin.  

QUỶ  NHẬP HAY TÂM THẦN?   

Trong thực tế có hiện tượng quỷ nhập không? Thưa có. Đức Ông Stephen Rossetti, linh mục thuộc Giáo phận Syracuse, phó giáo sư nghiên cứu tại Đại học Công Giáo Hoa Kỳ, đã tích cực tham gia vào mục vụ trừ tà trong 13 năm qua dẫn chứng và đưa ra nhiều trường hợp ma qủy đã ảnh hưởng, đã nhập vào người ta, và chúng đã bị trừ khỏi. Những tài liệu này chúng ta có thể tìm đọc trên trang web catholicexorcism.org của ngài.  

Thánh Kinh cũng ghi lại những hiện tượng quỷ nhập (Mt 8: 28-32, Mc 1: 23-27, Mc 7: 24-30, Lc 9: 37-42). Thông thường, trong hiện tượng quỷ nhập bao giờ cũng có hai yếu tố: yếu tố qủy và yếu tố đối tượng của việc nhập hồn. Chúa Giêsu trong ba năm rao giảng Tin Mừng, đã thực hiện 37 phép lạ và được cả 4 Thánh Ký ghi lại. Đặc biệt Thánh Marcô ghi lại nhiều phép lạ nhất. Sau đây là 4 trường hợp Ngài đã trừ quỉ, gồm:    

-Trừ quỷ cho một em bé (Matthew 17:14-21, Mark 9:14-29, và Luke 9:37-49).

-Trừ quỷ cho người mù và câm (Matthew 12:22-32, Luke 11:14-23, và Mark 3:20-30).

-Trừ quỷ cho hai người sống ở mồ mả miền Gerasenes (Matthew 8:28-34, Luke 8:26-39, và Mark 5:1-20).

-Trừ quỷ cho con gái người phụ nữ Syrophoenician (Mark 7:24 -30, và Matthew 15:21-28).  

Không những Ngài trừ quỷ, Chúa Giêsu còn ban quyền này cho các Tông Đồ: “Đức Giêsu tập họp Nhóm Mười Hai lại, ban cho các ông năng lực và quyền phép để trừ mọi thứ quỉ và chữa các bệnh tật” (Luca 9:1).  

Ngoài các Tông Đồ, những người mà Chúa Giêsu cho quyền trừ quỉ, nhiều người khác nữa, gồm những kẻ tin ma thờ ma qủy, những kẻ cho ma quỉ dùng thân xác, tinh thần của mình để làm công cụ cho chúng, những người này một nghĩa nào đó cũng làm được những dấu lạ, cũng nói tiên tri, và cũng trừ quỷ được. Họ là những người mà Phúc Âm đã nhắc đến như những phường gian ác: “Vào ngày ấy nhiều người sẽ nói với ta, ‘Lạy Chúa, Lạy Chúa, chúng tôi đã chẳng nhân danh Ngài mà nói tiên tri, và trừ quỷ sao? Và chúng tôi đã chẳng nhân danh Ngài mà làm những dấu lạ sao?’ Và ta sẽ nói với họ, ‘Ta không biết các người; hãy đi khỏi mặt ta, những phường gian ác’” (Mt 7:21-23). Do đó, nếu Nhóm Trừ Quỷ Bảo Lộc có làm được một vài dấu lạ, nói tiên tri, hoặc trừ quỷ thì cũng không có gì đáng ngạc nhiên.  

Ở những bệnh nhân tâm lý hoặc tâm thần, mặc dù họ có những dấu hiệu tương tự bị quỷ nhập như cười nói vu vơ, nói chuyện một mình, hoang tưởng, ảo tưởng, hoặc ảo giác, tuy nhiên, đây là những triệu chứng của tâm bệnh chứ không phải là qủy nhập hoặc qủy ám.  

Hội chứng ảo tưởng, ảo giác, ảo ảnh thuộc bệnh lý. Những bệnh nhân trầm cảm (depression) hoặc tâm thần phân liệt (Schizophrenia) họ còn bị những triệu chứng như chán nản, mất ý chí, thất vọng, tự kỷ, muốn tự tử... Và tất cả những yếu tố ấy là căn tố bất ổn về tâm lý, thể lý như Bác sỹ Ngân đã trưng dẫn khi nói về em bé 14 tuổi được cho là bị qủy ám.  

Tóm lại, trong nhiều trường hợp để phân biệt đâu là qủy nhập, việc đầu tiên cần làm là định bệnh và khảo sát những hiện tượng tâm lý bất ổn và tâm bệnh, do các bác sỹ tâm thần (psychiatrist) và bác sỹ tâm lý (psychologist).    

TRỪ QUỶ HAY BỊ QUỶ KHỐNG CHẾ?  

Nhóm Trừ Quỷ Bảo Lộc có trừ được quỷ không? Họ có làm được phép lạ không? Nếu có thì bao nhiêu trường hợp đã được thẩm định và công nhận một cách hợp pháp theo giáo luật, và theo những kết quả kiểm chứng của khoa học?  

Trừ quỷ? Chắc chắn là không vì theo phân tích của Lm. Nguyễn Khắc Hy, họ đã từ chối vâng lời giáo quyền, và chối bỏ vai trò trung gian của Chúa Giêsu, được Chúa Cha “trực tiếp mặc khải”.  Như vậy họ hoạt động cho ai và nhân danh ai? Lm. Juan José Gallego, Dòng Đa Minh, chuyên gia trừ quỷ thuộc Tổng Giáo Phận Barcelona ở Tây Ban Nha đã nói: “Kiêu căng ngạo mạn là tội mà ma quỷ thích nhất, hình như chúng ta thường gặp hơn trong mọi cộng đồng, nhất là cộng đồng Kitô, thứ mà ma quỷ ghét nhất”.  

Những phép lạ? Có bao nhiêu phép lạ đã được thực hiện do Nhóm Trừ Quỷ Bảo Lộc? Việc một người phụ nữ mang thai mà không có quan hệ tình dục với chồng phải chăng đó là phép lạ? Đã có bao giờ những người tự cho mình được ơn lạ thụ thai trong những trường hợp như vậy can đảm đi qua một cuộc trắc nghiệm, phân tích di truyền học chưa? Kết quả phân tích DNA nếu được thực hiện một cách đầy đủ đúng với những đòi hỏi của khoa học sẽ cho biết người con đó mang những dòng di truyền nào? Một cách rõ ràng, cha đứa trẻ đó là ai? Vì không thể có trường hợp người mẹ thụ thai mà không có sự can thiệp của tinh trùng người cha.  

Ngoài ra, đã có bao nhiêu trường hợp được cho là những phép lạ do Nhóm Trừ Quỷ Bảo Lộc thực hiện hội đủ những điều kiện khảo cứu của y khoa, tâm lý, tâm thần, và thần học? Hoặc đó chỉ là những tin tưởng, đồn đoán do cảm tính, và sự tin tưởng cuồng tín? Vì để được công nhận là những phép lạ, những trường hợp này phải trải qua những kiểm chứng gắt gao của khoa học bao gồm y khoa, tâm lý, tâm thần, cũng như sự công nhận của Giáo Hội. Nếu bỏ qua những yếu tố khách quan trên để rồi lao đầu vào tin tưởng cách mù quáng, thì đó là hành động bị quỷ khống chế thay vì trừ quỷ.