Đổ Nước Đầy Chum - Rượu Ngon Hơn Trước
(Gioan
2:7,10)
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL
Trong 4 phúc âm, phúc âm nào cũng có một đặc tính riêng,
nhờ đó, cả 4 phúc âm, những cuốn sách chính yếu của toàn
bộ mạc khải thánh kinh, được nên trọn đúng như Đấng đă
linh ứng cho từng tác giả, vào từng giai đoạn của mỗi
vị, tŕnh bày theo cách thức loài người của ḿnh.
Chẳng hạn, dựa vào nội dung và kết cấu của từng cuốn,
th́ 2 cuốn phúc âm đầu, được thánh kư Mathêu và Marcô
viết cho dân Do thái, cuốn phúc âm thứ 3 được thánh kư
Luca viết cho dân ngoại, và cuốn thứ 4 được thánh kư
Gioan viết cho Giáo hội.
Căn cứ vào các đối tượng khác nhau như thế, chúng ta mới
thấy thánh kư Mathêu chuyên trich dẫn các câu thánh kinh
cựu ước để chứng thực Chúa Giêsu là Đức Kitô Thiên sai.
Thánh kư Marcô được cho là vị tác giả viết phúc âm đầu
tiên, nên đă viết một cách vắn gọn, nhưng có những chi
tiết rất độc đáo về tác hành của Chúa Giêsu, và phúc âm
ngài viết đă được thánh kư Mathêu khai triển và bổ túc
cho dân Do thái đọc.
C̣n thánh kư Luca lại nhấn mạnh đến Ḷng Thương Xót Chúa
đối với thành phần tội nhân, không phải chỉ có thành
phần thu thuế và làm điếm trong dân Do thái, mà nhất là
thành phần dân ngoại vốn bị dân Do thái cho là ô uế tội
lỗi đáng khinh chê và xa lánh. Phúc âm của thánh kư Luca
cũng nhấn mạnh đến yếu tố Thánh Linh nữa, vị được sai
đến để, qua và cùng Giáo Hội của Chúa Kitô, làm chứng
cho Chúa Kitô, giúp cho muôn dân nhận biết Chúa Kitô mà
được cứu độ, như Sách Tông vụ ngài cũng là tác giả hiển
nhiên cho thấy.
Yếu tố Giáo Hội được tỏ hiện rơ ràng nơi phúc âm thánh
kư Gioan, vị tác giả viết Sách Khải Huyền về Giáo Hội,
một Giáo Hội nổi bật ở cuốn phúc âm thứ 4 này trong biến
cố Tiệc ly bao gồm 3 đoạn 15, 16 và 17. Nếu phúc âm
thánh kư Luca nhấn mạnh đến 2 yếu tố ḷng thương xót
Chúa và Thánh Linh, th́ phúc âm thánh kư Gioan nhấn mạnh
đến yếu tố Thần Tính và Thánh Mẫu, Mẹ Giáo Hội, người Mẹ
chỉ xuất hiện 2 lần duy nhất trong phúc âm bao gồm 21
đoạn này, lần gần mở đầu ở đầu đoạn 2 trong tŕnh thuật
về tiệc cưới Cana, và lần gần kết thúc, ở đoạn 19, trong
tŕnh thuật về cuộc khổ giá của Chúa Kitô.
Chính v́ yếu tố thần tính này mà thánh kư Gioan đă
thường sử dụng danh từ "dấu lạ", thay v́ "phép lạ", như
các phúc âm khác. Bởi v́ dấu lạ là những ǵ chất chứa
một ư nghĩa sâu xa về việc Chúa Kitô là Lời nhập thể
làm. Chẳng hạn phép lạ Người phục quang cho người mù từ
lúc mới sinh là dấu lạ chứng thực Người là "ánh sáng thế
gian" (Gioan 8:12), một "ánh sáng thật soi chiếu mọi
người đă đến trong thế gian" (Gioan 1:9). Hay phép lạ
Người hồi sinh Lazarô là dấu lạ chứng thực Người "là sự
sống lại và là sự sống" (Gioan 11:25). Vậy th́ phép lạ
hóa nước thành rượu là dấu lạ đầu tiên Người thực hiện ở
tiệc cưới Cana có ư nghĩa ǵ?
Để có thể suy đoán một phần nào ư nghĩa sâu xa của dấu
lạ đầu tiên Người thực hiện ở tiệc cưới Cana này, chúng
ta có thể căn cứ vào 2 chi tiết bất khả thiếu và bất khả
phân ly được thánh kư Gioan cố ư tŕnh thuật. Đó là chi
tiết ở ngay đầu bài phúc âm: "vào ngày thứ ba", và chi
tiết "rượu ngon để đến bây giờ".
Thật vậy, nếu chi tiết "vào ngày thứ ba" ám chỉ cuộc
vượt qua của Chúa Kitô được hoàn tất vào ngày thứ ba
trong biến cố Vượt Qua của Người, khi Chúa Kitô Phục
Sinh từ trong cơi chết, th́ chi tiết rượu ngon để măi
đến bây giờ ám chỉ "sự sống viên măn" được Chúa Kitô là
"vị mục tử nhân lành hiến mạng sống v́ chiên"(Gioan
10:10), một sự sống viên măn chưa được Thiên Chúa hóa
công ban cho loài Ngài đựng nên theo h́nh ảnh và tương
tự như Ngài, Vị Thiên Chúa duy nhất nhưng có 3 Ngôi là
nguồn mạch đồng thời cũng chính là sự sống thần linh.
Đúng thế, nếu rượu ngon của tiệc cưới Cana bị hết ám chỉ
sự sống ngay từ ban đầu của con người mới được dựng nên
trong công chính, chưa biết đến tội lỗi là ǵ, trần
truồng mà không biết xấu hổ, th́ rượu ngon hơn trước
được dành cho đến "thời điểm viên trọn khi Thiên Chúa đă
sai Con ḿnh đến, sinh bởi một người nữ" (Galata 4:4),
ám chỉ sự sống viên măn là Chúa Ba Ngôi, được "tuôn đổ
vào ḷng chúng ta nhờ Thánh Thần Ngài đă ban cho chúng
ta" ( Roma 5:5), khi chúng ta lănh nhận phép rửa bởi
Giáo Hội "nhân danh Cha, và Con và Thánh Thần" (Mathêu
28:19).
Phải chăng ư nghĩa của sự kiện rượu bị hết và rượu ngon
để dành cho tới khi hết rượu cũ, liên quan đến sự sống
bị cạn kiệt đă được bù đắp bằng một sự sống viên măn hơn
ở tiệc cưới Cana, mà lời Chúa Giêsu truyền cho thành
phần phục tiệc bấy giờ, thành phần đă tỏ ra ngoan ngoăn
vâng nghe lời của một người đàn bà là "Mẹ của Chúa Giêsu
cũng ở đó" (Gioan 2:1) đă căn dặn họ rằng "Người bảo ǵ
th́ hăy làm như vậy" (Gioan 2:5), "hăy đổ nước đầy các
chum" (Gioan 2:7), đă được thực hiện một cách dễ dàng và
mau chóng.
Thế nhưng, vấn đề được đặt ra ở đây là tại sao lại là
các chum, hay nói cách khác, tất cả các chum ở đó bấy
giờ là "6 chum nước được dùng vào việc rửa chân" (Gioan
2:7)? Phải chăng 6 chum nước cần phải được đổ đầy nước
này ám chỉ nhân tính của con người đă hết rượu, tức đă
bị mất đi sự sống công chính nguyễn thủy của ḿnh, một
nhân tính chính v́ thế mà, muốn nhận được sự sống viên
măn hơn trước, cần phải được đổ đầy nước cho tới miệng
chum, ám chỉ phép rửa từ trời "bởi nước và Thánh Linh"
(Gioan 3:5), do đó mới có thêm chi tiết 6 cái chum này
được dùng vào việc thanh tẩy (xem Gioan 2:6), để nhờ đó
con người mới có thể được hiệp thông thần linh với Thiên
Chúa trong Chúa Giêsu Kitô (xem Gioan 13:8)?
Cũng có thể v́ 6 chum nước đây ám chỉ bản tính con
người, được Thiên Chúa dựng nên vào ngày thứ 6 trong
“tuần tạo dựng” của Ngài, và cũng đă cứu chuộc họ vào
ngày thứ 6 trong tuần của lịch sử loài người, và v́ thế
6 chum nước là bản tính của con người này cần phải được
tái sinh bằng “nước” đức tin, nhờ đó họ mới xứng đáng
lănh nhận “Thần Linh” là thứ rượu ngon hơn trước, đúng
như Chúa Giêsu, ở đầu đoạn 3, ngay sau đoạn 2 được mở
đầu bằng tiệc cưới Cana, Chúa Giêsu đă nói với nghị viên
Nicôđêmô về sự kiện con người cần phải “tái sinh từ
trời” (Gioan 3:3), “bởi nước và Thần Linh” (Gioan 3:4).
“Nước” đây chẳng những ám chỉ phép rửa thanh tẩy tái
sinh mà c̣n ám chỉ cả đức tin tuân phục nơi con người
nữa. Bởi nếu con người không tin họ sẽ không lănh nhận
phép rửa. Hay khi họ tin mà chưa kịp chịu phép rửa họ
cũng được cứu độ. Đức tin chính là yếu tố quan thiết bất
khả thiếu để được cứu độ, để được hoan hưởng rượu ngon
hơn trước là Thần Linh của Thiên Chúa, hoa trái của Ơn Cứu
Chuộc, một đức tin được tỏ hiện bằng việc tuân phục
chính Đấng Cứu Độ là Chúa Giêsu Thiên Sai, được Mẹ của
Người giới thiệu cho loài người, mang đến cho loài
người, Đấng đă biến nước lă thành rượu ngon hơn trước
nhờ đám phục tiệc đă nghe theo lời Mẹ Maria căn dặn đáp
ứng đúng “những ǵ Người bảo”. Đức tin làm nên phép lạ
là như thế. Giờ của Chúa chính là lúc con người sẵn
sàng, là lúc con người tin vào Ngài!
Tại sao lại đổ nước đầy các chum, trong khi nước vẫn c̣n
ở trong từng chum trong cả 6 chum. Bởi v́ cả 6 chum này
đựng nước rửa chân cho khách tất cả có nước rồi. Nếu 6
chum nước ám chỉ con người tội lỗi đă lănh nhận công ơn
cứu chuộc của Thiên Chúa, được thực hiện vào ngày Thứ
Sáu trong tuần, qua Phép Rửa tái sinh, th́ nước có sẵn
trong từng chum ấy có thể ám chỉ niềm tin của họ
(belief), một niềm tin cần phải sống bằng ḷng tin
(trust) của ḿnh nữa, th́ bấy giờ Chúa mới có thể tỏ
ḿnh ra cho họ.
Thật vậy, Thiên Chúa thường lợi dụng những bất toàn, bất
xứng và bất lực của con người để tỏ ḿnh ra, như trường
hợp hết rượu ở Tiệc Cưới Cana, và v́ thế, con người cũng
chí có thể bày tỏ ḷng tin của ḿnh trong những lúc gian
nan khốn khó, những lúc chứng tỏ ḿnh thực sự bất toàn,
bất xứng và bất lực. Và chỉ cho tới lúc bấy giờ, họ mới
có thể hoan hưởng rượu ngon hơn trước, là sự sống viên
măn hơn, tràn đầy Thánh Thần là Đấng ban sự sống.
Và chỉ nhờ sự sống viên măn này, đôi phối ngẫu mới có
thể vượt qua những gian nan khốn khó trong đời sống gia
đ́nh, nhất là t́nh nghĩa giữa vợ chồng với nhau, để khi
xẩy ra những lúc cần phải yêu thương nhau chân thật nhất
và trọn lành nhất, th́ họ chẳng những không bỏ nhau như
đă xẩy ra trong thế giới văn minh tự do lấy nhau và dễ
bỏ nhau theo chiều hướng “pro-choice”, tôi có quyền chọn
th́ tôi cũng có quyền bỏ, trái lại, họ biết sống đời hôn
nhân phản ảnh Chúa Kitô với Giáo Hội.
Nếu quả thật những suy diễn trên đây về ư nghĩa sâu xa
của việc Chúa Giêsu tỏ vinh quang của Người ra ở tiệc
cưới Cana không sai, th́ dấu lạ đầu tiên đây ám chỉ màu
nhiệm tái sinh của nhân loại, nhờ công cuộc cứu chuộc
của Chúa Giêsu Kitô, cùng với sứ vụ đồng công cứu chuộc
của người nữ đệ nhất tạo vật đầy ân sủng ngay từ khi
được hoài thai trong ḷng thai mẫu, một con người "có
phúc hơn mọi người nữ" (Luca 1:42), tức hơn tất cả loài
người nói riêng và mọi tạo vật nói chung, được thưởng
thức rượu ngon hơn trước, nhờ chẳng những đặc ân vô
nhiễm nguyên tội do Thiên Chúa "ở cùng" (Luca 1:28), mà
c̣n nhờ Mẹ liên lỉ "làm theo những ǵ Người bảo", cho
đến khi Mẹ "đứng bên thánh giá Chúa Giêsu" (Gioan
19:25), như Mẹ cũng "có ở đó" với Người tại tiệc cưới
Cana.
Việc "làm theo những ǵ Người bảo" đây chính là một bí
quyết tiên quyết và bất khả thiếu của bản thân Mẹ, được
Mẹ truyền lại cho con cái của ḿnh, để nhờ đó những
ai, như Mẹ, tin vào Con Mẹ nhờ phép rửa, sẽ không bao
giờ bị tái hết rượu, bằng tội trọng của ḿnh, hay bị cạn
rượu, bằng tội nhẹ của ḿnh, trái lại, c̣n được hoan
hưởng rượu ngon hơn trước là sự sống viên măn tràn đầy
Thánh Linh, đến độ trở thành "đầy rượu rồi" (Tông Vụ
2:13), như các vị tông đồ trong Ngày Lễ Ngũ Tuần "được
lănh nhận phép rửa trong Thánh Linh" (Tông Vụ 1:5).
Trên chuyến bay từ New York về California chiều tối Thứ
Hai 24/6/2019,
Sau Khóa LTXC XXXIX ở Đền
Thánh Gioan Neumann TGP
Philadelphia PA
Xin nghe thêm bài chia sẻ bằng audio dưới đây
Đổ Nước Đầy Các Chum