Bài Tin mừng Chúa nhật thứ hai mùa Vọng theo thánh Luca đã tường thuật việc việc rao giảng thống hối của Gioan Tẩy giả trong hoang địa. Gioan vốn được sinh ra trong một gia đình tư tế phục vụ đền thờ Giêrusalem, với cha là tư tế Zakaria và mẹ là Êlisabét cả hai đều vốn thuộc dòng dõi tư tế và là những người công chính, nhưng ông đã sớm khước từ địa vị dòng dõi tư tế của mình với những việc phục vụ nghi lễ ở đền thờ và những hiến lễ chiên bò để bắt đầu một đời sống mới theo ơn gọi Thiên Chúa dành cho ông. Ông sống khắc khổ ở hoang địa và bắt đầu xuất hiện ở bờ sông Giordan, rao giảng mời gọi mọi người thống hối vì Nước Thiên Chúa gần đến. Ông cũng đề nghị mọi người đón nhận ơn tha thứ của Thiên Chúa và lãnh nhận phép rửa. Thực hành này của Gioan đã được thánh sử Luca cẩn thận ghi lại với những mốc lịch sử của đế quốc Rôma hùng mạnh đang thống trị lúc bấy giờ là năm thứ mười lăm của triều đại hòang đế Tibêriô và Philatô làm tổng trấn ở Giuđêa và những vị thủ hiến do thái.

Nơi Gioan thực hành phép rửa là giao lộ quan trọng, các đoàn buôn bán thường qua lại trên đường này để tiến về miền bên kia sông Giordan. Chính ông là người có sáng kiến thực hành phép rửa, tức là việc tắm thanh tẩy, như là dấu chỉ việc dấn thân sám hối thay đổi đời sống. Nơi Gioan chọn để làm phép rửa có ý nghĩa vì xưa kia vùng này là nơi những người do thái, sau khi được giải thoát khỏi nô lệ Ai cập, họ vượt qua biển đỏ, và sau hành trình dài qua sa mạc, họ đã đến đây để chuẩn bị tiến vào đất hứa. Chính nhà lãnh đạo Môisen cũng đã qua đời ở đây và dân chúng đã cùng với nhà lãnh đạo mới của mình là Giosuê tiến qua sông Giorđan để vào đất hứa. Thế nên,  với sự xuất hiện của Gioan tẩy giả rao giảng phép rửa thống hối và việc nhắc lại lời kêu gọi của tiên tri Isaia sửa đường Chúa cho ngay thẳng, làm chúng ta hiểu được ý nghĩa của lời mời gọi của Gioan. Lần này lại một cuộc xuất hành mới và quyết định đối với lịch sử Israel. Theo lịch sử do thái, vào khoảng năm 587 trước công nguyên, thành Giêrusalem cùng với đền thờ đã bị xâm chiếm và tàn phá, vua và dân bị bắt đi lưu đày sang Babylon cho đến khoảng gần 50 năm sau là năm 538, một vị tiên tri xuất hiện và loan báo tin mừng ngày hồi hương gần kề, một cuộc xuất hành còn hùng vĩ và kỳ diệu hơn lần xuất hành đầu tiên ra khỏi xứ Ai cập, ông đã mời gọi mọi người sửa lại mọi con đường cho ngay thẳng để đón tiếp ơn cứu độ của Thiên Chúa : “Hãy dọn đường Chúa, hãy san bằng mọi con đường. Mọi thung lũng hãy lắp cho đầy, núi đồi hãy bạt xuống; đường quanh co hãy sửa cho ngay thẳng, đường gồ ghề hãy san cho bằng và mọi người sẽ thấy ơn cứu độ của Thiên Chúa” (Is 40,3-5). Dầu vậy, lần hồi hương lần sau cuộc lưu đày, dù rất là kỳ diệu đối với những người do thái bị bắt, cũng chưa phải là lần vượt qua và trở về quyết định, nó vẫn chỉ là một lần can thiệp của Thiên Chúa để giải thoát họ khỏi cảnh lưu đày xa quê hương để trở về đất hứa và xây dựng lại đền thờ.

Thế nhưng lần này, nơi biên thùy của đất nước, nơi mọi người có thể qui tụ về đây, vào một thời điểm chính xác trong lịch sử thế giới, Gioan đã đề nghị mọi người lãnh phép rửa thống hối vì nước Chúa đã gần đến, vì giờ phán xét của Thiên Chúa đã gần kề. Lần này không phải là để ra khỏi xứ Ai cập và vào đất hứa, cũng không phải là hồi hương, trở về từ thân phận nô lệ nhục nhã từ một đất nước xa lạ nhưng là một cuộc trở về với chính mình và với Thiên Chúa, để  được đón tiếp Thiên Chúa viếng thăm thực sự. Đây là một biến cố quyết định dứt khoát. Gioan làm phép rửa thống hối và thôi thúc mọi người canh tân đời sống vì ngày phán xét của Thiên Chúa gần kề không thể trì hoãn. Biến cố lần này không chỉ liên hệ tới một dân tộc riêng biệt nào như xưa kia đã là biến cố của dân tộc do thái, nhưng có chiều kích phổ quát hơn. Giờ đây việc vượt qua chính là đón nhận dòng nước phép rửa để đón nhận ơn tha thứ tội lỗi và đi vào trong thế giới của Thiên Chúa, thế giới ân sủng của hồng ân cứu độ. Cuộc xuất hành mới không chỉ là chuyện diễn ra ở một nơi nào đó nhưng là thiêng liêng diễn ra trong nội tâm của mỗi người. Lần này, cũng những lời đó là những lời của tiên tri Isaia đệ nhị hãy sửa đường Chúa cho ngay thẳng, nhưng con đường này không phải chỉ là con đường hồi hương sỏi đá nhưng chắc là dễ làm, nhưng là con đường của hành trình nội tâm khó khăn hơn gấp bội, đòi hỏi mỗi người sáng suốt và can đảm, nhìn sâu vào trong chính con người của mình để thấy những chỗ gồ ghề mà san cho bằng. Sự thống hối của mùa Vọng không chỉ là tang chế, mà là sự thống hối đầy tràn niềm vui, đầy tràn hy vọng vì trông cậy vào lời hứa đổi mới của Thiên Chúa. Chính Thiên Chúa thúc đẩy qua lời rao giảng của vị tiền hô là Gioan, hãy để cho ân sủng dư đầy của Thiên Chúa đổi mới chính mình. Những lời trong bài đọc thứ nhất của sách tiên tri Bakhúc tràn đầy những lời lẽ thôi thúc ân cần của Thiên Chúa ngỏ lời với mọi người. Thời gian mùa vọng tràn ngập những ân sủng cứu độ và đổi mới của Thiên Chúa. Mọi người đừng sợ hãi cũng đừng chần chừ vì họ được thực sự yêu thương và đổi mới. Thân phận của họ giờ đây được Thiên Chúa yêu thương, họ hãy cởi bỏ áo tang chế và họ sẽ được mặc áo vinh quang. Chính Thiên Chúa sẽ mặc cho họ áo công chính. Họ hãy lên nơi cao và nhìn sang khắp đông tây để thấy con trai và con gái của họ trở về với họ trong vui mừng với vinh dự như các hoàng tử. Lời của sách tiên tri Barúc đầy tràn những hình ảnh hạnh phúc tràn ngập: “Hỡi Giêrusalem, hãy cởi áo tang chế và sầu khổ của ngươi, hãy mặc lấy sự huy hoàng và vinh quang đời đời của Chúa mà Chúa ban cho ngươi. Chúa sẽ mặc cho ngươi áo công lý, và đặt vương miện vĩnh cửu trên đầu ngươi. Vì chưng, Chúa sẽ tỏ bày huy hoàng của Chúa trong ngươi cho mọi kẻ trần gian. Vì Thiên Chúa sẽ đời đời gọi tên ngươi là Hoà bình trong công lý và Vinh dự trong hiếu nghĩa”.

Những gì Thiên Chúa làm cho con người vượt quá những hy vọng và chờ đợi của chúng ta. Đây không phải chỉ là những giấc mơ, mà là thực tại lớn hơn những cái nhìn hạn hẹp của con người. Chính Chúa Giêsu, Thiên Chúa làm người đến để mặc lấy thân phận con người và đổi mới chúng ta từ bên trong. Về phần con người, chúng ta cần can đảm để đổi mới, từ bỏ những yếu hèn đam mê tội lỗi của mình và để cho ân sủng của Thiên Chúa tác động và canh tân như lời thánh Phaolô nhắc nhở “anh em đã thông phần vào việc rao giảng Tin mừng từ ngày đầu cho tới nay, giờ đây tôi cầu nguyện cho anh em được gia tăng lòng bác ái trong sự hiểu biết và am hiểu để anh em xác định được những điều quan trọng hơn để anh em được trong sạch và không đáng trách cho tới ngày Chúa Giêsu Kitô”.