Trong cách nghĩ và định nghĩa thông thường của mọi tín hữu thì Thánh Nhân phải là người : đã sống và thực thi trọn vẹn giới răn “mến Chúa-yêu người”, hoặc là đã đạt tới đỉnh cao các nhân đức, hay là đã trung thành đến chết vì niềm tin, vì tình yêu dâng hiến ; cũng có người cho rằng : thánh nhân phải là những con người xuất chúng và có thể làm những việc lạ lùng… ; cũng có một lối định nghĩa mang tính biểu tượng đượm chất thi ca khi gọi các Thánh là “những vì sao lấp lánh trên bầu trời” như cách nói của nhà giảng thuyết R.A. Knox :
“Khi nhìn lên bầu trời vào đêm tháng Mười Một và nhìn thấy một khoảng trời đầy sao lấp lánh, bạn hãy nghĩ đến vô số các Thánh trên thiên đàng đang sẵn lòng giúp đỡ bạn” (R.A. Knox, Bài giảng 1.11.1950)
Chính Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu, trong một đêm sao, khi nhìn thấy chòm sao có hình chữ T, đã hân hoan thốt lên : “Kìa tên con đã được viết trên trời”.
Nếu Các Thánh là những người “siêu quần bạt chúng” như cách hiểu vừa nêu, hay toàn là những “vì sao lấp lánh trên bầu trời”…thì chắc mỗi người chúng ta ở đây, những con người phàm phu tục tử, suốt ngày chật vật với miếng cơm manh áo, thường xuyên đối diện với những nhỏ nhen đời thường…chắc đành “bó tay” trước con đường nên thánh mà Đức Kitô đã đề nghị : “Các con hãy nên hoàn thiện như Cha trên trời là Đấng hoàn thiện”.
Thế nhưng, nên thánh lại là con đường phổ quát, là ơn gọi chung cho hết mọi người như xác quyết của Công Đồng Vatican II trong Hiến Chế Giáo Hội : “Được ban cho những phương tiện cứu rỗi dồi dào như thế, mọi Kitô hữu, dù ở địa vị nào, bậc sống nào, đều được Chúa kêu gọi đạt tới sự trọn lành thánh thiện như Chúa Cha trọn lành, tùy theo con đường của mỗi người” (GH số 11)
Chúng ta thử tìm lại những con đường, những phương cách đã mang lại không biết bao nhiêu hoa quả thánh thiện cho Dân Chúa, đó là các Thánh nam Nữ mà chúng ta long trọng mừng kính hôm nay.
1. Thánh Nhân theo định nghĩa của Thánh Kinh :
· Các Thánh là những tôi tớ Thiên Chúa được Ngài niêm ấn : “Xin đừng phá hại đất liền, biển cả và cây cố, trước khi chúng tôi đóng ấn trên trán các tôi tớ của Thiên Chúa chúng ta…” (Kh 7,3-9)
· Các Thánh là những người chiến thắng và được tinh luyện qua những thử thách của đau khổ tử đạo : “Họ là những người đã đến, sau khi đã trải qua cơn thử thách lớn lao. Họ đã giặt sạch và tẩy trắng áo mình trong máu Con Chiên” (Kh 7,9-14)
· Các Thánh là những người chiếm được hạnh phúc Nước Trời vì :
– có tâm hồn thơ bé : “Nếu anh em không hoán cải mà nên như trẻ nhỏ, thì sẽ chẳng được vào Nước Trời” (Mt 18,3).
– thực thi con đường Tám Mối Phúc Thật : “Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó vì Nước Trời là của họ…” (Mt 5,3-10)
– đã ăn ở công chính : “Vậy Thầy bảo cho anh em biết, nếu anh em không ăn ở công chính hơn các kinh sư và biệt phái, thì sẽ chẳng được vào Nước Trời” (Mt 5, 20)
– đã thực thi ý muốn của Thiên Chúa : “Không phải bất cứ ai thưa với Thầy : “Lạy Chúa ! Lạy Chúa !” là được vào Nước Trời cả đâu ! Nhưng chỉ những ai thi hành ý muốn của Cha Thầy là Đấng ngự trên trời, mới được vào mà thôi” (Mt 7,21)
· Các Thánh là những người chiếm được sự sống đời đời vì :
– dám từ bỏ mọi sự để dấn thân theo Đức Kitô : “Và phàm ai bỏ nhà cửa, anh em, chị em, cha mẹ, con cái hay ruộng đất, vì danh Thầy, thì sẽ được gấp bội và còn được sự sống đời đời làm gia nghiệp” (Mt 19,27-29)
– Thực thi trọn hảo các giới răn và biết chia sẻ, bác ái : “Tất cả những việc đó tôi đã tuân giữ từ thuở nhỏ.” Nghe vậy, Đức Giêsu bảo ông : “Ông chỉ còn thiếu một điều, là bán tất cả những gì ông có mà phân phát cho người nghèo, và ông sẽ được một kho tàng trên trời. Rồi hãy đến theo tôi” (Lc 18, 21-22).
“Nào những kẻ Cha ta chúc phúc, hãy đến thừa hưởng Vương Quốc dọn sẵn cho các ngươi ngay từ thuở tạo thiên lập địa. Vì xưa ta đói, các ngươi đã cho ăn ; Ta khát các ngươi đã cho uống ; Ta là khách lạ các ngươi đã tiếp rước ; Ta trần truồng các ngươi đã cho mặc ; Ta đâu yếu các ngươi đã viếng thăm ; Ta ngồi tù các ngươi đã hỏi han.”(Mt 25,31-46)
Qua những câu định nghĩa của Thánh Kinh nêu trên, chúng ta nghiệm ra rằng : Làm Thánh tức là được vào Nước Trời, là thuộc trọn về Đức Kitô, là chu toàn Thánh ý Chúa, là thực thi rốt ráo những đòi hỏi của Tin Mừng, đặc biệt Tin Mừng Tám Mối Phúc Thật. Và như thế, việc Nên Thánh chẳng qua là “cách diển tả khác” của việc sống Phúc Âm, việc thực thi Lời Chúa, chu toàn các giới răn…hay gần gũi nhất, đó là việc thực hành sống đạo.
Như vậy, Thánh Nhân, Các Thánh Nam Nữ hôm nay Hội Thánh mừng kính, đa phần trong hàng hàng lớp lớp đó, là những “anh hùng vô danh”, là những Kitô hữu bình thường nhưng đã sống phi thường các đòi hỏi của Lời Chúa.
Và đó cũng chính là cách hiểu và định nghĩa về các Thánh của Giáo Hội.
2 Thánh Nhân trong niềm tin và cái nhìn của Giáo Hội :
· Các Thánh là những người được thông phần bản tính Thiên Chúa qua nhiệm tích Rửa tội : “Được Thiên Chúa kêu gọi và được công chính hóa trong Chúa Kitô, không phải vì công lao riêng, nhưng vì ý định và ân phúc của Ngài, các môn đệ Chúa Kitô, nhờ lãnh nhận phép rửa, bí tích đức tin, đã thực sự trở nên con cái Thiên Chúa và được thông phần vào bản tính Ngài, và do đó thực sự đã nên thánh” (GH 40)
· Các thánh là tất cả những ai sống Đức Ái cách trọn hảo : “Vì thế, mọi người đều thấy rõ ràng là các Kitô hữu, bất cứ theo bậc sống hay địa vị nào, đều được kêu gọi tiến đến sự viên mãn của đời sống Kitô giáo và đến sự trọn lành của Đức Ái” (Sđd 40)
· Các Thánh là những người thợ khiêm tốn trong vườn nho của Chúa : “những con người nam nữ qua việc không mệt mõi thực thi những công việc hằng ngày trong vườn nho Chúa. Sau khi đã sống cuộc đời âm thầm chẳng được ai biết đến, và có thể còn bị những người quyền cao mạnh thế hiểu lầm, các Ngài đã được Thiên Chúa đón nhận. Các Ngài là những người thợ khiêm tốn, nhưng vĩ đại, đối với công cuộc phát triển Nước Chúa trong lịch sử” (ĐGH G.P. II, Tông Huấn “Kitô hữu giáo dân”, 30.12.1988)
Suốt 2000 năm nay, Giáo Hội đã hiểu và đã sống những chiều kích cơ bản đó qua những đứa con thánh thiện của mình mà bảng liệt kê của Kinh Cầu Các Thánh chỉ là một đại diện ít ỏi.
3. Hôm nay chúng ta tìm được gì nơi Các Thánh?
Là một bài học ư ? Có quá nhiều những bài học và là những bài học cụ thể Các Thánh nam Nữ để lại, rất gần gũi, rất đời thường và cũng rất cần thiết cho cuộc sống chúng ta hôm nay :
· Ai đang sống một cuộc đời phóng túng, lạc đạo thì hãy tìm về những giọt nước mắt thống hối của Thánh Cả Phêrô, Thánh nữ Maria Mađalêna, Thánh Tiến sĩ Giáo Phụ Augustinô…
· Ai đang đam mê của cải vật chất và bị vật chất cuốn trôi trong cơn thác của sự giàu có thế gian thì hãy chạy đến với đôi chân ăn mày của Phanxicô thành Assisi, hay đến với ngai vàng của Vua Thánh Louis, kẻ sẵn sàng cho Chúa và Hội Thánh tất cả mà không hề tiếc nuối.
· Ai , nhất là các bạn trẻ, đang bị cuốn hút vào con đường đồi trụy của dòng thác hưởng thụ và đam mê vật chất..thì hãy chiêm ngưỡng trái tim anh hùng của cô bé Thánh thiện Maria Goretti, sẵn sàng đón lấy mấy chục mũi dao cho đến chết để bảo vệ tới cùng đức khiết trinh ; cuộc đời hy sinh cao cả trong bện tật nhưng chất chứa tràn đầy lửa mến yêu thương của Thánh nữ Anphonsa, vị tháh đầu tiên của Ấn Độ ,vừa mới được phong thánh cách đây hai tuần.
· Ai là những người mẹ người vợ đang phải âu sầu, lao tâm khổ tứ vì chồng vì con, vì gánh nặng gia đình luôn chồng chất…thì hãy noi gương Thánh nữ Monica, dành cả một đời để hy sinh và cầu nguyện cho chồng và cho con cho tới khi đem cả hai về với Chúa ; hay tìm đến với đôi vợ chồng Louis Martin và Zélie Guérin song thân của Thánh nữ Têrêsa Hài Đồng Giêsu vừa mới được phong Chân Phước tại Lisieux trong ngày Khánh Nhật Truyền giáo vừa qua, đôi vợ chồng thánh thiện, người cha, người mẹ tuyệt vời đã cống hiến cho Giáo Hội những bông hoa khả ái thánh thiện.
· Ai là những người kiêu căng tự mãn thích nâng mình lên và hạ thấp kẻ khác thì hãy học cho biêt thế nào là “con đương thơ ấu thiêng liêng” của Thánh nữ Têrêsa Hài Đồng Giêsu để noi gương Ngài hoán cải trở nên như trẻ nhỏ để được vào Nước Trời.
· Ai là những người sống ích kỷ và yếu hèn, không dám bước ra khỏi cái tôi, cái biên giới gia đình để dấn thân phụng sự Hội Thánh thi hãy học hỏi cuộc đời truyền giáo của Thánh Phanxicô Xavie, hay thánh Anrê Phú Yên của quê hương chúng ta đã can đảm “lấy tình yêu đáp trả tình yêu hiến dâng mạng sống báo đền mạng sống” để Danh Chúa được tôn vinh và con người nhận biết Tin mừng.
· Ai là người chỉ thích sung sướng, ngại hy sinh và không dám đánh mất một chút gì trong cái tôi vị kỷ thì hãy tìm về với Mẹ Thánh Têrêsa thành Calcutta, người nữ tu muốn ôm trọn cả người nghèo và kẻ đau khổ của thế giới trong vòng tay già nua yếu ớt của mình ; hoặc chạy đến cùng 117 Vị Thánh Tử Đạo Việt nam, để nhận được nơi các Ngài lòng can đảm tín trung với Chúa Kitô cho dẫu phải đánh đổi cả mạng sống…
Trong vườn hoa thánh thiện của Hội Thánh còn nhiều lắm nhiều lắm những mẫu gương lành thánh trong hàng hàng lớp lớp các Thánh Nam Nữ mà hôm nay chúng ta mừng kính.
Nhưng không chỉ là “gương sáng” không thôi. Ngày đại lễ kính nhớ Các Thánh Nam Nữ hôm nay còn nhắc cho chúng ta tuyên tín lại niềm tin “Các Thánh Thông Công”, để chúng ta một lần nữa xác tin mạnh mẽ mối quan hệ thân thương giữa trời và đất, giữa Hội Thánh lữ hành dương thế với Cộng đoàn Hội Thánh vinh quang là các Ngài, nhất là sự chuyển cầu mạnh thế của các Ngài dành cho chúng ta trên cuộc lữ hành trần thế mà lời Kinh Tiền Tụng sẽ nhắc bảo chúng ta : “Những anh chị em của chúng con là các Thánh giờ đây đang chúc tụng Cha muôn đời quanh ngai tòa Cha và vinh quang của các Đấng ấy làm cho chúng con chan chứa niềm vui. Sự hợp nhất của chúng con với các ngài qua Giáo Hội Cha đem lại cho chúng con niềm phấn khởi và sức mạnh khi chúng con vội vã trên đường lữ thứ đức tin, hăm hỡ được gặp gỡ các Đấng ấy” (Kinh Tiền Tụng).
Xin mượn lời hiệu triệu của Đức Cố Giáo Hoàng Gioan Phaolô II trong dịp Đại Hội Giới trẻ thế giới tại Torontô năm 2002 như một hành trang, một khẩu hiệu, một quyết tâm để cùng nhau mang theo cất bước lên đường : “Các bạn hãy trở thành những vị thánh của thiên niên kỷ mới”, hãy trở thành “dân tộc của các mối Phúc” ;
cùng với lời cầu xin của chính Ngài :
Lạy Chúa Giêsu, …Xin biến toàn bộ đời chúng con thành một phản ánh rực rỡ của Chúa, Đấng là ánh sáng thật đã đến trong thế gian để hễ ai tin vào Chúa sẽ không chết nhưng sẽ được sự sống đời đời (x. Jn 3:16)!
