Truyện Minh Hoạ - Xét Đoán

Đng vi xét đoán

“Mt người bn ca tôi trên chuyến tr v Nam Phi sau mt thi gian sng Âu châu, đã phi ch khá lâu phi trường Heathrow ca London. Sau khi mua mt ly cà phê và mt gói bánh bích quy, cô kéo lê hành lý lnh knh ti mt cái bàn trng đ đc báo và ăn bánh trong khi ch đi máy bay. Khi đang đc t báo bui sáng, cô nhn ra có người đang st sot gì đó bàn mình. Hé nhìn t phía sau t báo, cô sng st thy mt anh chàng ăn mc lch s đang vi tay ly bánh ca cô ri b vào ming. Không mun làm m ĩ, cô ch nghiêng mình đ ly mt cái cho mình. Hai phút sau, cô li nghe tiếng st sot. Anh chàng kia li ly thêm bánh đ ăn.

Cho đến lúc c hai đã ăn đến cái bánh cui cùng trong gói, cô đã tc gin hết sc nhưng vn không nói được câu nào. Ri chàng trai bng b cái bánh cui cùng làm hai, đy mt na v phía cô và ăn na còn li, ri b đi.

Lát sau, khi loa phóng thanh gi tên cô, và yêu cu cô xut trình vé, cô vn còn bng bng cơn gin. Các bn hãy th tưởng tượng s xu h ca cô khi cô m túi xách ra và khám phá ra rng gói bánh ca mình vn còn nm nguyên trong đó.

Thì ra t nãy ti gi cô đã ăn bánh ca người khác. Chàng trai kia đã chia s vi cô đến miếng bánh cui cùng. Tht là mt con người tt bng.”

Sưu tầm


Bài hc t cây lê 

Mt người cha có 4 người con trai. Ông mun dy các con mình không nên đánh giá mi vic quá vi vàng nên đã bo ln lượt tng người trong s h đến thăm mt cây lê rt xa.

Người con c ra đi vào mùa đông, người con th hai đi vào mùa xuân, người con th ba vào mùa hè và người con út vào mùa thu.

Khi nhng người con quay v, ông đã gi tt c li và yêu cu h t li nhng gì h nhìn thy.
Ng
ười con c nói rng cây lê đó xu xí, khô cn.

Người con th hai không đng ý và nói nó có có rt nhiu chi lc và đy ha hn.

Người con th ba thì nói cây lê đó hoa lá sum sê, mùi hương ngt ngào và trông rt đp. Đó là cây lê đp nht mà anh tng thy.

Người con út không đng ý vi 3 người anh. Anh nói rng cây lê đó trĩu nng trái chín.

Nghe xong, người cha gii thích cho các con rng tt c h đu đúng bi h đã nhìn thy cây lê vào nhng mùa khác nhau. Tuy nhiên, nhng gì h nhìn thy ch là mt mùa trong đi cây lê.

Ông bo rng h không th đánh giá mt cái cây, hay mt con người ch qua mt mùa hay mt giai đon và rng bn cht ca con người cũng như nhng nim vui và tình yêu trong cuc sng ch có th được đánh giá vào giai đon cui khi tt c các mùa đã đi qua.

Nếu bn quyết đnh b cuc khi mùa đông đến, bn s b l nhng ha hn ca mùa xuân, v đp ca mùa hè và s thu hoch ca mùa thu.

Sưu tầm


Vàng tht hay đng thau

Ngày xa ngày xưa, bên Ai Cp có mt v hin triết tên là Zun-Nun. Ngày kia, mt anh thanh niên đến và hi ông:

“Thưa ngài, tôi không hiu ti sao nhng người đáng kính như ngài luôn ăn mc theo mt cách ging nhau và luôn luôn đơn gin như vy. Chng l không cn chưng din mt tí, không phi đ khoe khoang, nhưng còn vì mc đích khác na ch, thưa ngài?”.

Nhà hin triết ch cười và ci chiếc nhn tay ra, trao cho chàng trai và nói: “Này anh bn tr, ta s tr li câu hi ca cu, nhưng trước tiên cu phi giúp ta vic này đã. Hãy cm ly chiếc nhn này và đi đến khu ch bên kia đường, cu hãy đi nó ly mt đng vàng”.

Cm chiếc nhn đen đúa ca Zun-Nun trên tay, chàng thanh niên t v nghi ngi: “Mt đng vàng? Tôi không chc là chiếc nhn có th bán được vi giá đó”.

“Th trước đã chàng trai, ai biết được điu gì có th xy ra?”. Chàng trai tr phóng nhanh ra ch. Anh ta đem chiếc nhn vào hàng tơ la, rau ci, tht cá và rt nhiu nơi khác. Nhưng s thc là không ai đng ý tr cho anh ta vi cái giá đó. Anh ta quay v gp Zun-Nun và nói: “Thưa ngài, không mt ai đng ý b ra mt s tin nhiu hơn mt đng bc đ mua chiếc nhn này c”.

Vi mt n cười nh nhàng trên khuôn mt trm tĩnh, nhà hin triết đáp li: “Bây gi anh hãy ra tim vàng cui đường, đưa chiếc nhn này cho ông ch. Đng yêu cu giá bán nhưng ch lng nghe xem ông ta tr giá bao nhiêu”.

Chàng thanh niên đi đến tim vàng theo yêu cu và sau đó quay v vi v mt khác hn. Anh ta nói: “Thưa ngài, nhng lái buôn ch rõ ràng không biết giá tr ca chiếc nhn này, người ch tim vàng đã đng ý mua chiếc nhn này vi giá mt ngàn đng vàng, và giá tr tht ca nó thì gp c ngàn ln so vi cái giá ca nhng con buôn ch”.

Zun-Nun mm cười và ôn tn nói: “Đó là câu tr li cho câu hi ca anh. Không th đánh giá con người mà ch da vào cách ăn mc b ngoài. Nhng lái buôn ch đnh giá theo kiu đó. Nhưng nhng nhà buôn vàng thì không như thế. Vàng và đá quý tn ti bên trong mi con người, ch có th được nhn ra và xác đnh giá tr nếu anh có th nhìn thu tâm hn.

Cn có con tim đ nhìn và c mt quá trình dài lâu. Chúng ta không th ngang nhiên đánh giá người khác mà ch da vào nhng li l và cách cư x trong mt lúc nào đó. Nhiu lúc cái mà ta nghĩ là vàng hóa ra là đng thau, nhưng th ta tưởng là đng thau thì li chính là vàng tht".

Sưu tầm


Nhng ht mui

Mt chàng trai tr đến xin hc mt ông giáo già. Anh ta lúc nào cũng bi quan và phàn nàn v mi khó khăn. Đi vi anh, cuc sng ch có nhng ni bun, vì thế hc tp cũng chng hng thú gì hơn.

Mt ln, khi chàng trai than phin v vic mình hc mãi mà không tiến b, người thy im lng lng nghe ri đưa cho anh mt thìa mui tht đy và mt cc nước nh.

- Con cho thìa mui này vào cc nước và ung th đi.

Lp tc, chàng trai làm theo.

- Cc nước mn chát. Chàng trai tr li.

Người thy li dn anh ra mt h nước gn đó và đ mt thìa mui đy xung nước: Bây gi con hãy nếm th nước trong h đi.

- Nước trong h vn vy thôi, thưa thy. Nó chng h mn lên chút nào. Chàng trai nói khi múc mt ít nước dưới h và nếm th.

Người thy chm rãi nói:

- Con ca ta, ai cũng có lúc gp khó khăn trong cuc sng. Và nhng khó khăn đó ging như thìa mui này đây, nhưng mi người hòa tan nó theo mt cách khác nhau. Nhng người có tâm hn rng m ging như mt h nước thì ni bun không làm h mt đi nim vui và s yêu đi. Nhưng vi nhng người tâm hn ch nh như mt cc nước, h s t biến cuc sng ca mình tr thành đng chát và chng bao gi hc được điu gì có ích.

Sưu tầm


Cảm Thông

Ngày nọ, Ðức Khổng Tử dẫn học trò đi du thuyết từ nước Lỗ sang nước Tề. Trong đám học trò có Nhan Hồi và Tử Lộ là hai người học trò trung thành nhất của Khổng Tử. Thời Ðông Chu chiến tranh loạn lạc khắp nơi khiến cho dân chúng lầm than đói khổ. Thầy trò Khổng Tử cũng có nhiều lúc phải nhịn đói cầm hơi.

Ngày đầu tiên khi đến đất Tề, Khổng Tử và các môn sinh được một người giàu có giúp cho ít gạo. Khổng Tử liền phân công Tử Lộ và một số môn sinh khác vào rừng kiếm rau, còn Nhan Hồi đảm nhận việc nấu cơm. Ðang khi Nhan Hồi nấu cơm dưới nhà bếp thì Khổng Tử ngồi đọc sách. Nghe tiếng động liền đi xuống bắt gặp Nhan Hồi đang mở vung xới cơm, nhìn thấy cảnh người học trò đang đưa cơm vào miệng. Thấy cảnh người học trò yêu ăn vụng, Khổng Tử nhìn lên trời than thở!

- Người học trò tín cẩn nhất của ta lại là kẻ ăn vụng!

- Khi Tử Lộ và các môn sinh khác về đến thì nồi cơm cũng vừa chín. Khổng Tử tập họp mọi người lại rồi nói:

- Bữa cơm đầu tiên trên đất Tề này làm thầy chạnh lòng nhớ đến quê hương. Thầy nhớ đến Cha Mẹ cho nên muốn xới một bát cơm để cúng Cha Mẹ, các con nghĩ có nên không? Nhưng liệu nồi cơm này có sạch không? Nhan Hồi liền chấp tay thưa:

- Dạ thưa thầy, nồi cơm này không được sạch, vì cơm vừa cạn, con mở vung ra xem thử, chẳng may một cơn gió lùa vào, bồ hóng và bụi trên trần nhà rơi xuống làm bẩn cả nồi cơm, con đã nhanh tay đậy vung lại nhưng không kịp, sau đó con đã xới bớt phần cơm bụi bám, định vứt đi, nhưng nghĩ rằng: cơm ít, sợ thiếu phần của anh em cho nên con đã ăn phần đó. Thưa thầy, như vậy hôm nay con đã ăn cơm rồi.

Nghe Nhan Hồi nói xong, Khổng Tử ngửa mặt lên trời than rằng:

- Chao ôi! Thế ra trên đời này có những việc chính mắt mình trông thấy rành rành vẫn không hiểu được đúng sự thật, suýt nữa Khổng này đã trở thành kẻ hồ đồ.

Sưu tầm


Cái Bật Lửa

Ðể kỷ niệm một trận chiến, một quận công bên Anh Quốc đã làm một bữa tiệc khoản đãi một nhóm cựu sĩ quan đã từng chiến đấu sát cánh bên ông.

Trong bữa tiệc, ông đem khoe một cái bật lửa rất đẹp mà Nữ hoàng Anh đã tặng cho ông. Cái bật lửa đã được truyền từ tay người này đến tay người nọ để được trầm trồ khen ngợi.

Sau bữa ăn, mọi người được mời ra phòng khách để uống trà. Ông quận công mới đem thuốc lá ra mời mọi người. Nhưng mặt ông bỗng biến sắc, vì ông lục lạo mãi trong túi áo mà vẫn không tìm ra cái bật lửa. Ông hỏi quan khách có ai thấy nó ở

đâu không. Mọi người chia nhau đi tìm khắp nơi mà tuyệt nhiên vẫn không thấy cái bật lửa. Lúc bấy giờ, một viên sĩ quan mới đề nghị cho tất cả mọi quan khách nên lật túi áo của mình ra may ra mới có thể tìm thấy nó chăng. Lần lượt tất cả mọi người đều kéo tất cả những gì có trong túi áo của mình ra. Duy chỉ có một người không chịu chấp nhận làm công việc này. Mọi người đều đưa mắt nhìn về ông và ai cũng đoán chắc đây là người đã đánh cắp cái bật lửa, bởi vì dáng vẻ của ông tiều tụy, áo quần của ông lại rách rưới. Ông lấy danh dự của một cựu sĩ quan để thề thốt và dứt khóat không mở túi áo ra cho mọi người xem.

Vài tuần lễ sau, ông quận công lại mở một bữa tiệc khác và lần này, ông khám phá ra cái bật lửa trong túi áo của ông. Cảm thấy xấu hổ vì đã nghi oan cho một viên sĩ quan đã từng chiến đấu bên cạnh mình, ông quận công đã quyết định đến thăm anh ta để xin lỗi.

Nhà của viên cựu sĩ quan này nằm trong khu phố lầy lội nghèo nàn. Sau khi đã xin lỗi, ông quận công đã hỏi viên sĩ quan: "Tại sao trong bữa tiệc hôm đó, anh đã khước từ không mở túi ra cho mọi người xem?".

Anh ta mới giải thích như sau: "Hẳn ngài đã thấy được căn nhà tôi đang ở tồi tàn như thế nào. Từ lâu, tôi đã thất nghiệp mà vẫn phải nuôi nhiều miệng ăn trong nhà. Ngài đâu có biết rằng hôm đó, tôi đã nhét vào túi tôi tất cả những đồ ăn thừa trên bàn để mang về cho vợ con tôi".

Sau khi hiểu được hoàn cảnh đáng thương của một người đã từng vào sinh ra tử với mình, ông quận công quyết định đền bù bằng cách tìm cho viên cựu sĩ quan một công việc xứng đáng.

Sưu tầm