Giáo dục con cái về sinh lý là một đề tài tế nhị
đối với đại đa số các gia đình Á châu. Theo các chuyên gia
nghiên cứu về giáo dục thì vấn đề hướng dẫn con cái về sinh lý
trong gia đình là điều rất quan trọng. Tuy nhiên, trên thực tế
kết quả của các cuộc khảo sát cho thấy thì chỉ có 3% các gia
đình Á châu cho biết kiến thức về sinh lý là do cha mẹ chỉ dẫn.
Một chuyên viên về nghiên cứu tâm lý và sự phát triển thanh
thiếu niên đã phát biểu rằng có nhiều bậc phụ huynh không những
đã không giải thích được những thắc mắc về sinh lý của con em,
lại còn có những thành kiến về vấn đề này và thường lãng tránh
cả đề tài này.
Để có thể hoạch định một chương trình giáo dục cụ
thể về sinh lý trong gia đình, việc thiết yếu là các bậc phụ
huynh cần có cái nhìn đúng về giáo dục sinh lý cho trẻ, cần biết
giáo dục sinh lý là gì, cần nhận định vai trò quan trọng của cha
mẹ trong những vấn đề liên quan đến tính dục và những ảnh hưởng
tai hại của tình dục sai trái. Nhờ đó các bậc phụ huynh có thể
thiết lập những phương cách, những kỹ thuật để chuẩn bị cho trẻ
em một đời sống sinh lý lành mạnh.
I. Giáo dục sinh lý là gì?
Giáo dục sinh lý còn được gọi là giáo dục giới
tính hoặc tính dục, bao gồm những giáo trình thuộc ba phương
diện chính đó là tính dục, y tế, và tình dục.
1. Phương diện tính dục
Xã hội ngày nay tràn ngập những hình ảnh gợi dục,
từ đủ các loại quảng cáo cho đến các đoạn phim nhạc đến những
hình khiêu dâm trắng trợn qua mạng internet trong khi đó việc
giảng dạy tính dục cho giới trẻ về những vấn đề y tế liên quan
đến tính dục, sinh dục, và tình dục lại là một vấn đề khá tế
nhị, thường bị lãng tránh, e dè hoặc bị coi là chuyện cấm kỵ. Từ
những mâu thuẫn này trẻ em không có những kiến thức căn bản về
tính dục như sự trưởng thành phát dục của cơ thể, đời sống vợ
chồng, quá trình phụ nữ mang thai, và sự kính trọng sinh mạng
con người.
Một số quốc gia Á Châu hiện đang đối đầu với các
hiện tượng mà chủ yếu là lứa tuổi thanh thiếu niên đang sống đời
sống tình dục buông thả, hiện tượng các bà mẹ quá trẻ 14-15
tuổi, những sự liều lĩnh phá thai, những quan hệ tình dục không
an toàn, tình dục đồng tính… Nhìn một cách chung, nguyên nhân
dẫn đến những kết quả không mong muốn này, một phần là do sự
thiếu sót về việc uốn nắn, giáo dục giới tính cho con cái trong
gia đình.
Giáo dục tính dục đặc biệt lưu ý đến trẻ em trong
giai đoạn tuổi dậy thì. Ở thời điểm này trẻ em phát triển nhanh
chóng và đối đầu với những biến chuyển phức tạp về tâm sinh lý.
Điều này được thể hiện qua các dấu hiệu biết phản ứng lại lời
dạy của cha mẹ, thầy cô. Các em bắt đầu biết xấu hổ, biết tự
kiêu, biết làm đẹp, thích mơ mộng, biết để ý đến những thay đổi
của cơ thể, cảm nhận được những dấu hiệu đầu tiên của tuổi
trưởng thành. Vì vậy chúng cần có sự chuẩn bị. Đây cũng là lúc
các bậc phụ huynh cần theo dõi sự dậy thì để giúp các em tránh
những âu lo khi cơ thể biến chuyển về sinh lý, và hướng dẫn các
em về những chức năng của bộ phận giới tính cũng như những thực
hành cần thiết về vệ sinh, về kinh nguyệt, sự phát triển cơ thể
nơi các em gái, hay hiện tượng đổi giọng, mọc mụn, mọc râu, sự
mộng tinh nơi các em trai, v.v.
Tuy mỗi gia đình có những quan điểm khác nhau về
giáo dục tính dục nhưng tựu trung có những khía cạnh chính mà
các bậc phụ huynh cần quan tâm, đó là những kiến thức cơ bản về
sự phát triển tâm sinh lý của con em, các vấn đề liên quan đến
đời sống tình dục, việc hình thành những quan hệ đạo đức lành
mạnh giữa nam và nữ đối với vấn đề tình dục, và sự kính trọng
thân xác cũng như sự sống con người.
2. Phương diện y tế
Sự thiếu hiểu biết về tính dục nơi các em mới lớn
đã khiến cho giới chuyên môn về y tế tính dục đặc biệt quan tâm
đến vấn đề này, nhất là khi mức độ bị lây lan những bệnh truyền
nhiễm qua hệ thống sinh dục đã gia tăng đáng kể. Một thí dụ điển
hình là tỷ lệ các thiếu niên trong lứa tuổi từ 15 đến 19 mắc
bệnh hoa liễu đã gia tăng gấp đôi trong vòng 5 năm qua. Hơn thế
nữa, con số 16% các thiếu nữ từ 16 đến 19 tuổi phải mang thai
ngoài ý muốn cũng không hề sút giảm. Các chứng bệnh hoa liễu
mồng gà (gonorrhea & syphillis) cũng gia tăng khá nhanh. Một
cuộc nghiên cứu trong năm qua của tổ chức Marie Stopes
International cho thấy hiện nay ở Mỹ 31% thiếu niên nam nữ có
những hoạt động thường xuyên về tình dục nhưng khoảng 1/3 các em
không hề biết rằng họ có thể bị lây bệnh do những hoạt động tình
dục này.
Sự quan tâm đúng mức của các bậc phụ huynh về
phương diện y tế trong việc giáo dục sinh lý có thể giúp cho thế
hệ trẻ phòng ngừa được các bệnh về đường tình dục và ngăn chận
được vấn đề thai nghén ngoài ý muốn, cùng những hậu quả tai hại
sau đó.
Bà Jill Michelson, giám đốc điều hành Marie
Stopes International, một tổ chức từ thiện chuyên cung cấp những
dịch vụ cố vấn về sinh lý cũng như về thai nghén cho phụ nữ, cho
biết, “Sự tiếp tay của các bậc phụ huynh về việc giáo dục giới
tính trong gia đình rất quan trọng. Hiện nay mức tuổi trung bình
bắt đầu sinh hoạt tình dục ở Mỹ là 16 tuổi. Nhưng nếu các bậc
phụ huynh có một chương trình giáo dục về sinh lý cho con em từ
trong gia đình thì mức tuổi trung bình bắt đầu sinh hoạt tình
dục sẽ trễ hơn. Đây là một sự khác biệt rất quan trọng về kiến
thức và y tế an toàn”.
Hiện nay tại các trường phổ thông đã có áp dụng
chính sách giáo dục tính dục và môn học này đã trở thành một môn
học bắt buộc (mandatory) với giáo trình được soạn thảo thật kỹ
càng, và thích hợp với từng lứa tuổi.
3. Phương diện tình dục – quan hệ nam nữ
Nhiều người cho rằng trẻ em ngày nay dường như bị
tính dục hóa quá sớm.
Những gương xấu từ các hệ thống truyền thông,
phim ảnh, cùng các trang mạng, hầu như khuyến khích chúng ăn mặc
hở hang, khích dục ngay khi chưa đến tuổi thiếu niên, chọn những
sinh hoạt phóng túng về tự do luyến ái, về việc yêu cuồng sống
vội, v.v. Mặt khác các phụ huynh vì nhiều lý do khác nhau, như
quá bận rộn trong kế sinh nhai, không thông hiểu về tâm sinh lý
của các em, tiếp tục khoán mọi việc giáo dục cho nhà trường.
Ngoài ra, một phần cũng là do ảnh hưởng và áp lực của các bạn bè
cùng trang lứa.
Để phản ứng lại với những điều kiện bất lợi này,
có những bậc phụ huynh cho rằng trẻ em và thiếu niên không nên
được giáo dục một cách chính thức về những chuyện tình dục,
không nên biết quá sớm về đường sinh dục, về cách ngừa thai v.v.
Đây là một sai lầm lớn lao. Thay vì né tránh, phụ huynh nên đối
đầu với sự thật và nhận lãnh vai trò hướng dẫn con cái về những
vấn đề luân lý nghiêm túc, giúp thiếu niên hình thành các quan
điểm đạo đức, biết phân biệt tính chất quan trọng của tình bạn
nam nữ, biết cách tự bảo vệ trước những cám dỗ, kẻo bị lợi dụng,
đặc biệt là đối với các em gái. Cha mẹ cần chỉ dẫn cho tuổi
thiếu niên biết về những giá trị của sự sống, và biết quý trọng
mạng sống con người.
Trong lãnh vực tình dục, các điều kiện sinh sống
thuận lợi thường dễ kích thích những nhu cầu tình dục. Vì vậy,
nếu không được chuẩn bị, không được dạy dỗ một cách đúng mức và
có phương pháp, khi bước vào tuổi dậy thì, người trẻ sẽ dễ bị
quật ngã vì sức ép của bản năng, cùng những áp lực của hoàn cảnh
chung quanh.
Hơn ba mươi năm nay tại nhiều nước trên thế giới,
các hình thức giáo dục tình dục đã được thực hiện tại các trường
phổ thông. Nếu các hình thức đó cũng được tiến hành song song
nơi gia đình thì trẻ em ở mọi lứa tuổi sẽ nhận được những thông
tin cần thiết, lãnh hội được mọi vấn đề có liên quan tới đời
sống tình cảm, y tế, luân lý và đạo đức của con người. Và các em
có cơ hội chọn và quyết định một lối sống lành mạnh, chuẩn bị
cho sự trưởng thành đúng mức.
Cuộc nghiên cứu mới của Archives of Pediatrics và
Adolescent Medicine cho biết một chương trình giáo dục về tiết
chế tình dục dành cho thiếu niên, không có tính cách tôn giáo,
đã mang đến nhiều hiệu quả trong việc trì hoãn sinh hoạt tình
dục, giảm thai ngén và giảm bệnh hoa liễu. Kết quả này đã khiến
nhiều bậc cha mẹ đã cổ động việc giáo dục tiết chế tình dục nơi
con em, với mục đích khuyến khích sự kiêng khem, tiết chế như là
một phương pháp giúp tránh mang thai quá sớm hoặc bị lây các
bệnh hiểm nghèo. Ông John B. Jemmott III, Đại học Pennsylvania,
người điều hành cuộc nghiên cứu giáo dục giới tính, cũng khẳng
định: “Điểm cực kỳ quan trọng là tìm kiếm phương pháp nào hay
nhất để trì hoãn hoạt động tình dục của trẻ vị thành niên”.
II. Những Phương Cách Giáo Dục Con Cái Về Sinh
Lý Trong Gia Đình
Nhìn một cách chung, các gia đình Á Châu có một
định kiến khắt khe về toàn diện vấn đề sinh lý. Phải chăng đề
tài này đã bị coi là những chuyện “cấm bàn thảo”, chuyện “cấm
đàn bà”, những chuyện phòng the, nên không thể chia sẻ hay bàn
thảo với con cái. Vì định kiến này mà nhiều bậc phụ huynh không
đủ can đảm để tự thúc đẩy mình tìm hiểu, học hỏi để có được một
kiến thức căn bản về tâm sinh lý; nhờ đó có thể hướng dẫn con
cái khi đến tuổi dậy thì. Mặt khác, vì bận rộn kiếm kế sinh
nhai, cha mẹ cũng không đủ thời giờ gần gũi với con cái để nhìn
ra những nhu cầu về tâm sinh lý của trẻ và chia sẻ những kinh
nghiệm thực tế với chúng.
Từ những nhận định trên chúng ta thấy rằng trách
nhiệm giáo dục con cái về sinh lý thật là một trách nhiệm cần
thiết, thiêng liêng và cao cả. Nhu cầu giáo dục giới tính từ
trong gia đình là điều mà các em rất cần đến. Vậy các bậc phụ
huynh nên dùng những phương cách nào để có thể nói chuyện với
con cái mà vẫn giữ được thân tình và sự điềm tĩnh?
Sau đây là những kỹ thuật đã được các chuyên gia
tâm lý đề nghị trong việc giáo dục con cái về sinh lý nơi gia
đình, thuộc cả ba phương diện tâm lý, sinh lý và đạo đức.
1. Nhận Thức Chính Mình
Qua kỹ thuật nhận thức chính mình, cha mẹ giúp
con cái hiểu biết rõ rệt sự khác biệt về sinh lý giữa nam và nữ
là ở các bộ phận giới tính. Phương cách này thỏa mãn sự tò mò
rất tự nhiên và chính đáng của trẻ em. Tại các trường phổ thông,
phương cách này được giảng dạy qua việc giáo viên cho cả lớp xem
các tranh vẽ y học về đàn ông đàn bà khỏa thân. Những kiến thức
này giúp trẻ hiểu được sự phát triển của cơ thể.
Về mặt sinh lý, kỹ thuật này giúp các em nhận
biết hiện tượng dậy thì và sự phát dục các bộ phận giới tính. Sự
hiểu biết này còn giúp trẻ phòng tránh hoặc đối phó với những
nguy cơ phương hại đến bản thân, biết chăm sóc về vệ sinh bộ
phận giới tính của cơ thể, biết phòng tránh bệnh lây nhiễm, các
quan hệ tình dục và biện pháp tránh thai. Cũng nên nói thêm, cha
mẹ đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp các em thích ứng
với những biến chuyển tâm sinh lý, do đó sự kiên nhẫn yêu thương
trẻ là điều rất cần thiết để trẻ có thể đến với cha mẹ dễ dàng.
Về mặt tâm lý và đạo đức, với kỹ thuật này cha mẹ
còn giáo dục con cái về tính chất quan trọng của tình bạn nam
nữ, biết tự tin trong việc tiếp cận với người khác phái và đặc
biệt biết quý trọng mạng sống và quý trọng người khác giới.
2. Trực Diện và Hướng Dẫn
Đối với các em vị thành niên ở bậc phổ thông
trung học, cha mẹ cần trực diện hướng dẫn các em về cảm xúc giới
tính và sự ngộ nhận giữa tình bạn và tình yêu. Cha mẹ nên bắt
đầu từ một sự kiện, một câu chuyện thực tế nào đó mà trẻ em đã
chứng kiến. Ví dụ câu chuyện thương tâm của một bà mẹ 14 tuổi,
thai mang mỗi ngày một lớn, đơn chiếc trong lo âu khi cha của
đứa bé đã trốn biệt và cô ta đã bị cha mẹ đuổi ra khỏi nhà. Cô
trở thành kẻ không nhà (homeless), không có cơm ăn, quần áo rách
rưới. Với thí dụ này, cha mẹ tiến hành việc hướng dẫn như một
buổi chuyện trò, trao đổi giữa cha mẹ và con cái. Điều quan
trọng là phải thành thật và không nên nói vòng vo nhưng nên đi
thẳng vào vấn đề một cách tế nhị. Ngoài những câu chuyện thực
tế, cha mẹ cũng có thể dùng những hình ảnh y học sống động của
các chứng bịnh tình dục và cắt nghĩa cho con cái biết những ảnh
hưởng tai hại của các hình thức tình dục dị biệt và phạm pháp
như đồng tình luyến ái, hiếp dâm, bạo dâm, cưỡng dâm trẻ em, đa
dâm, mại dâm và các bệnh tình dục khác. Phương thức trực diện
cũng nên được áp dụng khi phụ huynh nhận được bản thảo luận về
tình dục của nhà trường. Hãy dùng bản thảo luận và cùng thanh
thiếu niên đào sâu đề tài tình dục qua những câu hỏi. Phương
thức giáo dục này không những giúp trẻ khai triển kiến thức
nhưng còn trang bị những điều kiện sống cho thanh thiếu niên.
Khi được hướng dẫn kỹ càng qua những câu chuyện thực tế hoặc qua
những hình ảnh sống động của các chứng bịnh tình dục, trẻ sẽ có
những thái độ nghiêm túc về y tế tình dục, cũng như về luân lý
và đạo đức.
3. Thông cảm và tin tưởng con cái
Trẻ em là đối tượng cần được quan tâm và chăm sóc
hơn bao giờ hết. Việc cha mẹ giáo dục con cái đúng cách sẽ tạo
nên sự gần gũi, tin cậy giữa cha mẹ và con trẻ. Điều quan trọng
nhất là thông cảm và tạo mối quan hệ thân thiết trong gia đình.
Tình dục là một điều tự nhiên và tươi đẹp, không có gì thần bí
hay xấu hổ. Vai trò của cha mẹ là giúp con cái lãnh hội vấn đề
tính dục bằng một tâm tình bình thường, biết dùng ý thức giới
tính lành mạnh để kềm chế được mọi nỗi rạo rực về sinh lý ở tuổi
dậy thì. Từ những hiểu biết này trẻ sẽ tự tin và xây dựng những
mối quan hệ giới tính lành mạnh và phù hợp với những chuẩn mực
xã hội.
Tóm lại, việc giáo dục con cái về sinh lý trong
gia đình nên được bắt đầu từ tuổi ấu thơ. Mục đích của việc giáo
huấn này không chỉ trang bị kiến thức, xây dựng ý thức tình dục
mà điều quan trọng là xây dựng những quan niệm đúng đắn về vai
trò, trách nhiệm của người nam và người nữ trưởng thành trong
cuộc sống vợ chồng, trong gia đình và trong xã hội. |