HÃY TỎ RA TRỌNG KÍNH CON TRẺ


Lm. Lê Văn Quảng
 

Cuộc sống dân chủ đặt căn bản trên sự trọng kính hổ tương. Nếu chỉ có một người được kính trọng, không có sự bình đẳng. Chúng ta phải chắc chắn rằng chúng ta cần tỏ ra trọng kính con trẻ và các quyền lợi của chúng. Điều nầy đòi hỏi sự nhạy cảm trong việc đạt được sự quân bình giữa hai thái cực: quá nhiều và quá ít.

Bà mẹ và ông bố rất hảnh diện về cậu bé Chiến, đứa con đầu của ho,ï mới vừa sinh ra được 2 tháng. Bất cứ khi nào có dịp, họ đều đánh thức cậu bé dậy để nó nhìn những người bạn của họ. Bé Chiến có quyền ngủ. Cả bố mẹ tỏ ra thiếu kính trọng nó khi họ quên mất quyền lợi của nó. Vì thế cu bé thường ngủ ít và hay khóc. Nó được cho bú khi nó khóc ngay cả khi nó vừa được cho bú chỉ một giờ trước. 

Sức khỏe và sự lớn lên của cu bé tùy thuộc vào thức ăn và sự nghỉ ngơi điều độ của nó. Với sự điều độ, bao tử thích nghi vào mẫu mực của việc tiêu hóa cũng như sự nghỉ ngơi. Điều đó giúp cho sự tiêu hóa các thức ăn được dễ dàng và thiết lập một trật tự căn bản kéo dài suốt đời. Thời gian đầu, đứa bé được xem là cái bao tử. Sự giao tiếp đầu tiên của nó với hệ thống trật tự đến nhờ sự cho ăn uống điều độ. Đứa bé và bao tử của nó có quyền đòi hỏi sự điều độ và nếp sống trật tự. Nó có thể tham dự vào việc xếp đặt chương trình cho những lần ăn uống. 

Bác sĩ chuyên về nhi đồng có sự thay đổi trong lời khuyên của họ về thời biểu cho trẻ ăn. Bà mẹ thực hiện chương trình cho ăn theo như bác sĩ yêu cầu, sẽ cảm thấy rằng đứa bé sẽ phát triển một cách điều độ giữa những bữa được cho ăn nếu bà cảm thấy thoải mái và tự tin vào điều bà đang làm. Tuy nhiên, nếu bà cảm thấy lo lắng mỗi khi đứa bé động đậy, bà không giúp nó phát triển theo một  chương trình mà còn khiến nó có những đòi hỏi không mấy thích hợp. Chương trình cho ăn uống bất thường cho thấy sự thiếu trọng kính đứa bé và thiếu tôn trọng trật tự.

Bé Tuyên 9 tuổi, con một và muốn làm vui lòng bố mẹ. Bố mẹ có tiêu chuẩn rất cao cho hành vi xử sự và cho sự học vấn của đứa trẻ. Một chương trình hoạt động được sắp đặt cho nó và một sự hoàn thành tuyệt vời trong nhiều lãnh vực được hy vọng nơi nó. Nếu không đạt được điểm tối đa là một đại họa cho nó. Nó phải là một lãnh đạo trong ngành Hướng Đạo, một ngôi sao trong ngành Thể Dục, một tay Piano cự phách trong ngành Âm Nhạc. Bé Tuyên được xem là một đứa trẻ chói sáng và ngoại hạng bỡi tất cả những người biết nó. Nhưng nó có một lỗi lầm mà bố mẹ nó không thể sửa được là: nó hay cắn móng tay. Nó cũng thường hay có ác mộng và thói quen nhún vai. 

Bố mẹ thật độc ác một cách vô tình trong những mong đợi của họ. Vì cậu bé bị thúc đẩy bỡi ước muốn làm vui lòng bố mẹ, nó dễ dàng được hướng dẫn làm theo những yêu sách đó. Vì nó thông minh hơn bình thường và chịu khó học hành nữa nên có thể thỏa mãn những ước vọng của họ. Nhưng nó tỏ cho thấy những phản loạn bên trong. Nó cảm thấy rằng nó chỉ có ý nghĩa bao lâu nó làm vui lòng bố mẹ và đó là điều ưu tiên hàng đầu của nó. Nó không dám làm mất vị trí của nó bỡi sự phản loạn công khai chống lại những yêu sách của họ. Nó chỉ có thể phản đối trong giấc ngủ. Bố mẹ tỏ ra thiếu sự kính trọng đối với cậu bé như là một con người. Họ dùng nó như một phương tiện để làm vẻ vang danh tiếng họ. Cậu bé không thể kính trọng chính mình khi suốt cuộc đời được hướng dẫn để phục vụ cho ước muốn của bố mẹ cho dẫu là muốn con mình nên vĩ đại.

Chỉ khi chúng ta tin tưởng vào đứa trẻ và khả năng của nó, chúng ta mới tỏ ra kính trọng nó. Nhưng điều nầy không có nghĩa là chúng ta có thể làm những đòi hỏi phục vụ cho những tham vọng của chúng ta.

Bé Kim Chi 18 tháng tuổi, cố gắng leo lên chiếc ghế trong phòng coi Tivi. Cô bé trợt xuống, đụng vào cằm, giập môi. Bà mẹ giữ im lặng khi thấy môi cô bé bắt đầu rướm máu. Bà vẫn vui vẻ nói: “Cưng ơi! Cứ ráng đi con. Con có thể làm được điều đó”. Cô bé liếm môi rướm máu và trở lại chiếc ghế cố gắng tập leo lần nữa. 

Bà mẹ ác phải không? Không chút nào. Nếu bà mẹ đã gây ra vết thương, cô bé đã mất hết can đảm. Và nhờ bà mẹ không bị ấn tượng, cũng không sợ máu, nên bé Kim Chi đã được khuyến khích để cố gắng. Một bài học rất quí giá. 

-o0o-

Cu Thịnh, 9 tuổi, bán mộ viên đá quí trong bộ sưu tập đá của nó cho một trong những đứa bạn của nó. Khi ông bố khám phá ra điều đó, ông rất giận dữ. Trước nhất vì bạn nó, 14 tuổi, lớn hơn nó nên biết nhiều về giá trị của viên đá. Thứ hai là vì cậu bé trước khi bán viên đá quí đó đã không chịu hỏi ý kiến ông bố. Vì thế, khi biết được, ông bố đã giận dữ và quở mắng cậu bé một trận, khiến cho tình bạn giữa những đứa trẻ bị ảnh hưởng và làm cho bé Thịnh cảm thấy xấu hổ và mặc cảm. 

Quyết định bán hay không là quyền của cậu bé. Quyết định nầy cần phải được kính trọng. Tình hình có thể được giải quyết một cách khéo léo để tỏ ra kính trọng cậu bé và cũng cho phép nó tự kính trọng chính mình. Khi cậu bé tỏ cho bố thấy đó là một viên đá quí, ông bố cũng có thể cho thấy ông có cùng sự thích thú và bỏ qua vấn đề. Vào một ngày nào đó, ông bố có thể giúp cậu bé khám phá ra giá trị tương đối của những viên đá đó mà không lưu ý đến việc buôn bán. Cậu bé sẽ thấy rằng nó đã bị lầm lẫn để mất viên đá quí mà không cảm thấy nhục nhã. Khi ông bố la mắng, ông muốn ám chỉ rằng cậu bé lẽ ra nên biết nhiều hơn, tại sao lại quá khờ khạo như vậy, và rằng điều mà nó đã làm là một chuyện sai lầm. Tuy nhiên, một đứa bé chưa có kinh nghiệm về điều đó, làm sao nó có thể biết được? Ông bố mong đợi quá nhiều nơi cậu bé. Lẽ ra, cậu bé phải được cho thấy rằng sau khi đã làm một quyết định, đó là một vinh dự cần được duy trì. Trong cách thế đó, tình trạng xung khắc biến thành tình trạng giáo dục và tình thân thiện được bảo vệ.

Một ngày nọï, cả gia đình ra công viên chơi, cu Chinh 11 tuổi, kèo nài mẹ cho nó tiền để ngồi trên những chiếc xe hơi. Nhưng hai cô bé, Thoa 9 tuổi và Thủy 7 tuổi, muốn đi vào xem trò chơi trong khi cu Chinh vẫn cứ đòi lái xe. Bà mẹ từ chối. Mỗi khi cậu bé cảm thấy hồi hộp, giọng nói “cà lâm” của nó càng gia tăng và âm thanh nghe như một đứa trẻ thơ mới học bập bẹ. Cuối cùng, mẹ nó quay lại nhái giọng nó và đùa với nó. Bé Thoa và Thủy phát cười còn cu Thịnh bấm chặt môi lại, chống lại những giọt nước mắt đang tuôn trào và lê bước đàng sau họ. 

Chế giễu đứa trẻ vì bất cứ lý do gì đều cho thấy sự thiếu kính trọng và chắc chắn không phải là một cách thế giáo dục. Sự việc cậu bé càng nói “cà lâm” khi nó lo lắng hồi hộp, cho thấy đó là một căn bệnh đáng buồn cho nó. Sự đùa giỡn, trêu chọc càng củng cố cảm thức bệnh tật của nó rằng nó không có cách nào để đối đầu với địch thủ và rằng không có hy vọng gì cho nó. Sự kính trọng cậu bé có thể được chứng tỏ bằng cách từ khước chấp nhận sự đánh giá sai lầm của nó về chính nó. Bà có thể nói: “Chúng ta đi về phía trò chơi con ạ!”, một câu nói ngắn gọn cũng đủ để giải quyết vấn đề của cậu bé mà không phải làm cho nó thêm mặc cảm về chính nó. 

Một sự bất đồng ở công viên là một sự thường thấy. Nó có thể được giải quyết một cách dễ dàng. Trước khi gia đình ra đi, một sự quyết định rõ ràng dứt khoát được thõa thuận như mỗi đứa được chi dùng bao nhiêu. Những giới hạn vì lý do an toàn như cỡi xe cũng phải được cắt nghĩa rõ ràng trước khi ra khỏi nhà. Nếu bố mẹ kính trọng sự cứng rắn của họ, việc ra ngoài có thể có được sự vui vẻ và thích thú. Bấy giờ trẻ con được tự do quyết định chọn lấy điều chúng thích phù hợp với những qui định đã được thõa thuận. Trong cách thế đó, chúng học lấy cách chi tiêu tiền bạc cũng như thời giờ để mua lấy sự thích thú kéo dài cho một ngày vui của chúng. Nếu không, cuộc đời sẽ biến thành tình trạng xung khắc, cãi vả, và chán nản cho hết mọi người. 

Kính trọng con trẻ có nghĩa là chúng ta coi chúng như một con người với tất cả những quyền căn bản như chúng ta. Nhưng, nói như vậy không có nghĩa là trẻ con có thể làm bất cứ gì như người lớn. Mỗi người trong gia đình đều có vai trò khác biệt để hoàn thành và mỗi người có quyền được kính trọng trong vai trò của mình. 

Trang gia đình | Trang nhà


Gửi Bài - Góp Ý  - Chia Sẻ - Comments