Nói đến hạnh phúc gia đình chúng ta
thường mô tả bằng những từ thật đẹp đẽ và được thể hiện qua những giá
trị đạo đức rất đáng trân trọng như tình yêu, lòng chung thuỷ, tình
nghĩa vợ chồng, lòng yêu thương, hy sinh cho con cái, sự quý trọng, hiếu
đễ của con cháu với cha mẹ, ông bà... Điều đó là đúng, nhưng đồng thời
hạnh phúc gia đình cũng được thể hiện qua những việc làm nho nhỏ trong
cách ứng xử, đối xử giữa các thành viên, qua những nét sinh hoạt cụ thể,
diễn ra hàng ngày trong đời thường, như ăn uống, nghỉ ngơi, chuyện trò,
vui chơi của gia đình. Vì vậy, chúng ta không thể xem nhẹ ý nghĩa của
bữa cơm hàng ngày đối với việc xây dựng hạnh phúc gia đình.
Ông cha ta thường nói bữa cơm gia đình
đơn sơ, đạm bạc nhưng cơm dẻo canh ngọt, mùa hè có bát canh rau cải ngọt
ăn với vài miếng đậu phụ sao mà ngon thế? Mùa đông thì cơm nóng canh sốt,
tuy chẳng phải là cao hương mỹ vị nhưng thật phù hợp với yêu cầu của các
thành viên. Vì Sao vậy? Bởi vì bữa cơm tuy không có nhiều món ăn cầu kỳ
đắt tiền, nhưng thường người nấu ăn, trước hết là người vợ, người mẹ
luôn quan tâm đến sở thích của chồng con: con nhỏ thích ăn trứng rán,
chồng thích vài miếng thịt luộc ăn với đĩa dưa chua, bát canh riêu cá
nấu dấm chua. Mùa hè, cả nhà thích ăn đậu phụ với rau muống luộc, có bát
canh đánh dấm chua, chấm với nước mắm chanh, ớt, tỏi... Thỉnh thoảng cả
nhà mới có bữa ăn "cải thiện", giò chả cho trẻ con, hay nem rán, thịt
quay cho người lớn... Như vậy bữa ăn gia đình trước hết là phù hợp với
khẩu vị từng người, từng gia đình, tuy có chiếu cố đến số đông, nhưng
không quên có thành viên không thích ăn món này, món kia, để chú ý cho
họ có cái gì ăn phù hợp.
Ăn bữa cơm, mỗi người được thoả mãn nhu
cầu vật chất của mình thấy vui vẻ, phấn chân, ăn ngon, ăn no, và rất
thoải mái trong khi ăn, thích ăn gì thì gắp, tự do lựa chọn, không phải
khách sáo. Đồng thời, qua bữa cơm lại giáo dục cho mỗi thành viên, đặc
biệt là trẻ em, biết nhường nhịn, có miếng gì ngon cần chú ý để phần cho
người khác, không dành lấy ăn hết. Đó là cách giáo dục cụ thể, thiết
thực, đời thường, về ý thức san sẻ vui thú hay khổ đau giữa anh em trong
gia đình rồi sau toả rộng ra ngoài xã hội, cộng đồng.
Bữa cơm là dịp cả gia đình đoàn tụ sau
một ngày sống xa nhau, người lớn làm việc, trẻ em đi học. Hiện nay, có
nhiều gia đình, buổi trưa cha mẹ ăn ở cơ quan, con lại ăn ở lớp học bán
trú. Cả ngày chỉ đến buổi tối cả gia đình mới lại gặp nhau ở bữa ăn,
chuyện trò hàn huyên, thông tin cho nhau về những sự kiện diễn ra trong
ngày: con cái đi học điểm bài ra sao, bố mẹ ở cơ quan xí nghiệp có
chuyện gì đáng lưu ý... Tất nhiên, lúc ăn nên nói để tránh quá ồn ào,
nói bắn hạt cơm sang người bên cạnh... Nhưng rõ ràng bắt đầu bữa cơm là
chuyện trò rộn rã và sau bữa cơm lại những câu chuyện dài hơn. Rồi sau
đó con cái đi học bài, đi ngủ sớm, bố mẹ dọn dẹp nhà cửa, tắm giặt, xem
ti vi mỗi người một việc. Do vậy, nếu không có những phút tụ tập cả gia
đình xung quanh mâm cơm thì họ chẳng còn lúc nào gặp đủ mặt nhau để hàn
huyên. Cũng vì vậy đến bữa ăn, khi thiếu một thành viên nào, mọi người
đều nhắc nhở, hỏi thăm lý do vì sao chưa về ăn cơm...
Bữa cơm ăn tại gia đình khác ăn ở khách
sạn, hàng quán, nơi đó sang trọng hơn, đẹp đẽ hơn, nhưng tại gia đình
trong khung cảnh sống quen thuộc, gần gũi, với cách nấu ăn, món ăn quen
thuộc lại tạo nên sự ấm cúng đặc biệt.
Hạnh phúc gia đình được xây dựng đơn
gián như vậy đó! Nhưng để có được hạnh phúc đơn giản ấy, thì người chủ
gia đình, đặc biệt người phụ nữ, cần chăm lo cho bữa ăn có ý nghĩa thật
sự. Những món ăn không phải cầu kỳ, nhưng cách chọn, cách nấu cần phù
hợp với sở thích các thành viên, vừa với túi tiền gia đình, vừa sạch sẽ,
ngon lành (nghệ thuật nấu ăn rất có ý nghĩa ở đây, kể cả có chút tài
khéo léo bày biện trông đẹp mắt, ngon miệng, không quá xô bồ, thô kệch),
biết đổi món ăn cho phù hợp với thời tiết nóng, lạnh. Không chỉ chú ý
đến sở thích của các thành viên mà quan tâm lưu ý đến sức khoẻ từng
người, gặp lúc ốm đau, mệt mỏi, đau bụng, tiêu hoá không tốt... để mỗi
thành viên ngồi vào mâm cơm thấy có thể ăn một chút gì đó dù ốm đau (cháo,
mì cho người ốm...) khiến họ rất cảm kích trước sự chăm nom, săn sóc của
gia đình, đặc biệt của người vợ, người mẹ.
Tổ chức tốt bữa ăn thường ngày trong gia
đình không chỉ là cung cấp năng lượng vật chất cần thiết cho sự sinh tồn
của các thành viên, bồi dưỡng sức khoẻ cho họ mà còn chứa đựng những giá
trị tinh thần tâm lý, tình cảm sâu sắc. Đó là sự quan tâm đến tâm trạng
vui buồn của mỗi cá nhân, là vun đắp những mối quan hệ tình cảm ấm áp
giữa các thành viên. Đó cũng chính là hạnh phúc gia đình đơn sơ, mộc mạc
những lại đáng quý biết bao! |