Lễ Hiển Linh chính yếu được Giáo Hội cử hành vào ngày 6/1 hằng năm, tức 12 ngày sau Lễ Giáng Sinh.

Tuy nhiên, ở các giáo phận, vì lý do mục vụ, thường đuợc dời vào Chúa Nhật, 

một là sau Ngày 6/1, hai là  trước Ngày 6/1 ngay sau Lễ Mẹ Thiên Chúa 1/1:

  Lễ Hiển Linh sau ngày 6/1  

 như Chúa Nhật 7/1 Năm B 2018 

hay như Chúa Nhật 8/1 Năm A 2017

Lễ Hiển Linh trước ngày 6/1 ngay sau Lễ Mẹ Thiên Chúa 1/1 

như Chúa Nhật ngày 3/1 Năm B 2021

hay như Chúa Nhật ngày 2/1 Năm C 2022 hôm nay 

Thời điểm phụng niên trước và sau Lễ Hiển Linh này có vẻ hơi phức tạp và khá rắc rối, nếu không nắm bắt được điểm then chốt của vấn để là thời điểm mừng Lễ Hiển Linh: Lễ Hiển Linh được mừng vào ngày nào, một là vào ngày được phụng niên chính thức ấn định là ngày 6/1, hai là vào Chúa Nhật sau Lễ Mẹ Thiên Chúa, tức là Chúa Nhật sau Tuần Bát Nhật Giáng Sinh. 

Nếu Lễ Hiển Linh được mừng vào đúng ngày 6/1 của phụng vụ và theo phụng niên ấn định, như ở Tòa Thánh Vatican hay ở các dòng tu, thì trước Lễ Hiển Linh, các bài đọc sẽ lấy theo ngày trong tháng, từ mùng 2/1 (sau Lễ Mẹ Thiên Chúa mùng 1/1) đến hết ngày 5/1, và sau Lễ Hiển Linh, các bài đọc cũng sẽ lấy theo ngày trong tháng, từ mùng 7 đến hết ngày 12, tức là ngay trước Lễ Chúa Giêsu Chịu Phép Rửa ngày 13/1. 

Nếu Lễ Hiển Linh được mừng vào Chúa Nhật, như ở Hoa Kỳ và nhiều giáo phận khác trên thế giới nói chung, vì lợi ích mục vụ, thì trước Lễ Hiển Linh, các Bài Đọc sẽ theo ngày trong tháng, từ mùng 2/1 sau Lễ Mẹ Thiên Chúa 1/1, cho tới Chúa Nhật Lễ Hiển Linh, và sau Lễ Hiển Linh thì lại theo ngày trong tuần, chứ không theo ngày trong tháng, từ Thứ Hai tới hết Thứ Bảy, trước Lễ Chúa Giêsu Chịu Phép Rửa.  

Trong trường hợp Lễ Hiển Linh được mừng vào Chúa Nhật (chứ không mừng vào đúng ngày 6/1) sẽ có năm lễ này được cử hành vào ngày Chúa Nhật mùng 7/1: nếu Lễ Giáng Sinh rơi vào Thứ Bảy 25/12 và Lễ Mẹ Thiên Chúa rơi vào Thứ Bảy 1/1, hay cũng sẽ có năm được cử hành vào ngày Chúa Nhật mùng 8/1: nếu Lễ Giáng Sinh rơi vào Chúa Nhật 25/12, (Lễ Thánh Gia sẽ vào ngày 30/12) và Lễ Mẹ Thiên Chúa rơi vào Chúa Nhật 1/1. 

Trong trường hợp Lễ Hiển Linh được mừng vào Chúa Nhật mùng 7/1 hay 8/1 thì trước Lễ Hiển Linh vẫn còn bao gồm cả ngày 6/1 và 7/1 với phần phụng vụ Lời Chúa thích hợp. Ở đây xin chia sẻ phụng vụ Lời Chúa bao gồm trọn vẹn cả những ngày trước và sau Lễ Hiển Linh để tùy nghi sử dụng theo các chu kỳ phụng vụ hằng năm, căn cứ vào ngày tháng thay đổi theo mỗi năm. Do đó, xin chọn phụng vụ Lời Chúa nào thích hợp với từng năm.

 

Thứ Hai sau Chúa Nhật Hiển Linh

Phụng Vụ Lời Chúa 

Bài Ðọc I: 1 Ga 3, 22 - 4, 6

"Hãy nghiệm xét các thần trí, coi có phải bởi Thiên Chúa hay không".

Trích thư thứ nhất của Thánh Gioan Tông đồ.

Các con thân mến, bất cứ điều gì chúng ta xin, thì chúng ta cũng lãnh nhận được nơi Chúa, vì chúng ta giữ các giới răn Người và làm điều đẹp lòng Người. Và đây là giới răn của Người: chúng ta phải tin vào thánh danh Con của Người, là Chúa Giêsu Kitô, và phải thương yêu nhau, như Người đã ban giới răn cho chúng ta. Ai giữ các giới răn của Người, thì ở trong Người và Người ở trong họ. Do điều này mà chúng ta biết Người ở trong chúng ta, đó là Thánh Thần mà Người đã ban cho chúng ta.

Các con thân mến, chớ tin bất cứ thần trí nào, nhưng hãy nghiệm xét các thần trí, coi có phải bởi Thiên Chúa hay không, vì có nhiều tiên tri giả đã xuất hiện trong thế gian. Do điều này mà các con biết là thần trí của Thiên Chúa: Thần trí nào tuyên xưng Chúa Giêsu Kitô đã đến trong xác phàm thì là bởi Thiên Chúa; còn thần trí nào phủ nhận Chúa Giêsu, thì không bởi Thiên Chúa mà ra, đó là thần trí của Phản-Kitô; các con nghe nói rằng nó đến, và hiện giờ nó đã ở trong thế gian rồi.

Các con thân mến, các con bởi Thiên Chúa mà ra và đã thắng nó, vì Ðấng ở trong các con thì cao trọng hơn kẻ ở trong thế gian. Chúng thuộc về thế gian, nên nói chuyện thế gian, và thế gian nghe theo chúng. Chúng ta bởi Thiên Chúa mà ra. Ai biết Thiên Chúa, thì nghe chúng ta; còn ai không bởi Thiên Chúa, thì không nghe chúng ta. Do đó mà chúng ta biết được thần trí chân thật và thần trí dối trá.

Ðó là lời Chúa. 

Ðáp Ca: Tv 2, 7-8. 10-11

Ðáp: Cha sẽ cho Con được chư dân làm phần sản nghiệp (c. 8a).

Xướng: 1) Ta sẽ tuyên rao thánh chỉ của Chúa: Chúa đã phán bảo cùng Ta: "Con là thái tử của Cha, hôm nay Cha đã sinh thành ra Con. Hãy xin Cha và Cha sẽ cho Con được chư dân làm phần sản nghiệp, và cùng kiệt cõi đất làm gia tài". - Ðáp.

2) Giờ đây, hỡi các vua, hãy nên hiểu biết; quân vương mặt đất nên giác ngộ. Hãy kính sợ làm tôi Chúa và hân hoan mừng Ngài; hãy khiếp run tỏ bày sự vâng phục Chúa. - Ðáp. 

Alleluia: Mt 4,17

Alleluia, alleluia! - Dân ngồi trong tối tăm đã thấy ánh sáng huy hoàng; ánh sáng đã xuất hiện cho người ngồi trong bóng sự chết. - Alleluia. 

Phúc Âm: Mt 4, 12-17. 23-25

"Nước trời đã đến gần".

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêu.

Khi ấy, nghe tin Gioan bị nộp, Chúa Giêsu lui về Galilêa. Người rời bỏ Nadarét, đến ở miền duyên hải thành Capharnaum, giáp ranh đất Giabulon và Nephtali, để ứng nghiệm lời đã phán bởi miệng tiên tri Isaia rằng:

"Hỡi đất Giabulon và đất Nephtali, đường dọc theo biển, bên kia sông Giođan, Galilêa của ngoại bang! Dân ngồi trong tối tăm, đã thấy ánh sáng huy hoàng, ánh sáng đã xuất hiện cho người ngồi trong bóng sự chết". Từ bấy giờ, Chúa Giêsu bắt đầu rao giảng và nói: "Hãy hối cải, vì nước trời đã gần đến".

Và Chúa Giêsu đi rảo quanh khắp xứ Galilêa, dạy dỗ trong các hội đường của họ, rao giảng tin mừng nước trời, chữa lành mọi bệnh hoạn tật nguyền trong dân. Tiếng tăm Người đồn ra khắp xứ Syria. Người ta đã đem đến cho Người đủ thứ bệnh nhân, những người mắc phải tật nguyền đau đớn, quỷ ám, kinh phong, bất toại. Người đã chữa họ lành. Dân chúng đông đảo theo Người, họ đến từ xứ Galilêa, miền Thập Tỉnh, Giêsrusalem, Giuđêa và vùng bên kia sông Giođan.

Ðó là lời Chúa. 

Suy Nghiệm Lời Chúa 

Emmanuel Sáng Soi   

Hôm nay, Thứ Hai sau Chúa Nhật Lễ Hiển Linh, vẫn còn trong Mùa Giáng Sinh cho tới Lễ Chúa Giêsu Chịu Phép Rửa, và chủ đề cho riêng Mùa Giáng Sinh vẫn là "Lời ở cùng chúng ta" (Gioan 1;14), như "ánh sáng thật chiếu soi mọi người đã đến trong thế gian" (Gioan 1:9). 

Đó là lý do ngay trong bài Phúc Âm hôm nay, Thánh ký Mathêu đã chẳng những thuật lại sự kiện khách quan về hoạt động của Chúa Giêsu "Khi ấy, nghe tin Gioan bị nộp, Chúa Giêsu lui về Galilêa. Người rời bỏ Nadarét, đến ở miền duyên hải thành Capharnaum, giáp ranh đất Giabulon và Nephtali", mà còn từ đó chứng tỏ những hoạt động của Người hoàn toàn "ứng nghiệm lời đã phán bởi miệng tiên tri Isaia rằng: 'Hỡi đất Giabulon và đất Nephtali, đường dọc theo biển, bên kia sông Giođan, Galilêa của ngoại bang! Dân ngồi trong tối tăm, đã thấy ánh sáng huy hoàng, ánh sáng đã xuất hiện cho người ngồi trong bóng sự chết'".  

Bài Phúc Âm của Thánh ký Mathêu được Giáo Hội cố ý chọn đọc hôm nay là đoạn Phúc Âm Chúa Giêsu bắt đầu xuất đầu lộ diện để tỏ mình ra, sau khi Người lãnh nhận phép rửa của Tiền Hô Gioan Tẩy Giả ở Sông Dược Đăng (Jordan) và sau khi Người chay tịnh 40 ngày trong hoang địa.  

Và theo bài Phúc Âm này thì nơi đầu tiên Người tỏ mình ra là một địa điểm trong đất Do Thái nhưng đông đảo dân ngoại chung sống, là "thành Capharnaum, giáp ranh đất Giabulon và Nephtali", hai địa danh đã được Thánh Kinh cho biết là "của ngoại bang" nên "dân ngồi trong tối tăm", cần phải được ánh sáng rọi chiếu vào, và với sự xuất hiện của "Lời ở cùng chúng ta" nơi họ, họ thật sự "đã thấy ánh sáng huy hoàng, ánh sáng đã xuất hiện cho người ngồi trong bóng sự chết". 

Phải chăng chính lúc Chúa Giêsu là "ánh sáng chiếu trong tăm tối' (Gioan 1:5) xuất hiện ở miền đất "dân ngồi trong tối tăm" cũng chính là thời điểm Đấng là ánh sáng này đã làm lu mờ đi ngọn "đèn soi" Tiền Hô Gioan Tẩy Giả (Gioan 5:35), vị được sai đến trước Người để dọn đường cho Người, với vai trò là một nhân vật "làm chứng cho ánh sáng chứ không phải là ánh sáng" (xem Gioan 1:7-8), mà vì thế thời điểm xuất hiện của Chúa Kitô đã rơi vào trúng thời điểm "Gioan bị giam nhốt". 

Thế rồi, từ miền đất dân vẫn còn ngồi trong tăm tối ấy, "ánh sáng thật chiếu soi mọi người đã đến trong thế gian" là "Lời ở cùng chúng ta" ấy bắt đầu lên ngôi, bắt đầu tỏ rạng mỗi ngày một hơn, bằng lời nói đầy thu hút cùng tác động lòng người và việc làm đầy quyền năng chữa lành của Người, như "ánh sáng sự sống" (Gioan 8:12) chan hòa trên nhân linh và nhân sinh, đúng như những gì được phần cuối của Bài Phúc Âm hôm nay thuật lại: 

"Từ bấy giờ, Chúa Giêsu bắt đầu rao giảng và nói: 'Hãy hối cải, vì nước trời đã gần đến'. Và Chúa Giêsu đi rảo quanh khắp xứ Galilêa, dạy dỗ trong các hội đường của họ, rao giảng tin mừng nước trời, chữa lành mọi bệnh hoạn tật nguyền trong dân. Tiếng tăm Người đồn ra khắp xứ Syria. Người ta đã đem đến cho Người đủ thứ bệnh nhân, những người mắc phải tật nguyền đau đớn, quỷ ám, kinh phong, bất toại. Người đã chữa họ lành. Dân chúng đông đảo theo Người, họ đến từ xứ Galilêa, miền Thập Tỉnh, Giêsrusalem, Giuđêa và vùng bên kia sông Giođan". 

Thật vậy, tất cả lời nói và việc làm của "Lời ở giữa chúng ta" đều cho thấy là quả thực "Lời đã hóa thành nhục thể" (Gioan 1:14), ở chỗ Người đã hoàn toàn trọn vẹn mặc lấy nhân tính của loài người, và sống động một cách cụ thể với thân xác của Người, một thân xác được Người sử dụng như một bí tích thông ban sự sống thần linh và như một phương tiện cứu độ trần gian. Bởi thế, những ai tin vào Người là Vị Thiên Chúa đã hóa thân làm người, là "Lời đã hóa thành nhục thể và ở giữa chúng ta", mới được cứu rỗi và mới sống trong sự thật. 

Tuy nhiên, không dễ gì nhận ra Vị Thiên Chúa đã hóa thân làm người này đâu. Điển hình là chính các vị tông đồ sống gần gũi thân mật với Người trong 3 năm, ấy thế mà tất cả các vị vẫn bị khủng hoảng đến khiếp đảm trong cuộc Vượt Qua của Người, hay chính thành phần lãnh đạo Do Thái giáo bấy giờ, trong khi tìm Người thì lại chết trong tội của họ là lên án tử cho Người khi vừa biết được tất cả sự thật về Người (xem Gioan 8:21; Mathêu 26:63-66). Đó là lý do Tông Đồ Gioan, trong Bài Đọc 1 hôm nay, đã khẳng định là cần phải có "thần trí của Thiên Chúa" nữa mới được: 

"Các con thân mến, chớ tin bất cứ thần trí nào, nhưng hãy nghiệm xét các thần trí, coi có phải bởi Thiên Chúa hay không, vì có nhiều tiên tri giả đã xuất hiện trong thế gian. Do điều này mà các con biết là thần trí của Thiên Chúa: Thần trí nào tuyên xưng Chúa Giêsu Kitô đã đến trong xác phàm thì là bởi Thiên Chúa; còn thần trí nào phủ nhận Chúa Giêsu, thì không bởi Thiên Chúa mà ra, đó là thần trí của Phản-Kitô; các con nghe nói rằng nó đến, và hiện giờ nó đã ở trong thế gian rồi". 

Không biết trong lịch sử Giáo Hội nói riêng và thế giới nói chung đã có thời nào xuất hiện nhiều tiên tri giả và kitô giả như ngày nay hay chăng? Cộng sản là một thứ tiên tri giả. Khủng bố nhân danh Thiên Chúa là một thứ tiên tri giả. Phá thai để dân số thế giới khỏi bị tăng bội để cho đủ nguồn lương thực là một thứ tiên tri giả. Phá thai để cho thai nhi khỏi bị tật nguyện khi sinh ra và để đỡ gánh nặng cho xã hội là một thứ tiên tri giả. Đồng tính hôn nhân vì đó là quyền làm người là một thứ tiên tri giả. Triệt sinh an tử và triệt sinh trợ tử cho người bệnh khỏi chịu đau khổ nữa là một thứ tiên tri giả. Chủ trương duy thực dụng chỉ nhắm đến cái lợi thực tế trước mắt, bất chấp nguyên tắc luân lý và đạo lý, là một thứ tiên tri giả v.v.  

Trong Giáo Hội cũng thế, thành phần kitô giả là thành phần chủ trương không chấp nhận Chúa Kitô đến trong xác thịt: ở chỗ, nhân danh khoa học thực nghiệm họ không tin Chúa Giêsu thực sự hiện diện trong Thánh Thể, hay bất kính hoặc thờ ơ với Chúa Giêsu Thánh Thể; ở chỗ, nhân danh Chúa Kitô là trung gian duy nhất giữa Thiên Chúa và loài người, họ không tôn sùng và cầu khẩn cùng tin tưởng cậy trông Người Mẹ đã sinh ra Người Con Thần Linh Cứu Thế Giêsu Kitô; ở chỗ, nhân danh truyền thống Giáo Hội, họ chống đối, phê bình, chỉ trích, xuyên tạc, chụp mũ, bất tuân Chúa Kitô nơi vị đại diện của Người có xương có thịt là các vị giáo hoàng kế vị Thánh Phêrô không hợp với nhận xét và phán đoán của họ; ở chỗ, nhân danh nhân bản và quyền làm người, họ phò phá thai và đồng tính luyến ái, ủng hộ triệt sinh an tử và trợ tử v.v. 

Bởi vậy, là những tâm hồn còn tin vào Chúa Kitô, thậm chí cả những ai đã chẳng may bị lầm lạc cách nào, không tin vào Người nữa, cho mình là thành phần đệ nhất thiên hạ như các bậc "quân vương mặt đất" hãy "giác ngộ", và đáp ứng nhận thức cùng lời kêu gọi của Thánh Vịnh gia trong Bài Đáp Ca hôm nay: 

1) Ta sẽ tuyên rao thánh chỉ của Chúa: Chúa đã phán bảo cùng Ta: "Con là thái tử của Cha, hôm nay Cha đã sinh thành ra Con. Hãy xin Cha và Cha sẽ cho Con được chư dân làm phần sản nghiệp, và cùng kiệt cõi đất làm gia tài".  

2) Giờ đây, hỡi các vua, hãy nên hiểu biết; quân vương mặt đất nên giác ngộ. Hãy kính sợ làm tôi Chúa và hân hoan mừng Ngài; hãy khiếp run tỏ bày sự vâng phục Chúa. 

 

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL. Nếu có thể xin nghe chia sẻ theo cảm hứng hơn là đọc lại bài chia sẻ trên.

 

GS-ThuHaiSauHienLinh.mp3