Bài Đọc I: (Năm
II): Hc
47, 2-11
"Đavít đă thành tâm ca tụng và yêu mến Thiên Chúa".
Trích sách Huấn Ca.
Như miếng mỡ lóc ra khỏi thịt con vật tế lễ thế nào, th́ Đavít được
chọn giữa con cái Israel như vậy. Người dỡn với sư tử như dỡn với
chiên con và đùa với gấu như đùa với những chiên con. Khi c̣n trẻ,
nào người đă chẳng hạ sát tên khổng lồ và rửa nhục cho dân, khi vung
dây ném đá đánh ngă tên Goliath kiêu căng đó sao? V́ người đă kêu
cầu Thiên Chúa toàn năng, và Chúa đă ban sức mạnh cho người để hạ
sát tên chiến sĩ hùng dũng, để nâng cao ḷng can đảm của dân người.
Nhờ thế, người được tôn vinh như đă giết mười ngàn, được ca tụng v́
những lời Chúa chúc lành, và được người ta trao tặng triều thiên
vinh quang, v́ người đă tiêu diệt quân thù chung quanh, đă thanh
toán bọn giặc Philitinh cho đến ngày nay, đă đập tan sức mạnh chúng
đến muôn đời. Trong mọi việc, người dùng lời ca khen mà tuyên xưng
Đấng Thánh Tối Cao; người thành tâm ca tụng Chúa, và yêu mến Thiên
Chúa đă sáng tạo người, đă cho người quyền năng chống lại quân thù.
Người thành lập ca đoàn trước bàn thờ Chúa, để hoà nhịp những bài
thánh ca. Người tổ chức những cuộc lễ huy hoàng, quy định đầy đủ chu
kỳ thời gian, để họ ca tụng thánh danh Chúa, và từ sáng sớm, họ biểu
dương sự thánh thiện của Thiên Chúa. Chúa đă thứ tha tội lỗi của
người, và tán dương sức mạnh của người đến muôn đời. Chúa đă ban cho
người giao ước vương quốc và ngôi báu vinh quang trong Israel.
Đó là lời Chúa.
Đáp Ca: Tv 17, 31. 47 và 50. 51.
Đáp: Tán tụng Thiên Chúa là Đấng cứu độ tôi (c. 47b).
Xướng: 1) Đường lối Thiên Chúa là đường thanh khiết, lời của Chúa
được luyện trong lửa đỏ, chính Người là khiên thuẫn che kẻ nương nhờ
Người. - Đáp.
2) Chúa hằng sống, chúc tụng Đá Tảng của tôi, tán tụng Thiên Chúa là
Đấng cứu độ tôi! - Bởi vậy, con sẽ ca tụng Ngài giữa chư dân, lạy
Chúa, và con sẽ xướng ca khen ngợi danh Ngài. - Đáp.
3) Ngài đă ban cho vương nhi Ngài đại thắng, đă tỏ ḷng từ bi với
Đấng được xức dầu của Ngài, với Đavít và miêu duệ ông cho tới muôn
đời. - Đáp.
Alleluia: Mt 4, 4b
Alleluia, alleluia! - Người ta sống không nguyên bởi bánh, nhưng bởi
mọi lời do miệng Thiên Chúa phán ra. - Alleluia.
Phúc Âm: Mc 6, 14-29
"Đó chính là Gioan Tẩy Giả trẫm đă chặt đầu, nay sống lại".
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Marcô.
Khi ấy, vua Hêrôđê nghe nói về Chúa Giêsu, v́ danh tiếng Người đă
lẫy lừng, kẻ th́ nói: "Gioan Tẩy giả đă từ cơi chết sống lại, nên
ông đă làm những việc lạ lùng"; kẻ th́ bảo: "Đó là Êlia"; kẻ khác
lại rằng: "Đó là một tiên tri như những tiên tri khác". Nghe vậy,
Hêrôđê nói: "Đó chính là Gioan trẫm đă chặt đầu, nay sống lại". V́
chính vua Hêrôđê đă sai bắt Gioan và giam ông trong ngục, nguyên do
tại Hêrôđia, vợ của Philipphê anh vua mà vua đă cưới lấy. V́ Gioan
đă bảo Hêrôđê: "Nhà vua không được phép chiếm lấy vợ anh ḿnh". Phần
Hêrôđia, nàng toan mưu và muốn giết ông, nhưng không thể làm ǵ
được, v́ Hêrôđê kính nể Gioan, biết ông là người chính trực và thánh
thiện, và giữ ông lại. Nghe ông nói, vua rất phân vân, nhưng lại vui
ḷng nghe. Dịp thuận tiện xảy đến vào ngày sinh nhật Hêrôđê, khi vua
thết tiệc các quan đại thần trong triều, các sĩ quan và những người
vị vọng xứ Galilêa. Khi con gái nàng Hêrôđia tiến vào nhảy múa, làm
đẹp ḷng Hêrôđê và các quan khách, th́ vua liền nói với thiếu nữ ấy
rằng: "Con muối ǵ, cứ xin, trẫm sẽ cho", và vua thề rằng: "Con xin
bất cứ điều ǵ, dù là nửa nước, trẫm cũng cho". Cô ra hỏi mẹ: "Con
nên xin ǵ?" Mẹ cô đáp: "Xin đầu Gioan Tẩy Giả". Cô liền vội vàng
trở vào xin vua: "Con muốn đức vua ban ngay cho con cái đầu Gioan
Tẩy Giả đặt trên đĩa". Vua buồn lắm, nhưng v́ lời thề và v́ có các
quan khách, nên không muốn làm cho thiếu nữ đó buồn. Và lập tức, vua
sai một thị vệ đi lấy đầu Gioan và đặt trên đĩa. Viên thị vệ liền đi
vào ngục chặt đầu Gioan, và đặt trên đĩa trao cho thiếu nữ, và thiếu
nữ đem cho mẹ. Nghe tin ấy, các môn đệ Gioan đến lấy xác ông và mai
táng trong mồ.
Đó là lời Chúa.
Suy nghiệm Lời Chúa
Đức Kitô Đầu
Năo
Ngày Thứ Sáu trong Tuần 4 Thường Niên hậu Giáng Sinh hôm nay bài
Phúc Âm đă chứng thực chủ đề "Người Con duy nhất đến từ
Cha... đầy ân sủng và chân lư" của chung thời điểm phụng vụ kéo
dài cho tới Mùa Chay này, với câu đầu tiên như thế này: "Khi ấy,
vua Hêrôđê nghe nói về Chúa Giêsu, v́ danh tiếng Người đă lẫy lừng".
Tuy nhiên, đối với chung dân chúng th́ sở dĩ "Người Con duy
nhất đến từ Cha... đầy ân sủng và chân lư" trở thành "lừng lẫy danh
tiếng" như thế là v́, như Bài Phúc Âm hôm nay cho biết: "kẻ
th́ nói: 'Gioan Tẩy giả đă từ cơi chết sống lại, nên ông đă làm
những việc lạ lùng'; kẻ th́ bảo: 'Đó là Êlia'; kẻ khác lại rằng: 'Đó
là một tiên tri như những tiên tri khác'". C̣n riêng vua Hêrôđê
th́ khi "nghe vậy (đă) nói: 'Đó chính là Gioan trẫm đă
chặt đầu, nay sống lại'".
Thật ra, theo nội dung của bài Phúc Âm hôm nay th́ "Người Con duy
nhất đến từ Cha... đầy ân sủng và chân lư" không đóng vai
chủ động và tự tỏ ḿnh ta như các bài Phúc Âm trước, mà chỉ được
nói đến lúc đầu thôi rồi sau đó chỉ liên quan đến những chi tiết
về sự kiện vua Hêrôđê sát hại Tiền Hô Gioan Tẩy Giả vậy thôi. Thế
nhưng, chính trọng sự kiện có tính cách tiêu cực như "sự cố" này
cũng đă gián tiếp cho thấy Người quả thực là "Người Con duy
nhất đến từ Cha... đầy ân sủng và chân lư".
Không phải hay sao, chính Hêrôđê đă phải công nhận mối liên hệ bất
khả phân ly giữa Chúa Kitô là nhân vật mà ông ta chưa bao giờ gặp mà
lại rất mong muốn được gặp (xem Luca 23:8) với nhân vật đă bị ông
bất đắc dĩ phải cắt thủ cấp, chỉ v́ đă bị lỡ lời giữa cả một triều
thần bá quan văn vơ để giữ lấy thể diện của ḿnh, ở chỗ, ông đă đồng
hóa hai nhân vật đặc biệt này của ông thành một: "Đó chính là
Gioan trẫm đă chặt đầu, nay sống lại".
Cái "đầu" của Gioan bị vua Hêrôđê chặt mất đây, trước hết, là
biểu hiệu cho "chân lư" đă được Vị Tiền Hô Gioan Tẩy Giả,
nhân vật vốn được vua "kính nể, (v́ vua) biết ngài là
người chính trực và thánh thiện", hiên ngang bênh vực cho đến
cùng, một "chân lư" về luân lư mà nhà vua đă bất chấp vấp
phạm: "Nhà vua không được phép chiếm lấy vợ anh ḿnh", như
thể nhà vua đă "chặt" đi "chân lư" ấy bằng đam mê nhục
dục của ḿnh, một "chân lư" được biểu hiệu nơi cái "đầu"
về thể lư của nhân vật bất khuất Gioan đă bị nhà vua quả
thực chặt đi để thỏa măn ư muốn gian ác hận thù của nàng Hêrôđia
là người vợ bất chính của vua, một người vợ bất chính hèn hạ vốn đă
"mưu toan muốn giết ngài, nhưng không thể làm ǵ được", cho
tới khi bất ngờ nắm được cơ hội ngàn vàng trong tay là lúc, như Bài
Phúc Âm hôm nay thuật lại:
"Khi con gái nàng Hêrôđia tiến vào nhảy múa, làm đẹp ḷng Hêrôđê
và các quan khách, th́ vua liền nói với thiếu nữ ấy rằng: 'Con muối
ǵ, cứ xin, trẫm sẽ cho', và vua thề rằng: 'Con xin bất cứ điều ǵ,
dù là nửa nước, trẫm cũng cho'. Cô ra hỏi mẹ: 'Con nên xin ǵ?' Mẹ
cô đáp: 'Xin đầu Gioan Tẩy Giả'. Cô liền vội vàng trở vào xin vua:
'Con muốn đức vua ban ngay cho con cái đầu Gioan Tẩy Giả đặt trên
đĩa'. Vua buồn lắm, nhưng v́ lời thề và v́ có các quan khách, nên
không muốn làm cho thiếu nữ đó buồn. Và lập tức, vua sai một thị vệ
đi lấy đầu Gioan và đặt trên đĩa. Viên thị vệ liền đi vào ngục chặt
đầu Gioan, và đặt trên đĩa trao cho thiếu nữ, và thiếu nữ đem cho mẹ".
Chưa hết, cái "đầu" của Vị Tiền Hô Gioan Tẩy Giả bị vua
Hêrôđê chặt mất đây c̣n ám chỉ chính Chúa Kitô "là chân lư"
(Gioan 14:6) mà ngài chỉ được sai đến trước để dọn đường và để "làm
chứng" cho Người (xem Gioan 1:15), Đấng là "ánh sáng chiếu
trong tăm tối nhưng tăm tối không át được ánh sáng" (Gioan 1:5),
Đấng đến sau ngài nhưng lại vô cùng cao trọng hơn ngài và có trước
ngài, như "đầu" của ngài, như vị thủ lănh tối cao của
ngài, đến độ ngài "không đáng cởi giây giầy cho Người" (xem
Gioan 1:15,27), một "vị vua mới sinh" (Mathêu 2:2) ngày
xưa đă từng bị vương phụ của Hêrôđê đương kim này bấy giờ t́m sát
hại khi sau biến cố tam vị chiêm vương gia đến bái thờ Người ở Bêlem
Xứ Giuđa mà không trở về tŕnh báo lại cho vua ấy (xem Mathêu
2:1-18).
Như thế, sự kiện cái "đầu" của Tiền Hô Gioan Tẩy Giả bị quyền
lực chính trị đầy vô luân của dân Do Thái thời ấy chặt mất đây, đă
trở thành một dấu chỉ đầy bí nhiệm ám chỉ đến cuộc tử nạn của một
nhân vật sau này sẽ được một quyền lực chính trị khác, uy thế hơn,
là tổng trấn Philatô ở Giuđêa tôn vương là "Vua dân Do Thái" (xem
Gioan 19:19; Mathêu 27:37), khi vị thẩm quyền của đế quốc Rôma này,
một đàng th́ muốn biết "chân lư là ǵ?" khi tra vấn Chúa
Giêsu và đối diện với Chúa Giêsu (Gioan 18:38), một đàng, cũng như
Hêrôđê đang làm vua nước bị trị Do Thái bấy giờ đă lấy "đầu"
Gioan Tẩy Giả chỉ v́ danh dự thế giá của ḿnh trước kia, đành phải
ra lệnh đóng đanh một con người mà tự ông biệt được là vô tội và t́m
cách thả ra (xem Gioan 19:4,6,10-12).
Vậy th́ sự kiện Tiền Hô Gioan Tẩy Giả bị vua Hêrôđê sát hại quả thực
có liên quan đến cuộc tử nạn của Chúa Kitô là Đấng đến sau ngài, như
một dấu báo trước về Đấng mà ngài đă hai lần tuyên bố và công
khai giới thiệu: ngày hôm trước với chung dân chúng - "Ḱa Con
Chiên Thiên Chúa, Đấng xóa tội trần gian" (Gioan 1:29), và ngày
hôm sau với riêng các môn đệ của ngài - "Hăy nh́n xem ḱa, Con
Chiên Thiên Chúa đó" (Gioan 1:36).
Như thế, câu tuyên bố "đó chính là Gioan trẫm đă chặt đầu, nay
sống lại" của một nhà vua bất luân gian ác ấy dầu sao cũng có
tính cách tiên tri, như trong câu của vị thượng tế Caipha thời ấy
quả thực đă chất chứa tính chất tiên tri và đă thực sự hoàn toàn ứng
nghiệm về nhân vật Giêsu Nazarét đă gây chấn động cả
Thành Giêrusalem là Giáo Đô Do Thái giáo về sự kiện nhân vật tầm
thường này, một nhân vật xuất thân từ Galilêa xa xôi là nơi chẳng có
vị tiên tri nào xuất thân (xem Gioan 7:52), chẳng phải là luật sĩ
hay thành phần trong hội đồng đầu mục Do Thái, nhưng đă làm cho
Lazarô, một tử thi hồi sinh sau 4 ngày đă lên mùi (xem Gioan
11:43-44), rằng "các người chẳng hiểu ǵ hết, các người không
thấy rằng thà một người chết thay cho dân chúng c̣n hơn là toàn dân
bị hủy diệt hay sao?" (Gioan 11:50).
Thật sự câu tuyên bố "đó chính là Gioan trẫm đă chặt đầu, nay
sống lại" của vua Hêrôđê, tự nó chất chứa tính chất tiên tri, mà
chính người nói không hề hay biết là ḿnh muốn nói ǵ và lời ấy có ư
nghĩa ra sao, không phải chỉ ám cuộc tử nạn của Chúa Kitô là "đầu"
tự hiến cho Giáo Hội là thân thể của ḿnh (xem Gioan 17:19; Epheso
5:23,25-27), mà c̣n ám chỉ những ǵ vị Tiền Hô Gioan này "làm
chứng" về Đấng là "Con Chiên Thiên Chúa, Đấng gánh tội trần
gian" đến sau ngài đều đúng, đều ứng nghiệm nơi Chúa Kitô, như
thể "Gioan ... nay đă sống lại" nơi Chúa Kitô ở cuộc tử nạn
của Người vậy, Đấng "đă được sinh ra, đă đến thế gian là để làm
chứng cho chân lư" (Gioan 18:37), như chính vị tiền hô của Người
cũng đă được sai đến tuy "không phải là ánh sáng" như Người
nhưng cũng đă "làm chứng" cho Người "là ánh sáng đă chiếu
soi trong tăm tối, một thứ tăm tối không át được ánh sáng"
(Gioan 1:5).
Nếu vị Tiền Hô Gioan Tẩy Giả đă được sai đến để dọn đường cho Chúa
Kitô bằng cách "làm chứng" về Người và cho Người, thậm chí
trước khi được thực sự và trực tiếp gặp Người, chẳng những bằng lời
rao giảng thống hối kèm theo việc làm phép rửa thống hối, mà c̣n
bằng chính cái "đầu" bất khuất của ḿnh thế nào, th́
vua Đavít trong Bài Đọc 1 cho Năm Chẵn hôm nay, được trích từ Sách
Huấn Ca, cũng đă được chọn làm vương tổ của nhân vật Giêsu Nazarét "vua
dân Do Thái" (Mathêu 2:2; 27:37) sau này, bằng một cuộc đời
vua đă sống bao gồm cả công lênh sự nghiệp lẫn lỗi lầm của vua,
nhưng ngài, như Bài Đọc 1 hôm nay nhận định, vẫn được "Chúa đă
thứ tha tội lỗi của người, và tán dương sức mạnh của người đến muôn
đời. Chúa đă ban cho người giao ước vương quốc và ngôi báu vinh
quang trong Israel".
Bài Đáp Ca hôm nay chẳng những nói về vua Đavít mà c̣n nói về vị
thừa kế của vua cũng như về triều đại vô cùng bất tận của vua nơi
gịng dơi của vua là Đấng Thiên Sai Cứu Thế Giêsu Kitô:
1) Đường lối Thiên Chúa là đường thanh khiết, lời của Chúa được
luyện trong lửa đỏ, chính Người là khiên thuẫn che kẻ nương nhờ
Người.
2) Chúa hằng sống, chúc tụng Đá Tảng của tôi, tán tụng Thiên Chúa là
Đấng cứu độ tôi! - Bởi vậy, con sẽ ca tụng Ngài giữa chư dân, lạy
Chúa, và con sẽ xướng ca khen ngợi danh Ngài.
3) Ngài đă ban cho vương nhi Ngài đại thắng, đă tỏ ḷng từ bi với
Đấng được xức dầu của Ngài, với Đavít và miêu duệ ông cho tới muôn
đời.
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL. Nếu
có thể xin nghe chia sẻ theo cảm hứng hơn là đọc lại bài chia sẻ
trên
TN.IV-6.mp3