Thân ái chào anh chị em,
Phúc Âm Chúa Nhật tuần này
(Mk 6:1-6) nói với chúng ta về t́nh trạng bất tin tưởng của
những người đồng hương với Chúa Giêsu. Sau khi rao giảng
ở các làng mạc khác của xứ Galilêa, Chúa Giêsu đă trở về
Nazarét, nơi Người đă khôn lớn với Mẹ Maria và Bơ Giuse; và vào
ngày hưu lễ, Người bắt đầu giảng trong hội đường. Nhiều người
lắng nghe Người x́ xèo với nhau rằng: Bởi đâu hắnlại khôn ngoan
như thể nhỉ? Hắn chẳng phải là con bác thợ mộc và bà Maria,
những người dân làng quá quen thuộc của chúng ta hay sao?"
(vv.1-3). Đối lại với phản ứng này, Chúa Giêsu đă khẳng định sự
thật đă từng trở thành một lời nói khôn ngoan phổ thông, đó là
"một vị tiên tri không được trân trọng ở quê hương xứ sở của
ḿnh, nơi họ hàng của ḿnh và nơi gia đ́nh của ḿnh" (v.4).
Chúng ta đă từng nói điều này nhiều lần...
Chúng ta hăy suy nghĩ về
thái độ của những người đồng hương với Chúa Giêsu. Chúng ta có
thể nói rằng họ đă quen biết Chúa Giêsu, nhưng họ đă không
nhận biết Người. Đó là những ǵ khác biệt giữa quen biết và
nhận biết. Thật vậy, tính chất khác biệt này giúp chúng
ta hiểu rằng chúng ta có thể hiểu biết những điều khác nhau về
một con người nào đó, có được một ư nghĩ nào đó về người ấy, dựa
vào những ǵ người khác nói về người ấy, chúng ta có lẽ c̣n gặp
được người ấy hết lúc này đến lúc khác trong khu xóm của ḿnh;
thế nhưng, tất cả những điều ấy vẫn chưa đủ. Đó mới là một thứ kiến
thức thôi, theo tôi, mới là những ǵ b́nh thường, nông cạn,
những ǵ chưa có tính chất nhận biết về cái đặc thù của
con người đó. Tất cả chúng ta đều có nguy cơ này, đó là chúng ta
nghĩ chúng ta biết nhiều về một người nào đó, một con người thậm
chí tệ hại, chúng ta sử dụng những nhăn hiệu này nọ để gán ghép
cho họ, và nhốt họ vào trong những ǵ là thành kiến của chúng
ta. Những người đồng hương của Chúa Giêsu đă quen biết Người 30
năm trời vẫn cứ như thế, nên họ cứ tưởng họ đă biết hết mọi sự! "Vậy th́ thằng nhỏ này không phải là đứa bé
chúng ta đă từng thấy khôn lớn, người con trai của bác thợ mộc
và bà Maria hay sao? Những điều này từ đâu mà có chứ?" Tâm trạng
bất tin tưởng này... thực sự cho thấy họ chưa bao giờ nhận biết
được Chúa Giêsu thực sự là ai. Họ vẫn ở tầm mức ngoại diện, và
chối bỏ những ǵ là mới mẻ về Chúa Giêsu.
Ở đây chúng ta đụng tới cái
then chốt thực sự của vấn đề này, đó là chúng ta để cho tính
chất thuận lợi của thói quen và tính chất độc đoán của
thành kiến chi phối làm chủ, khó cởi mở trước những ǵ là
mới mẻ và để cho ḿnh cảm thấy lạ lùng bỡ ngỡ. Chúng ta
cai trị bằng những thái độ, với những thành kiến... Nó thường
xẩy ra trong đời sống khi chúng ta t́m kiếm thấy những ǵ từ cảm
nghiệm của chúng ta, thậm chí t́m kiếm nơi con người ta chỉ thấy
những ǵ đối nghịch với những ư tưởng và đường lối suy nghĩ của
chúng ta, để không bao giờ cố gắng thay đổi. Điều này thậm chí
xẩy ra với cả Thiên Chúa nữa, và ngay cả với thành phần tín hữu
chúng ta nữa, chúng ta là thành phần cứ nghĩ rằng chúng ta hiểu
biết Chúa Giêsu, chúng ta đă quá biết về Người, và chỉ cần lập
đi lập lại những điều bao giờ cũng giống nhau là đủ. Như thế vẫn
chưa đủ với Thiên Chúa. Thế nhưng, nếu không cởi mở với những ǵ là mới mẻ, nhất
là - xin anh chị em nghe cho kỹ đây - cởi mở trước những ǵ là
lạ lùng của Thiên Chúa, không biết ngỡ ngàng bàng hoàng, th́ đức
tin trở thành một thứ kinh cầu buồn chán, dần dần trở thành nhạt
nhẽo vô nghĩa như một thói quen, một thứ thói quen xă hội.
Tôi vừa nói đến chữ bàng hoàng ngỡ ngàng. Bàng hoàng ngỡ ngàng là ǵ? Bàng hoàng ngỡ
ngàng xẩy ra khi chúng ta được gặp gỡ Thiên Chúa: "Tôi đă gặp
Chúa". Thế nhưng chúng ta đọc thấy trong Phúc Âm đó là
nhiều lần một con người gặp gỡ được Chúa Giêsu và nhận biết
Người th́ họ đă cảm thấy bàng hoàng ngỡ ngàng. Phần
chúng ta, chúng ta cần phải
theo đuổi con đường này, đó là nhờ được gặp gỡ Thiên Chúa mà cảm
thấy bàng hoàng ngỡ ngàng. Nó như là một thứ bảo chứng thư chứng
tỏ việc gặp gỡ ấy là những ǵ thực sự xẩy ra chứ không phải là
những quen thuộc.
Sau hết, đâu là lư do tại
sao những người đồng hương của Chúa Giêsu đă không nhận biết và
t́n vào Người? Tại sao? Đâu là lư do? Chúng ta có thể nói vắn
tắt rằng họ không
chấp nhận cái đê hèn của việc Nhập Thể. Họ đă không
hiểu biết mầu nhiệm Nhập Thể này, họ lại c̣n không chấp nhận mầu
nhiệm ấy: họ đă không biết được nó. Họ đă không biết được lư do
và họ đă nghĩ nó là những ǵ
là đê hèn khi tính chất bao la cao cả của Thiên Chúa lại được tỏ
ra ở những ǵ là bé mọn nơi xác thịt, khi Người Con Thiên Chúa
lại trở thành người con của một bác thợ mộc, khi thần linh lại
phải ẩn kín nơi loài người, khi Thiên Chúa lại có dung nhan h́nh
hài ngôn ngữ, hành vi cử chỉ của một con người tầm thường. Đó là
một thứ đê hèn: việc nhập thể của Thiên Chúa, tính chất cự thể
của Người, 'đời sống hàng ngày' của Người. Thiên Chúa đă
trở thành cụ thể nơi một con người, Con Người Giêsu Nazarét,
Người đă trở thành một kẻ đồng hành tiến bước, Người đă biến
ḿnh làm một với chúng ta. Chúng ta có thể nói với Chúa
Giêsu rằng "Chúa là một người trong chúng con". Thật là một lời
cầu nguyện tuyệt vời! Chỉ v́ một người trong chúng ta hiểu biết
chúng ta, hỗ trợ chúng ta, tha thứ cho chúng ta, yêu thương
chúng ta rất nhiều. Một vị chúa trừu tượng, xa cách thực sự th́
thoải mái hơn, vị chúa không dính dáng ǵ đến những t́nh huống
nào hết, và chấp nhận một thứ đức tin xa vời với đời sống, với
các vấn đề, với xă hội. Hay chúng ta thậm chí c̣n muốn tin vào
một vị chúa 'gây ra những tác dụng đặc biệt', vị chỉ thực hiện
những ǵ là phi thường và bao giờ cũng gây ra những cảm xúc
mạnh. Anh chị em ơi, Thiên
Chúa lại đích thân nhập thể: Vị Thiên Chúa khiêm hạ, Vị Thiên
Chúa dịu dàng, Vị Thiên Chúa ẩn thân, Ngài cận kề gần gũi chúng
ta, sống với những ǵ là b́nh thường của cuộc sống hằng ngày của
chúng ta.
Bởi thế, những ǵ xẩy ra cho những người đồng hương của Chúa
Giêsu cũng xẩy ra cho chúng ta nữa, khi chúng ta có nguy cơ không nhận biết Người khi
Người băng ngang qua chúng ta. Tôi xin lập lại một câu
nói tuyệt vời của Thánh Âu Quốc Tinh: "Tôi cảm thấy sợ hăi Thiên
Chúa, sợ Chúa, khi Người băng ngang qua". Thế nhưng, hỡi Thánh
Âu Quốc Tinh, tại sao ngài lại sợ chứ? "Tôi sợ rằng tôi không
nhận ra Người, tôi sợ rằng khi Chúa băng ngang qua: Timeo
Dominum transenuntem. Chúng ta không nhận ra Người, chúng
ta bị Người làm cho ghê sợ, chúng ta nghĩ tưởng theo cơi ḷng
của chúng ta về thực tại này.
Giờ đầy, trong nguyện cầu, chúng ta hăy xin với Đức Mẹ, Vị đă
đón nhận mầu nhiệm của Thiên Chúa nơi đời sống hằng ngày của Mẹ
ở Nazarét, cho có được một đôi mắt và tấm ḷng thoát khỏi những
ǵ là thành kiến, và có được một cặp mắt mở ra để được bàng
hoàng ngỡ ngàng: "Lạy Chúa xin cho chúng con được gặp gỡ Chúa!"
và khi chúng ta gặp gỡ Chúa th́ xẩy ra tâm trạng bàng hoàng ngỡ
ngàng này. Chúng ta gặp gỡ
Người một cách b́nh thường: bằng đôi mắt mở ra trước những ǵ là
lạ lùng của Thiên Chúa, trước sự hiện diện thấp hèn và kín đáo
của Người nơi cuộc sống hằng ngày.
https://www.vatican.va/content/francesco/en/angelus/2021/documents/papa-francesco_angelus_20210704.html
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch kèm theo nhan đề và
các chi tiết nhấn mạnh tự ư bằng mầu
