Xin chào anh chị em thân mến,
Tiếp tục với chiều hướng của Sách Giáo Lư, trong bài
giáo lư này, chúng ta nói đến cảm nghiệm từng trải về cầu
nguyện, bằng việc cố gằng cho thấy một số những khó khăn rất
thông thường, những khó khăn cần phải được điểm mặt và thắng
vượt. Cầu nguyện không phải
là chuyện dễ, v́ có nhiều khó khăn xẩy ra khi cầu nguyện. Cần
phải biết được chúng, điểm mặt chúng và chế ngự chúng.
Vấn đề đầu tiên xẩy ra cho
những ai cầu nguyện đó là chia trí (ccc 2729).
Anh chị em bắt đầu cầu nguyện, thế rồi trí khôn của anh chị em
lang thang đây đó, hết chỗ này đến chỗ kia; ḷng của anh chị em
ở đây, trí của anh chị em lại ở đó... cầu nguyện một cách chia
trí. Cầu nguyện thường đồng hành với chia trí. Thật vậy, trí khôn của con người khó mà tập trung lâu
dài vào một tư tưởng. Tất cả chúng ta đều trải nghiệm
thấy liên lỉ có một luồng gió h́nh ảnh cùng ảo ảnh chuyển động,
những thứ theo chúng ta ngay cả vào trong giấc ngủ nữa. Tất cả
chúng ta đều biết rằng không được chiều theo xu hướng lệch lạc
ấy.
Trận chiến trong việc làm sao giữ được việc tập trung không liên
hệ chỉ với việc cầu nguyện mà thôi. Nếu người ta không đủ tập
trung ở một mức độ nào đó, họ sẽ không thể học hành hay làm việc
được cho đâu vào đó. Các tay lực sĩ nhận thức được rằng họ không
thể thắng được cuộc đấu chỉ nhờ vào việc thao luyện về thể lư,
mà c̣n bằng cả kỷ luật tâm thần nữa, nhất là khả năng tập trung
và chuyên chú.
Vấn đề chia trí không phải
là những ǵ tội lỗi, nhưng
chúng cần phải được chống chọi. Trong gia sản đức tin của
chúng ta, có một nhân đức thường bị quên lăng, nhưng rất hiện
thực ở trong Phúc Âm. Nhân
đức này được gọi là "tỉnh thức". Chúa Giêsu phán: "Hăy
tỉnh thức. Hăy cầu nguyện". Sách Giáo Lư để cập
đến nó một cách rơ ràng trong việc hướng dẫn về cầu nguyện
(khoản 2730). Chúa Giêsu thường kêu gọi các môn đệ về trách
nhiệm sống tỉnh táo, với ư nghĩ rằng Người lại đến không sớm th́
muộn, như chàng rể đi ăn cưới về, hay như chủ nhân đi xa về. Thế
nhưng, v́ chúng ta không biết ngày giờ Người trở lại, mà tất cả
mọi giây phút trong đời sống của chúng ta đều quí báu, chứ không
được phí phạm vào các thứ chia trí. Vào lúc chúng ta không ngờ,
tiếng Chúa sẽ vang lên: vào ngày đó, phúc cho những đầy tớ nào
Người thấy chuyên cần, vẫn c̣n tập trung vào những ǵ thực sự
thiết yếu. Họ không chạy theo hết mọi thứ hấp dẫn xuất hiện
trong khí khôn của họ, nhưng cố gắng bước theo đường ngay nẻo
chính, làm lành và thi hành công việc của họ. Chia trí là ở chỗ trí tưởng tượng lang thang
đây đó... Thánh Têrêsa thường gọi thứ tượng tượng lang
thang khi cầu nguyện này là "con
mụ điên trong nhà"; nó như một con mụ điên đưa anh chị em
đi đây đi đó... Chúng ta cần
phải ngăn chặn nó và nhốt nó lại, bằng việc chăm chú.
Thời kỳ khô khan cho
thấy một diễn biến khác. Sách Giáo Lư đă diễn
tả nó như thế này: "Khi xẩy ra t́nh trạng khô khan th́ tâm hồn
bị tách ĺa Thiên Chúa, chẳng thấy thú vị để suy tư, tưởng nhớ
và cảm xúc, bao gồm cả những ǵ là thiêng liêng. Đây là lúc
chúng ta chỉ c̣n lấy đức tin mà gắn bó với Đức Ki-tô trong cơn
thống khổ của Người cũng như trong mồ chôn của Người" (khoản
2731). T́nh trạng khô khan
khiến chúng ta nghĩ đến Thứ Sáu Tuần Thánh về đêm, và nguyên Thứ
Bảy Tuần Thánh, ở chỗ, Chúa Giêsu không c̣n ở đó, Người đang ở
trong mồ; Chúa Giêsu đă chết, chúng ta lẻ loi cô độc. Đó
là ư nghĩ nẩy sinh với t́nh trạng khô khan. Chúng ta thường không biết được đâu là lư do
khô khan: nó có thể
tùy thuộc vào chúng ta, cũng như vào cả Thiên Chúa nữa, Đấng để
xẩy ra những trường hợp nào đó ở đời sống bên ngoài hay bên
trong. Hoặc, cũng có những lúc có thể là một thứ nhức đầu hay bị trục trặc về gan ngăn chặn chúng
ta cầu nguyện. Thường chúng ta không thực sự biết được lư do.
Các vị sư phụ về đường thiêng liêng diễn tả cảm nghiệm đức tin
như là chuyện liên tục luân chuyển về các giai đoạn an ủi và ưu
buồn; có những lúc mọi sự thật dễ dàng, những lúc khác lại thật
là nặng nề. Rất thường xẩy ra chuyện chúng ta gặp một người bạn,
chúng ta hỏi thăm "Bạn có khỏe không? / How are you" - "Hôm nay
tôi xuống tinh thần / Today I am down". Chúng ta rất thường bị
"xuống tinh thần", nói cách khác, chúng ta chẳng cảm thấy ǵ,
chúng ta chẳng thấy an ủi chi, chúng ta trở thành bất lực. Đó là những ngày u xám / grey days... và có
rất nhiều ngày như thế trong đời! Thế nhưng vấn đề nguy hiểm là ở cơi ḷng u
xám, ở chỗ, khi t́nh trạng "cảm thấy xuống tinh thần này" chạm
đến cơi ḷng và trở thành chán nản..., và có những con
người sống với một cơi ḷng u xám. Thật kinh hoàng: người ta
không thể cầu nguyện, người ta không thể cảm thấy niềm ủi an
bằng một cơi ḷng u xám! Hay, người ta cũng không thể nào thoát
ra được t́nh trạng khô khan bằng một cơi ḷng u xám. Cơi ḷng
cần phải cởi mở và rạng ngời, để ánh sáng Chúa có thể lọt vào.
Nếu ánh sáng Chúa chưa lọt vào th́ hăy cứ hy vọng chờ đợi nó.
Đứng đóng kín nó lại trong tâm trạng u xám.
Thế rồi, một điều khác nữa
là t́nh trạng uể oải, một tật xấu khác, một thói
hư khác, một khuynh hướng thực sự phản lại với việc cầu nguyện,
và nói chung hơn nữa, c̣n phản lại với chính đời sống Kitô hữu,
đó lại là một vấn đề khác. Tâm
trạng uể oải là "một h́nh thức chán chường v́ đă coi thường khổ
chế, đă giảm suy tỉnh thức, đă thả lỏng con tim" (khoản
2733). Nó là một trong bảy
"mối tội đầu", v́ đầy những chán ngấy, nó có thể dẫn đến
cái chết của linh hồn.
Vậy chúng ta có thể làm ǵ
nơi t́nh trạng luân chuyển giữa những ǵ là nhiệt t́nh và các
thứ chán chường này đây? Người ta cần phải biết làm sao luôn tiến tới.
Sự tiến bộ thực sự nơi đời sống thông liêng không phải là ở chỗ
đầy những lần ngất trí xuất thần, mà là ở có thể kiên tŕ trong
những lúc khó khăn: cứ tiếp tục bước tới..., và nếu anh chị em
cảm thấy mệt mỏi th́ hay dừng lại một chút rối bắt đầu bước
tiếp. Một cách kiên
tŕ. Chúng ta hăy nhớ dụ ngôn về niềm vui trọn hảo của
Thánh Phanxicô: Không phải những may lành vô cùng bất tận từ
trời tuôn xuống là những ǵ đo lường khả năng của một người anh
em, mà là việc vững vàng tiến bước, ngay cả khi họ không được
nhận biết, ngay cả khi họ bị xử tệ, ngay cả khi hết mọi sự chẳng
c̣n cảm thú ban đầu nữa. Chúng ta cần phải học để thân thưa
rằng: "Lạy Thiên Chúa của
con, cho dù Chúa có như thể làm tất cả mọi sự khiến con không
c̣n tin vào Chúa nữa, con vẫn tiếp tục cầu nguyện với Chúa". Những ai tin tưởng th́ không bao giờ ngừng cầu
nguyện! Đôi khi nó giống như lời cầu nguyện của ông Job,
nhân vật không chấp nhận bị Thiên Chúa đối xử bất công, đă tỏ ra
kháng nghị và xin Ngài phân xử. Thế nhưng, rất thường xẩy ra là ngay cả việc kháng nghị với Thiên Chúa cũng là
một cách thức cầu nguyện, hay, như một bà lăo nhỏ bé kia
đă nói "cả việc tỏ ra giận
dỗi với Thiên Chúa cũng là một cách thức nguyện cầu", v́
có nhiều lần con cái tỏ ra giận dỗi với cha của ḿnh: nó là một cách thức liên hệ với người cha; v́
họ nhận biết Ngài là "cha", họ mới cảm thấy giận dỗi...
Cả chúng ta nữa, thành phần c̣n kém xa sự thánh thiện và đức
nhẫn nại của nhân vật Job, biết rằng, cuối cùng, ở vào lúc kết
thúc giai đoạn buồn tủi, giai đoạn chúng ta đă dâng lên Trời cao
những tiếng kêu la thầm lắng và đă nhiều lần đặt vấn đề "tại
sao?", Thiên Chúa sẽ đáp ứng chúng ta. Đừng quên cầu nguyện đặt vấn đề "tại sao?" Nó
là lời cầu nguyện của trẻ em khi chúng bắt đầu tỏ ra không hiểu
các sự vật/việc, t́nh trạng được các nhà tâm lư gọi là "giai
đoạn tại sao", bởi con trẻ hỏi cha ḿnh rằng "Tại sao vậy Bố?
Tại sao vậy Ba? Tại sao vậy?" Thế nhưng, hăy lưu ư đây: nó không lắng nghe câu trả lời của cha nó.
Người cha bắt đầu trả lời nhưng nó lại cứ nhào tới đặt vấn đề
"Tại sao?". Nó chỉ
muốn lôi kéo sự chú ư của cha nó về phía nó thôi; và khi chúng
ta hơi giận dỗi Thiên Chúa và bắt đầu hỏi tại sao là
chúng ta đang lôi kéo tấm ḷng của Cha chúng ta hướng về t́nh
trạng khốn khổ của chúng ta, về những thứ khó khăn của chúng ta,
về đời sống của chúng ta. Đúng vậy, nhưng phải can đảm thân thưa cùng Thiên Chúa rằng:
"Nhưng tại sao?" V́
có những lúc, tỏ ra một chút gận dỗi lại tốt hơn cho anh chị em,
v́ nó tái bừng lên mối liên hệ cha con chúng ta cần có với Thiên
Chúa. Và Ngài chấp
nhận nó, cho dù là những bày tỏ nghiệt ngă nhất và cay đắng nhất
với t́nh yêu của một người cha, và Ngài sẽ coi chúng như là một
tác động của đức tin, như một lời nguyện cầu. Xin cám ơn
anh chị em.
https://www.vatican.va/content/francesco/en/audiences/2021/documents/papa-francesco_20210519_udienza-generale.html
Đaminh
Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch kèm theo nhan đề và các chi
tiết nhấn mạnh tự ư bằng mầu
Nếu cần hay chỉ muốn nghe hơn đọc th́ xin sử dụng 2 cái links
dưới đây, trong đó có cả chia sẻ phụ họa và bản thánh ca thích
hợp
DTCPhanxico-CauNguyenChiaTri.KhoKhan.UeOai.mp3
https://youtu.be/BuBlDabVfvo
