Cầu nguyện là đối thoại với Thiên Chúa; hết mọi tạo vật, ở một
nghĩa nào đó, đều "đối thoại" với Thiên Chúa. Nơi loài người th́
cầu nguyện trở thành ngôn từ, kêu cầu, thánh ca, thi
ca... Lời thần linh đă hóa thành nhục thể, và nơi xác thịt của
từng người lời này trở về cùng Thiên Chúa bằng nguyện cầu.
Chúng ta tạo nên ngôn từ,
thế nhưng ngôn từ cũng là mẹ của chúng ta nữa, và chúng h́nh
thành chúng ta ở một mức độ nào đó. Những ngôn từ của một
kinh nguyện nào đó giúp chúng ta an toàn vượt qua thung lũng
tối, dẫn chúng ta đến những đồng cỏ xanh tươi đầy những nước
mát, và làm cho chúng ta có thể hân hoan trước mặt kẻ thù, như
Thánh Vịnh đă nói (cf. TV 23). Ngôn
từ được xuất phát từ các cảm thức, nhưng cũng có thể ngược lại,
ngôn từ tạo nên cảm thức. Thánh Kinh dạy con người bảo
đảm rằng hết mọi sự được bày tỏ bằng ngôn từ, không ǵ là con
người bị loại trừ hết, bị cấm đoán. Nhất là nỗi đớn đau trở nên
nguy hiểm nếu nó cứ bị dấu kín, cứ dồn nén trong chúng ta... Nỗi
đớn đau bị dồn nén trong chúng ta, không thể bày tỏ hay dược
thông thoát ra, là những ǵ có thể độc hại linh hồn. Nó là những
ǵ chết chóc.
Đó là lư do tại sao Thánh Kinh dạy chúng ta cầu nguyện, đôi khi
bằng những lời lẽ bạo dạn. Các vị tác giả sách thánh không muốn
đánh lừa chúng ta về con người: họ biết rằng tâm can của chúng
ta chấp chứa cả những cảm thức xấu, thậm chí hận thù ghen ghét.
Không ai trong chúng ta thánh đức khi được sinh ra, và khi những
cảm thức tiêu cực lọt vào cửa ḷng của chúng ta, chúng ta cần
phải làm sao để có thể ngăn chặn chúng bằng nguyện cầu và Lời
Chúa. Chúng ta cũng thấy được những bày tỏ rất gay gắt tàn bạo
trong các Thánh Vịnh - những bày tỏ được các bậc thày về đàng
thiêng liêng bảo chúng ta rằng nói về ma quỉ và tội lỗi của
chúng ta - tuy nhiên, chúng là những ngôn từ thuộc về thực tại
của loài người và cuối cùng được sử dụng bởi Thánh Kinh. Chúng ở
đó để chứng thực với chúng ta rằng, trong việc đối đầu với bạo
lực, nếu không c̣n ngôn từ nào có thể biến các cảm thức tiêu cực
khỏi bị tác hại, hăy thông thoát chúng một cách nào đó cho nó
khỏi gây tai hại, th́ mới áp đảo được thế gian này.
Lời cầu nguyện đầu tiên của
con người bao giờ cũng là một lời khẩu nguyện nào đó. Môi
miệng bao giờ cũng đi trước. Cho dù tất cả chúng ta đều nhận
thức được rằng cầu nguyện
không phải là ở các ngôn từ lập đi lập lại, nhưng khẩu nguyện là
cách thức chắc chắn nhất, và luôn có thể thực hiện. Đàng
khác, những cảm thức cho dù có cao quí, vẫn luôn là những ǵ
không vững chắc, ở chỗ thấp thoáng, cứ đến rồi đi, đi rồi lại
đến. Chẳng những thế, cả ơn cầu nguyện nữa cũng khôn lường: có
những lúc tràn đầy ơn an ủi, nhưng vào những ngày tăm tối các ơn
an ủi này hoàn toàn chẳng c̣n. Cầu
nguyện bằng tâm hồn là một mầu nhiệm, và ở những lúc nào đó
không xẩy ra. Trái lại, cầu nguyện bằng môi miệng một cách thầm
thĩ hay đọc chung với nhau bao giờ cũng khả dĩ, và cần làm như
là việc tay chân vậy. Sách Giáo Lư dạy chúng ta về điều
này rằng: "Khẩu nguyện là một yếu tố thiết yếu của đời sống Kitô
hữu. Chúa Giêsu đă dạy cho các môn đệ bị thu hút trước việc âm
thầm cầu nguyện của Người là Thày của họ, một lời khẩu nguyện là
Kinh Lạy Cha" (khoản 2701). Các vị đă xin Ngựi "hăy dạy chúng
con cầu nguyện", và Chúa Giêsu đă dạy họ một lời khẩu nguyện đó
là Kinh lạy Cha. Hết mọi sự đều ở đó, ở kinh nguyện đó...
Tất cả chúng ta cần phải có tấm ḷng khiêm nhượng của một số vị
lăo thành nào đó, những người ở trong nhà thờ, có lẽ v́ thính
giác của họ không c̣n bén nhạy nữa, mà họ đọc một cách thầm lặng
các kinh nguyện họ đă thuộc từ nhỏ, làm giáo đường đầy những
tiếng th́ thào. Việc cầu nguyện ấy không làm lũng đoạn sự thinh
lặng, mà để chứng thực cho ḷng trung thành của họ với bổn phận
cần phải cầu nguyện, một bổn phận được thi hành không buông bỏ
suốt cuộc sống của họ. Những con người thực hiện việc nguyện cầu
khiêm tốn ấy thường là những vị chuyển cầu cao cả ở trong giáo
xứ: họ là những cây sồi, từ năm này đến năm kia, vươn cành của
ḿnh ra để cống hiến bóng mát cho nhiều người nhất. Chỉ có Thiên
Chúa mới biết, khi nào và bao nhiêu, tâm can của họ đă liên kết
với các kinh nguyện họ đọc: chắc chắn những con người này cũng
phải đối diện với những đêm tối và những giây phút trống rỗng.
Thế nhưng người ta vẫn có thể trung thành với khẩu nguyện. Nó
như là một cái neo: người ta có thể bám lấy sợi giây thừng và
tiếp tục trung thành những ǵ có thể.
Tất cả chúng ta đều có một cái ǵ đó để học từ sự kiên tŕ của
khách hành hương Nga, được đề cập đến trong một tác phẩm nổi
tiếng về linh đạo, thành phần đă học được nghệ thuật cầu nguyện
bằng việc cứ lập đi lập lại cùng một lời kêu cầu: "Lạy Chúa
Giêsu Kitô là Con Thiên Chúa, xin thương xót chúng con là kẻ tội
lỗi" (cf CCC 2616, 2667). Họ đă lập lại chỉ có câu này thôi:
"Lạy Chúa Giêsu Kitô là Con Thiên Chúa, xin thương xót chúng con
là kẻ tội lỗi". Nếu ân sủng đến với cuộc đời của chúng ta, nếu
cầu nguyện trở nên nồng ầm đến độ có lúc như thể Nước Chúa đang
hiện diện ở giữa chúng ta, nếu viễn tượng ấy có thể được biến
đổi cho đến khi nó trở nên như viễn tượng của một con trẻ th́ sẽ
được, v́ chúng ta đă nhấn mạnh đến việc đọc một câu than Kitô
giáo đơn sơ giản dị. Cuồi cùng nó trở thành yếu tố hít thở của
chúng ta. Câu truyện khách hành hương Người Nga thật hay, đó là
một cuốn sách mọi người đều có thể đọc. Tôi khuyên anh chị em
đọc nó; nó sẽ giúp anh chị em hiểu được khẩu nguyện ra sao.
Bởi thế, chúng ta không
được coi thường khẩu nguyện. Người ta có thể nói rằng:
"A, đó là những ǵ giành cho trẻ con; tôi thực hành tâm nguyện,
suy niệm, nội tâm thanh thoát để Thiên Chúa có thể đến với
tôi..." Này! Đừng có mà
chiều theo cái kiêu hănh khinh thường khẩu nguyện nhé. Nó
là lời cầu nguyện của kẻ đơn sơ chân thành, lời cầu nguyện Chúa
Giêsu đă dạy là Kinh Lạy Cha chúng con ở trên trời ...
Những lời chúng ta nói lên cầm lấy tay chúng ta; có những lúc
chúng phục hồi hương vị, chúng làm bừng lên ngay cả những con
tim nào mê ngủ nhất; chúng làm cho các cảm thức chúng ta đă lăng
quên được tái bùng lên. Chúng cầm tay dẫn chúng ta đến cảm
nghiệm về Thiên Chúa, những ngôn từ này... Trên hết, chúng chỉ
là những lời duy nhất, một cách vững chắc, dâng lên Thiên Chúa
các vấn đề Ngài muốn nghe. Chúa Giêsu không bỏ mặc chúng ta
trong màn sương mù. Ngài đă nói với chúng ta rằng: "Vậy các con
hăy cầu nguyện như thế này". Rồi Người đă dạy chúng ta Kinh Lạy
Cha (cf. Mt 6:9).
https://www.vatican.va/content/francesco/en/audiences/2021/documents/papa-francesco_20210421_udienza-generale.html
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch kèm theo nhan đề và
các chi tiết nhấn mạnh tự ư bằng mầu