LUY GONZAGA MARIA, CMC
100. KHÔNG THỂ THA THỨ ĐƯỢC, TÔI SẼ BÁO THÙ
Đông Matinô thuộc dòng dõi quý phái ở thành Grenade. Ông có một người anh rất yêu quý và người bạn thân Vêlacô. Nhưng một ngày kia chuyện không may đã đến, sự xích mích xảy ra giữa người anh và ông Vêlacô, người bạn này đã giết chết anh của Đông Matinô và bỏ trốn. Quá đau khổ trước cái chết bi thảm của người thân yêu, ông Matinô đã thề sẽ báo thù cho xứng đáng. Sau một thời gian tìm kiếm truy đuổi, ông Matinô đã bắt được người bạn và giải về tòa án xét xử. Ông không thể ngồi yên khi tòa chưa treo cổ Vêlacô để trả thù cho anh mình.
Biết chuyện, thánh Gioan Thiên Chúa đã đến can thiệp. Ngài khuyên ông Matinô:
- Làm hòa với kẻ thù chẳng phải là bổn phận của người giáo hữu sao? Mạng sống của anh ông đã chết, ông lại muốn thêm người bạn thân chết nữa sao? Tha thứ để cứu một người thì cao quý biết chừng nào!
Ông Matinô la to:
- Có thể nào tôi tha thứ được? Tôi đã thề trên xác anh tôi sẽ báo thù kẻ đã giết anh tôi. Không bao giờ tôi có thể tha thứ được.
Cha Gioan liền lấy thánh giá đưa cho Matinô xem và nói:
- Xin ông hãy đặt tay ông vào vết thương của Chúa và tuyên hứa tha thứ cho bạn của ông như Chúa đã tha thứ cho những kẻ đóng đanh Ngườøi.
- Tôi không thể tha thứ cho kẻ đã giết anh tôi. Tôi gớm ghét Vêlacô hơn hết mọi người.
- Thưa ông Matinô, ông chưa hiểu rõ tấm lòng cao thượng của ông, để tỏ rõ lời tôi nói, tôi xin đề nghị: ngày mai chúng ta sẽ đến nhà tù gặp Vêlacô, rồi ông sẽ tự định đoạt, muốn cho hắn sống hay chết thì tùy sự thong dong và tấm lòng cao quý của ông.
- Cha đề nghị tôi đi thăm Vêlacô ư? Tôi chưa hiểu cha muốn gì, nhưng chắc chắn cha đã lầm to, án tử hình cho hắn là xứng đáng. Nợ máu phải trả bằng máu.
Vào thế kỷ thứ XVI, tòa án sẽ tha cho bị cáo án tử hình khi đại diện tông tộc của nạn nhân xin ơn đại xá cho phạm nhân đã giết người trong tông tộc của mình. Vì vậy, nếu ông Đông Matinô xin khoan hồng cho Vêlacô khỏi án tử hình thì tòa sẽ tha.
Ngày hôm sau, cha Gioan và ông Matinô đến trại giam. Thấy Vêlacô đang nằm trên nệm rơm dơ bẩn hôi tanh trong góc tối, ông Đông Matinô ngạc nhiên:
- Ôi, Lạy Chúa! Sao Vêlacô đã thay đổi quá thế này. Anh không còn như xưa nữa.
Run rẩy sợ hãi trước ngọn đèn của người cai ngục, Vêlacô ấp úng nói:
- Ông tới đây để đưa tôi đi xử tử phải không? Giờ chết đã đến!
Rồi Vêlacô đưa hai tay lên ôm lấy mặt, và đau đớn nói:
- Hãy đưa tôi đi xử đi, giết chết tôi đi, hơn là để tôi sống khổ sở thế này, kéo dài ngày nào thì khổ cho tôi ngày ấy. Cai tù đâu, giết tao đi, treo cổ tao đi, để cho Matinô được sung sướng, cho lòng báo thù của hắn được thỏa mãn.
Rồi Vêlacô nằm mê mệt trên đất. Matinô chăm chú nhìn người bạn cũ. Ông cảm thương thấy bạn thân giờ đây như một thây ma, cặp mắt tinh anh bây giờ trở nên mờ đục, mặt mày xanh xao hốc hác, hai má lõm sâu, trông chỉ còn da bọc xương, mùi hôi tanh xông ra nồng nặc.
Một lúc sau Vêlacô tỉnh lại, thấy Đông Matinô đang nhìn mình, Vêlacô hằn học nói:
- Ông đã sửa soạn để treo cổ tôi, bây giờ ông đến để đưa tôi đi xử tử phải không? Không lâu nữa, ông sẽ được thỏa mãn.
- Không, không, Vêlacô không bị xử tử. Có lẽ một lầm lẫn, một hoàn cảnh không may đã đưa anh đến việc sát nhân, nhưng anh hãy tin tôi: anh sẽ không bị xử tử, anh sẽ sống.
Matinô mượn thánh giá của cha Gioan, đưa cho Vêlacô nhìn và nói:
- Nhân danh Chúa Giêsu và những thương tích của Người, tôi tha thứ cho anh, bây giờ và cho tới đời đời. Tôi sẽ xin cho anh được khoan hồng, khỏi bị tù đày, khỏi án tử hình, bao lâu anh còn ngồi nơi tối tăm này thì tôi chưa được yên. Hãy bắt tay tôi.
Matinô cầm tay Vêlacô và nói tiếp :
- Hỡi bạn thân yêu, tôi tha cho anh!
Vêlacô run run ấp úng:
- Sao tôi dám bắt tay ông vì tay tôi còn dính máu anh của ông. Tôi là kẻ sát nhân. Tôi sẵn sàng chết để đền tội hơn là sống mà bị lương tâm oán trách. Tôi biết tôi đã gây đau khổ cho ông và thân quyến của ông. Tôi cảm thấy tôi không xứng đáng để sống. Ông hãy để tôi chết để đền tội.
- Hãy bắt tay tôi và tin tôi đã tha thứ cho anh, vì anh đã đền tội đủ rồi.
Matinô đưa tay chỉ về cha Gioan và nói tiếp:
- Tôi và anh hãy cám ơn con người thánh thiện này. Nhờ sự khôn ngoan của ông ấy mà tôi khỏi dính máu của bạn tôi, và cứu sống được bạn tôi.
Vêlacô ngạc nhiên nhìn người khách lạ bên cạnh Matinô đang chăm chú nhìn mình. Cha Gioan nói với Vêlacô:
- Hãy bắt tay Matinô!
Thấy ông còn ngần ngại, Gioan an liền cầm tay Vêlacô đặt vào bàn tay Matinô, đặt thánh giá giữa hai bàn tay ấy và nói:
- Nhân danh Chúa Giêsu đau thương, các anh hãy tha thứ và làm hòa với nhau.
Vài ngày sau, Vêlacô được tha và trở về nhà. Nhờ sự can thiệp của thánh Gioan Thiên Chúa mà Matinô đã tha thứ cho bạn mình và xin cho bạn được tự do, thoát án tử hình. Về sau, Matinô và Vêlacô đã từ bỏ mọi sự để theo thánh Gioan Thiên Chúa chăm sóc những người khốn khổ.
