Vì Chúa bỏ
vinh sang
Đọc lịch sử Giáo
Hội, chúng ta thấy không lạ gì mẫu gương của thánh Phanxicô
thành Assisi hay thánh Tôma thành Aquinô đã từ bỏ dòng dõi quí
tộc giàu sang để vâng nghe tiếng gọi củ Thiên Chúa, đã theo
gương đức Kitô, Thầy Chí Thánh, Đấng Chủ Tế muôn loài chấp nhận
trở nên nghèo khó không chốn nương thân để loan báo Tin Mừng Cứu
Độ.
Thánh Tôma Khuông
cũng vậy, ngài đã quên đi dòng dõi quyền quý sang trọng, để theo
tiếng Chúa kêo gọi và trở thành chứng nhân cho Đức Kitô, chứng
nhân cho một tôn giáo mới mẻ đối với dân tộc Việt Nam, một tôn
giáo bị miệt thị và chịu bách hại nặng nề. Quả thật, chỉ có
Thiên Chúa mới khiến được cha hy sinh như thế. Và cũng thật quý
báu biết bao tấm lòng của cha đã sẵn sàng đáp lại tiếng kêu gọi
đó, đến nỗi hiến dân chính mạng sống mình cho tình yêu Thiên
Chúa.
Phản đối
bạo động
Tôma Khuông sinh
khoảng năm 1780 (thời Trịnh Nguyễn) tại làng Nam Hòa xứ Tiên
Chu, tỉng Hưng Yên. Con đường danh vọng rộng mở cho cậu bé thông
minh xuất sắc này, vì cha cậu đã từng làm Tuần Phủ ở Hưng Yên.
Nhưng cậu đã nghe theo tiếng gọi linh thiêng và xin vào nhà đức
Chúa Trời. Sau đó cậu theo học tại chủng viện và thụ phong linh
mục.
Trong trách nhiệm
coi sóc các linh hồn, cha Khuông nổi tiếng là một linh mục khôn
ngoan, thánh thiện, khéo giao thiệp và nhiệt thành với xứ vụ
truyền giảng Tin Mừng. Sống trong giáo phận Dòng Đaminh đảm
trách, cha Khuông muốn liên kết sâu xa hơn với dòng, cha đã gia
nhập dòng ba Đaminh và cổ động nhiều giáo hữu cùng tham gia để
thánh hóa đời sống mỗi ngày.
Trải qua ba thời
bách hại của các vua Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức, cha Tôma
Khuông đã khôn khéo thân thiện với quan chức địa phương để tiếp
tục thi hành việc mục vụ. Nhiều lần cha bị bắt giữ, nhưng nhờ
những quan hệ này, cha được trả tự do. Tuy nhiên từ năm 1858,
cuộc bách hại của vua Tự Đức gia tăng mãnh liệt, công việc của
cha gặp nhiều khó khăn hơn. Ap lực của quân Pháp đã khiến vua Tự
Đức tức giận và nghi ngờ tới công giáo tiếp tay với thực dân,
nên thẳng tay đàn áp họ. Một vài làng Công Giáo có tổ chức một
số thanh niên để tự vệ trước sự càn quét của quân lính nhà vua.
Cha Khuông khi đó đã gần 80 tuổi, hoàn toàn không hưởng ứng chủ
trương này. Năm 1859, thấy một giáo dân Cao Xá tổ chức võ trang,
cha liền ngăn cản và quyết định lánh sang đại phận Đông Đàng
Ngoài (Hải Phòng). Quyết định này khiến cha bị bắt và được lãnh
phúc tử đạo.
Khi cha đến đầu
cầu làng Trần Xá, cha thấy quân lính đã đặt sẵn ở đó một Thánh
Giá buộc mọi người đi qua phải đạp lên. Là một linh mục của Chúa
Kitô, cha nhất định quay lưng trở lại tìm lối đi khác. Thái độ
dứt khoát đó, khiến quân lính nhận ra và chận cha lại. Khi cha
khẳng khái từ chối việc bước qua Thánh Giá, lính liền bắt trói
cha cùng với người tín hữu đi theo cha.
Sau 15 ngày giam
giữ, cha Tôma Khuông và bốn giáo hữu khác có địa vị, được áp
giải tới quan Tổng đốc xét xử. Quan tím mọi cách ép buộc cha làm
nhân chứng tố cáo: những người Kitô hữu ở Cao Xá thông đồng với
tàu Pháp – Tây Ban Nha đang bỏ neo ngoài cửa biển, âm mưu nổi
loạn chống lại nhà vua. Cha Tôma thẳng thắn trình bày lập trường
của giáo hội : "Đạo Công Giáo không những cấm các tín hữu chống
đối chính quyền mà còn khuyến khích họ cầu nguyện và góp phần
giúp quê hương được an ninh thịnh vượng".
Bấy giờ quan không
nói gì đến vấn đề này nữa, chỉ bắt cha bỏ đạo, bước qua Thập Giá
và yêu cầu cha khuyên các tín hữu khác làm như vậy để được tự do
về nhà. Khi đó người tôi trung của chúa trả lời:
"Tôi nay đã 80
tuổi rồi, lại là linh mục công giáo, tôi luôn luôn nhắc nhở các
tín hữu trung thành giữ đạo thánh Chúa. Giờ đây nếu tôi khuyên
họ chối đạo thì tôi thật bất xứng và chẳng đáng làm linh mục.
Tôi và các bạn toi không mong ước gì hơn là được hy sinh mạng
sống vì đạo Chúa".
Thánh giá
và vinh quang.
Lòng khao khát
mong mỏi trên của vị anh hùng đức tin đã được thể hiện. An trảm
quyết do quan Tổng đốc đệ vào kinh được vua Tự Đức chuẩn y. Và
ngày 30.1.1860 cha Tôma Khuông bị điệu ra pháp trường Hưng Yên.
Trên đường tới đồi Canvê của mình, mọi người thấy vị cha già khả
kính chống cây gậy mà cha đã cẩn thận cột thêm một thanh ngang
cho giống hình Thánh Giá, bước đi chậm rãi. Cha vui vẻ chào giã
biệt những người đang ngậm ngùi thương tiếc tiễn đưa.
Cây Thánh Giá,
biểu tượng suốt đời cha đã tin tưởng và công bố; cây thánh giá
mà cha không bao giờ giày đạp cho dù phải chịu muôn nỗi gian khổ
và cả cái chết, thì giờ đây, với cách biểu hiện đơn giản đó, cha
muốn nói với mọi người rằng : cho đến phút cuối cùng của cuộc
đời, Thánh Giá vẫn mãi mãi là niềm an ủi và là chỗ dựa vững chắc
cho người Kitô hữu. Đến nơi xử, cha Khuông quỳ gối trang nghiêm
cầu nguyện trước cây Thánh Giá đó rồi cuối đầu lãnh nhận lưỡi
gươm đem lại vinh phúc ngàn thu.
Ngày 29.4.1951
cùng với 24 vị tử đạo khác tại Việt Nam, cha Tôma Khuông được
Đức Piô XII suy tôn lên hàng Chân Phước. Ngày 19-06-1988, Đức
Gioan Phaolô II suy tôn ngài lên bậc Hiển thánh.
Nguồn từ thư
viện Đa Minh
Trường thi tử Đạo.
Thời Trịnh Nguyễn
rộng đường danh vọng
Cha Tuần Phủ ô lọng Hưng Yên
Cậu Khuông thông thái nhất miền
Ðược ơn Chúa gọi chăn chiên Nước Trời
Cậu theo học dâng đời Chủng viện
Là Tông đồ tận hiến thiết tha
Thụ Phong Linh Mục làm Cha
Khiêm cung đạo đức thật là khôn ngoan
Khéo giao thiệp giỏi giang rao giảng
Loan tin mừng can đảm tuyên xưng
Ðaminh gia nhập đón mừng
Gia đình thánh hóa không ngừng canh tân
Khéo thân thiện ba lần cấm đạo
Bắt giữ Cha chúng bảo cho về
Các nơi Ngài vẫn say mê
Nhủ khuyên giáo hữu lời thề sắt son
Cuộc bách hại lại còn mãnh liệt
Tự Ðức vua tiêu diệt thẳng tay
Các làng Công giáo nơi này
Ðứng lên tự vệ Cha hay can liền
Cha quyết định đi liền nơi khác
Quân lính canh đứng gác đầu cầu
Mọi người qua lại nơi đâu
Bước qua Thập Giá ngõ hầu cho đi
Cha khẳng khái tức thì quay lại
Chúng bắt ngay áp tải giải quan
Ông Tổng Ðốc tố cáo gian
Âm mưu theo Pháp để làm tay sai
Cha khẳng định thưa Ngài Tổng Ðốc
Người Việt Nam ai ngốc ai ngu
Chính quyền chống đối theo thù
Quê hương cầu nguyện thiên thu an bình
Cuộc đấu lý thấy mình bị hố
Quan Tổng Ðốc tuyên bố đổi thay
Nếu Cha thực hiện điều này
Bước qua Thánh Giá tha ngay về nhà
Tám mươi tuổi tôi là Linh Mục
Tôi luôn luôn hun đúc giáo dân
Phúc âm lời Chúa trọn phần
Yêu người mến Chúa nếu cần hy sinh
Quan Tổng Ðốc Triều Ðình kính đệ
Tự Ðức Vua phê để chuẩn y
Cha vui chuẩn bị bước đi
Chống gậy Thánh Giá thực thi ý Trời
Quân lính dẫn tới nơi để xử
Cha Khuông quỳ nghĩa cử trang nghiêm
Trước cây Thánh Giá đầu nghiêng
Lưỡi gươm đón nhận tới miền Thiên Cung
Cho đến phút cuối cùng cái chết
Của cuộc đời đã kết thành hoa
Dâng lên tới chốn Thiên Tòa
Tràng hoa tử đạo Tôma trung thành
Tôma Khuông năm sanh Canh Tý (1780)
Tại Nam Hào Phú Hậu Hưng Yên
Suốt đời rao giảng nhủ khuyên
Canh Thân (1860) tử đạo trong niềm hân hoan
Năm Tân Mão (1951) chứa chan chân phước
Công sức nhiều nay được hiển vinh
Hồn ngài về chốn thiên đình
Ðời đời hưởng phúc trong tình Cha con
Lời bất hủ: Quan khuyên cha bỏ đạo, bước qua Thập giá,
khuyên tín hữu bỏ đạo. Cha đáp: "Tôi nay đã 80 tuổi rồi lại là
linh mục Công giáo, tôi luôn luôn nhắc nhở các tín hữu trung
thành giữ đạo thánh Chúa. Giờ đây nếu tôi khuyên họ chối đạo thì
tôi thật bất xứng và chẳng đáng làm linh mục. Tôi và các bạn tôi
không mong ước gì hơn là được hy sinh mạng sống vì đạo thánh
Chúa". |