CHƠI MÔN ĐẤM ĐÁ (BOXING) CÓ TỘI KHÔNG?
Hỏi:
1. Nhân có bài viết của một linh mục về một vơ sĩ boxing đă thắng đối thủ nhờ cầu nguyện, xin cha cho biết chơi môn đấm đá này có tội không?
2. Và có được phép hành hạ súc vật không?
Trả lời:
Tôi thật ngạc nhiên khi nghe linh mục nào đó nói có vơ sĩ quyền anh (boxer) kia đă hạ đo ván đối thủ nhờ cầu nguyện trước khi giao đấu.
Nhưng trước khi trả lời hai câu hỏi trên, tôi thấy cần nói lại ở đây một lần nữa những lời dạy của Giáo Hội, liên quan đến việc áp dụng Điều Răn Thứ Năm: cấm giết người mà Thiên Chúa đă truyền cho con người phải nghiêm khắc thi hành để được chúc phúc và cứu rỗi.
Thật vậy, áp dụng điều răn này cách nghiêm túc, đ̣i hỏi không những phải tôn trọng thể xác và mạng sống của riêng ḿnh cũng như của người khác, mà c̣n phải tôn trọng cả nhân phẩm, đời tư, thanh danh và nhất là linh hồn của tha nhân nữa. Cụ thể không được phép tự tử, hay hủy hoại thân thể của ḿnh và đả thương hay giết người khác, trừ trường hợp phải tự về chính đáng, để chống lại kẻ muốn hại mạng sống của ḿnh. Ngoài ra, cũng không được phép làm hay tạo gương xấu khiến cho người khác vấp phạm v́ ḿnh. Về điểm này chính Chúa Giê su đă nói rơ như sau:
"Không thể không có cớ làm cho người ta vấp ngă. Nhưng khốn cho kẻ làm cớ cho người ta vấp ngă! Thà buộc cối đá lớn vào cổ nó và xô xuống biển, c̣n lợi cho nó hơn là để nó làm cớ cho cho một trong những kẻ bé nhỏ này vấp ngă. Anh em hăy coi chừng." ( Lc 17: 1-3)
Thi hành lời Chúa trên đây, Giáo Hội cũng dạy như sau:
"Gương xấu là thái độ hoặc cử chỉ khuyến khích tha nhân làm điều ác. Người làm gương xấu đă trở thành kẻ cám dỗ người khác. Nó phá hoại nhân đức và sự ngay chính. Nó có thể lôi kéo người đồng loại vào chỗ chết về phần linh hồn. Gương xấu sẽ là lỗi nặng, nếu hành vi hoặc thái độ của người đó cố ư lôi kéo tha nhân vào một lỗi nặng." (SGLGHCG, số 2284)
Như vậy, mở ṣng bài, nhà chứa gái măi dâm, buôn bán ma túy, sách báo, phim ảnh khiêu dâm, bạo động, tổ chức khiêu vũ, để cho trẻ già trai gái ôm nhau nhẩy cuồng loạn thâu đêm suốt sáng, là những dịp tội khuyến khích người khác phạm tội, v́ gương xấu ḿnh đă tạo ra v́ mục đích kiếm tiền, và làm giầu bằng những phương tiện tội lỗi.
Như vậy, người Công giáo, người tín hữu Chúa Kitô có được phép tổ chức hay tham gia vào những cách làm ăn và vui chơi tội lỗi, rất nguy hại cho phần rỗi linh hồn của ḿnh và của người khác hay không? Chúa nói: "Ai có tai nghe th́ nghe" (Mt 13:9; Mc 4: 23; Lc 8: 8; 14: 35).
Mặt khác, điều răn thứ năm cũng ngăn cấm những việc làm, hay cách sống phương hại đến sức khỏe của thân xác như ăn uống quá độ, lạm dụng rượu, thuốc lá nhất là cần sa ma túy, chắc chắn gây nguy hại cho sức khỏe. Cũng không được phép lái xe quá tốc độ khiến có nguy cơ gây tại nạn, tử vong cho chính ḿnh và cho người khác. (Sđd, số 2291-92)
Sau hết ,cũng trong mục địch bảo toàn thân xác, không ai được phép chặt cắt (amputation) một bộ phần nào của cơ thể, trừ trường hợp y khoa đ̣i buộc phải mổ xẻ, cắt xén phần nào v́ nhu cầu chữa trị đ̣i hỏi.
Như thế, môn "thể thao đấm đá boxing" là một nguy cơ to lớn có thể gây thương tích, hay tử vong cho chính ḿnh và cho đối thủ. Có biết bao boxers đă mang thương tật suốt đời hay chết sau một trận thi đấu với sự cổ vơ điên rồ của khán giả say mê tṛ chơi dă man này. Phải nói đây là tṛ chơi man rợ và phi luân, v́ nguy cơ to lớn có thể gây ra như thương tích thể xác, chấn thương thần kinh và có thể gây tử thương cho các đấu thủ ngay trên vơ đài! Kẻ thắng và người thua đều không nhiều th́ ít bị thương nơi cơ thể và thương tích này sẽ dẫn đến nguy cơ lớn lao hơn cho sức khỏe sau này của các boxer. Cho nên Giáo Hội đă lên án môn thể thao thô bạo này, cùng với những tệ trạng phi luân khác như phá thai, chết êm dịu (euthanasia) hôn nhân đồng tính (same sex mariage), bạo động, giệt chủng (genocide), kỳ thị chủng tộc (racial discrimination). Nói rơ hơn, Giáo Hội không khuyến khích , mà c̣n chỉ trích mạnh mẽ, tṛ chơi đấm đá và những thực hành vô luân vô đạo nói trên. Boxing chắc chắn không phải là một môn thể thao lành mạnh, phục vụ cho lợi ích tinh thần và thể lư của con người. Thực chất của môn chơi này, ngược lại, chỉ nhằm thỏa măn "thú tính bạo hành" (brutal violence) của con người mà thôi. Nó hoàn hoàn đi ngược với bản chất hiền ḥa, êm ái, nhân từ và thánh thiện mà Thiên Chúa mong muốn con người phát huy, để sống xứng với phẩm chức là con người, mang h́nh ảnh của một Thiên Chúa nhân hiền, thánh thiện, giầu ḷng thương xót và hay tha thứ. Nó chỉ thích hợp với bản chất hung dữ, thô bạo, tàn nhẫn, gian ác, vô nhân đạo của Satan và đồng bọn mà thôi. Nói rơ hơn, môn chơi đấm đá boxing tự bản chất (by essence) là một sự dữ (evil), hoàn toàn không phù hợp với tiêu chuẩn đạo đức và luân lư v́ thực chất bạo động và man rợ của nó.
Cho nên, cầu nguyện cho ai chiến thắng trong những cuộc chơi dă man này là lạm dụng cầu nguyện để xin điều không đẹp ḷng Chúa. Đúng vậy, Chúa không thể ban ơn giúp ai chiến thắng bằng cách đả thương hay gây tử vọng cho cho người khác. Một vơ sĩ boxing mà hạ đo ván (knock out) được địch thủ th́ chắc chắn đă giáng cho đối thủ một đ̣n chí tử khiến phải ngă quỵ đầu hàng và ôm thân thể bị đánh trọng thương về nhà chữa trị! Do đó, ai cầu nguyện cho mục đích này th́ chắc chắn không đẹp ḷng Chúa, v́ nó đi ngược lại với bản chất thiện hảo của Chúa, và ước muốn của Chúa cho con cái loài người sống với bản chất thiện hảo, hiền ḥa, yêu thường êm ái của chính Người. Mọi hành vi bạo động đưa đến bất an trong tâm hồn và đau khổ cho thể xác của chính ḿnh và cho người khác đều là phi luân và phi nhân (immoral and inhuman) cần phải xa tránh.
Thiên Chúa là t́nh yêu và an b́nh, nên Người không thể chấp nhận những ǵ đi ngược với bản chất thiện hảo, đầy nhân ái và hiền ḥa của Người. Do đó, người có niềm tin có Chúa là Cha nhân lành, yêu thương và nhân ái, th́ tuyệt đối phải xa tránh không những tội lỗi mà c̣n không được làm những việc thô bạo như chơi tṛ đấm đá boxing và t́m thú vui trong tṛ "dă man" này mà nhiều người trên thế giới đang hăng say thưởng thức và cỏ vơ cho thú vui vô luân, vô đạo này. Phải nói đó là tṛ chơi vô luân v́ thực chất bạo động, có thể gây tử thương cho ḿnh và cho đối thủ, tức là vi phạm điều răn thứ năm "cấm giết người".
Cũng liên quan đến tṛ chơi phi luân "đấm đá", c̣n phải kể thêm tṛ chơi không kém dă man nữa là thú chọi gà, đấu chó, đấu ḅ (toro) mà nhiều người Việt Nam và ngoại quốc cũng rất say mê thưởng thức, khi thấy những con gà chọi, những con chó cắn xé nhau cho đến chết để đem thắng lợi cho chủ gà, chủ chó, nhất là cho bọn cá độ sát phạt nhau trong những cuộc chọi gà, đấu chó. Mới đây, ở Mỹ một người kia đă bị đưa ra ṭa về tội tổ chức đấu chó (dog fight), khiến nhiều con chó đă bị giết sau những cuộc cắn xé nhau làm tṛ mua vui cho những kẻ say mê thú dă man này. Trong trường hợp này, người ta không thể cầu nguyện để xin Chúa ban cho "gà ,chó" của ḿnh thắng cuộc thi đấu, nghĩa là hạ thủ những con vật bị thua, bị giết.
Cầu nguyện là việc đạo đức rất cần thiết cho đời sống đức tin v́: "không có Thầy anh em chẳng làm ǵ được" (Ga 15:5). Nhưng phải cầu nguyện cách đẹp ḷng Chúa, như xin Người ban thêm đức tin, tăng thêm ḷng yêu mến Chúa và giúp ta có đủ sức để chống lại mọi cám dỗ của ma quỉ, xác thịt và trần thế để sống trong t́nh yêu của Chúa và an ḥa với mọi người. Nhưng không thể cầu xin cho đội banh, đội football, đội volley ball... của ḿnh đá bại đội khách, nhất là cầu cho ḿnh đánh bại, hạ "đo ván" đối thủ trong tṛ chơi vô luân đấm đá boxing, chọi gà, đấu chó, đấu ḅ v.v.
Riêng môn đấu ḅ (Toro=Bullfight) rất thịnh hành và cổ truyền ở Tây Ban Nha, nhưng mới đây nhà cầm quyền nước này đă cấm tṛ chơi nguy hiểm này kể từ năm tới.
Tóm lại, không thể cầu nguyện cho mục đích vị kỷ, thiếu bác ái, thiếu lành mạnh, như cầu cho được b́nh an trước khi đi "du hí tội lỗi" ở nơi xa, hoặc cầu cho được thắng lợi khi đi cờ bạc ở các Casino.Cầu xin như vậy chắc chắn không đẹp ḷng Chúa v́ Người không bao giờ ban ơn bừa băi, không có lợi ích ǵ cho phần rỗi của ai cầu xin.
2- Về câu hỏi thứ hai, xin được trả lời như sau:
Thiên Chúa là Đấng tạo dựng con người, và mọi sinh vật thảo mộc trên trần thế này. Chúa ban loài vật cho con người sử dụng vào những mục đích tốt, phục vụ cho lợi ích của con người. Do đó, được phép ăn thịt những con vật như heo, ḅ, trâu, nai, gà, vịt chim, cá, tôm, cua, ṣ, ốc v. v.. Được phép ăn thịt chúng nhưng không được phép hành hạ con vật nào để t́m thú vui bất chính như chọi gà, đấu chó, chọi cá v.v… như đă nói ở trên, hoặc cố ư đả thương con vật nào như đánh đập khiến nó bị thương tật như mù mắt, què chân, cụt tai v.v. Hành hạ súc vật như thế là có tội đối với luật pháp xă hội, mà cùng lỗi luật yêu thương của Chúa, căn cứ theo lời dạy sau đây của Giáo Hội:
"Các loài động vật là những tạo vật của Thiên Chúa. Ngài bao bọc chúng bằng sự ân cần quan pḥng của Ngài. Qua sự hiên hữu của chúng, chúng chúc tụng Chúa và tôn vinh Ngài. Bởi vậy, con người phải có ḷng nhân hậu đối với chúng. Chúng ta hăy nhớ các thánh như thánh Phanxicô Asissi và thánh Philip Neri đă cư xử tế nhị với súc vật như thế nào... v́ thế, làm khổ những con vật cách vô ích và phí phạm sinh mạng của chúng là điều nghịch với nhân phẩm con người." (SGLGHCG, số 2415; 2418)
Tóm lại, con người được phép hưởng thụ cuộc sống và mọi phương tiện cần thiết cho sự sống trên trần thể này. Nhưng con người phải biết phân biệt, đâu là thú vui chính đáng được phép tận hưởng như ăn uống ngủ nghỉ và giải trí lành mạnh. Nhưng không thể t́m thú vui bất chính như chơi và mê thú đấm đá boxing, đấu chó, chọi gà, chọi cá hay hành hạ súc vật; hoặc đă già khú đế rồi mà con ham vui đi thi khiêu vũ để chọn "đôi chân ngà" hưởng thú dâm dật của những kẻ no cơm rửng mỡ tổ chức tṛ chơi thiếu đạo đức này.. Phải nói tất cả những tṛ chơi trên đây đều không lành mạnh và vô luân mà người yêu mến Thiên Chúa là cội nguồn của mọi hạnh phúc, vui thú, yêu thương và hiền ḥa phải xa tránh cho được đẹp ḷng Chúa. " úai có tai nghe ,th́ nghe."
LM. Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn