Lễ Phục Sinh thường được xem là một trong những
ngày lễ quan trọng nhất trong năm của người theo Kitô giáo, thường
diễn ra vào tháng 3 hoặc 4 mỗi năm để tưởng niệm sự kiện Phục Sinh
của Chúa Giêsu từ cõi chết sau khi bị đóng đinh trên thập tự giá
(xem Thứ Sáu Tuần Thánh), được người Kitô tin là xảy ra vào khoảng
thời gian này trong năm 30–33 CN. (Phục Sinh cũng được dùng để chỉ
một mùa trong năm phụng vụ gọi là Mùa Phục Sinh, kéo dài 50 ngày từ
lễ Phục Sinh đến Lễ Hiện Xuống.)
Lễ Phục sinh có nguồn gốc trong lễ Vượt qua Do thái giáo. Người Kitô
hữu nhận ra qua cái chết và sự phục sinh của Đức Giêsu hoàn thành
những gì biến cố Xuất Hành biểu hiện trước: giải phóng con người
khỏi sự dữ và đưa họ vào cuộc sống do Thiên Chúa trao ban.
Lễ mừng Chúa Giêsu sống lại được cử hành vào mỗi ngày Chúa nhật.
Kinh thánh Tân ước không có đoạn nào nói về lễ Phục sinh của Kitô
giáo. Điều này chỉ xuất hiện vào thế kỷ thứ hai công nguyên. Các
Giáo hội Đông phương thuộc miền Tiểu Á như Êphêxô, Smyrne... (từ
chuyên môn Latinh gọi nhóm này là Quartodecimans = thứ 14) theo sát
với truyền thống Do thái giáo, và họ mừng lễ Phục sinh theo ngày 14
tháng Nisan, cho dù ngày này rơi vào một ngày trong tuần chứ không
bắt buộc phải là ngày Chúa nhật. Họ tưởng niệm ngày Đức Giêsu chịu
chết.
Ngược lại Giáo hội Tây phương tại Rome, bên Palestine, Ai cập, Hy
Lạp và xứ Gaule (Pháp) lại mừng lễ Phục sinh vào ngày Chúa nhật vì
Chúa Jesus sống lại ngày Chúa nhật. Ngày Chúa nhật này có thể rơi
vào ngày 14 Nisan của Do thái, hay là Chúa nhật kế tiếp nếu như ngày
14 Nisan không là một ngày Chúa nhật.
Cuộc tranh cãi về việc mừng lễ Phục sinh chứng giám việc cử hành
phụng vụ đa dạng tại các vùng khác nhau và nêu lên sự hiểu biết khác
biệt về lễ Phục sinh. Khi mừng lễ Phục sinh vào ngày 14 Nisan, các
giáo hội Đông phương cũng mừng mầu nhiệm Đức Jesus chết và sống lại,
nhưng họ đánh dấu trọng tâm vào cái chết của Người, trong khi đó bên
Tây Phương nhấn mạnh vào sự sống lại.
Cuộc tranh luận suýt gây ra đổ vỡ giữa hai bên. Vào năm 192, ĐGH
Victor quyết định dứt phép thông công các Giáo Hội miền Tiểu Á.
Thánh Irênê can thiệp ôn hoà và Đức Giáo hoàng rút lại vạ tuyệt
thông.
Tại Công đồng Nicêa năm 325 do hoàng đế Constantin triệu tập, các
Giáo hội Kitô giáo đồng ý tách biệt lễ Vượt qua Do thái giáo và lễ
Phục sinh Kitô giáo. Các nghị phụ chấp thuận mừng lễ Phục sinh vào
ngày Chúa nhật tiếp theo tuần trăng tròn (14 Nisan) sau ngày Phân
xuân. |