Sứ điệp của Đức Thánh Cha cho Ngày Thế giới
Cầu nguyện cho việc Chăm sóc Thụ tạo 01/9/2022
Trong sứ điệp cho Ngày Thế giới Cầu nguyện cho việc Chăm sóc Thụ
tạo 01/9/2022, Đức Thánh Cha kêu gọi các hành động quyết định
tại Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu COP27 và Hội nghị
thượng đỉnh về đa dạng sinh học COP15, đồng thời kêu gọi thông
qua bốn nguyên tắc chính.
Anh chị em thân mến!
“Lắng nghe tiếng nói của thụ tạo” là chủ đề và lời mời của Mùa
Thụ tạo năm nay. Giai đoạn đại kết bắt đầu vào ngày 01/9 với
Ngày Thế giới Cầu nguyện cho việc Chăm sóc Thụ tạo, và kết thúc
vào ngày 04/10 với lễ Thánh Phanxicô. Đây là thời gian đặc biệt
để mọi Kitô hữu cầu nguyện và cùng chăm sóc cho ngôi nhà chung
của chúng ta.
Được truyền cảm hứng trước hết bởi Ṭa Thượng Phụ
Constantinople, thời gian này là cơ hội để nuôi dưỡng “sự hoán
cải sinh thái” của chúng ta, một sự hoán cải được Thánh Gioan
Phaolô II khuyến khích như một phản ứng đối với “thảm họa sinh
thái” mà Thánh Phaolô VI đă báo trước vào năm 1970 (Bài tham
luận tại cuộc họp của Tổ chức FAO, 16/11/1970).
Học cách lắng nghe thụ tạo
Nếu chúng ta học cách lắng nghe, chúng ta sẽ nhận thấy trong
tiếng nói của thụ tạo một sự tương phản. Một mặt, chúng ta có
thể nghe một bài ca ngọt ngào ngợi khen Đấng Tạo Hóa yêu dấu của
chúng ta; mặt khác, đó là một tiếng kêu cay đắng, than thở sự
ngược đăi của chúng ta.
Bài ca dịu ngọt của thụ tạo
Bài ca dịu ngọt của thụ tạo mời gọi chúng ta thực hành một “linh
đạo sinh thái” (Laudato si’, 216), chú ư đến sự hiện diện
của Thiên Chúa trong thế giới tự nhiên. Đó là lời kêu gọi đặt
nền tảng linh đạo của chúng ta trên “ư thức yêu thương về việc
chúng ta không bị tách rời khỏi các thụ tạo khác, nhưng h́nh
thành một sự hiệp thông phổ quát tuyệt vời” (Laudato si’ 220).
Đặc biệt, đối với các môn đệ Chúa Kitô, kinh nghiệm rực sáng này
củng cố nhận thức của chúng ta rằng “Nhờ Ngôi Lời, vạn vật được
tạo thành, và không có Người, th́ chẳng có ǵ được tạo thành”
(Ga1, 3). Trong Mùa Thụ tạo này, một lần nữa chúng ta cầu nguyện
trong ngôi thánh đường vĩ đại của thụ tạo, và thưởng thức “dàn
hợp xướng vũ trụ hùng tráng” (Thánh Gioan Phaolô II, Tiếp
kiến chung, 10/7/2002) của vô số thụ tạo, đang ca ngợi Chúa.
Chúng ta hăy cùng với Thánh Phanxicô Assisi hát: “Ngợi khen
Chúa, lạy Chúa tôi, với muôn loài tạo vật” (Bài ca Anh Mặt
trời). Chúng ta hăy cùng với tác giả Thánh vịnh hát, "Hỡi
toàn thể chúng sinh, ca tụng Chúa đi nào!" (Tv 150, 6)
Tiếng kêu thảm thiết của đất mẹ
Đáng tiếc là bài ca ngọt ngào đó lại đi cùng với một tiếng kêu
thảm thiết. Hay đúng hơn, từ một điệp khúc của những tiếng kêu
cay đắng. Ngay từ đầu, người chị đất mẹ đă kêu lên. Như con mồi
trước sự tiêu dùng thái quá của chúng ta, đất mẹ khóc và cầu xin
chúng ta chấm dứt sự lạm dụng và hủy diệt chị. Rồi tất cả mọi
thụ tạo khác cũng kêu lên.
Trước ḷng thương xót của một “một chủ nghĩa lấy con người làm
trung tâm” (Laudato si’, 68), hoàn toàn trái ngược với vị
trí trung tâm của Chúa Kitô trong công tŕnh sáng tạo, vô số
loài đang chết dần chết ṃn và những bài thánh ca chúc tụng của
chúng không c̣n nữa. Nhưng cũng có những người nghèo nhất trong
chúng ta đang kêu khóc.
Trước cuộc khủng hoảng khí hậu, người nghèo là những người bị
ảnh hưởng nặng nề nhất của hạn hán, lũ lụt, băo và các đợt nắng
nóng ngày càng khốc liệt và thường xuyên hơn. C̣n nữa, anh chị
em của chúng ta ở các dân tộc bản xứ đang kêu lên. Kết quả của
những lợi ích kinh tế săn mồi, vùng đất tổ tiên của họ đang bị
xâm chiếm và tàn phá tứ phía, “tiếng kêu thấu tận trời cao” (Querida
Amazonia, 9).
Cuối cùng, tiếng kêu của con cái chúng ta. Bị đe dọa bởi những
hành động thiển cận và ích kỷ, ngày nay giới trẻ đang kêu to, lo
lắng, yêu cầu người lớn chúng ta làm mọi thứ có thể để ngăn chặn
hoặc ít nhất là hạn chế sự sụp đổ của các hệ sinh thái trên hành
tinh của chúng ta.
Mời gọi sám hối và thay đổi lối sống
Lắng nghe những tiếng kêu đau khổ này, chúng ta phải sám hối và
thay đổi lối sống và hệ thống phá hại của chúng ta. Ngay từ
những trang đầu tiên, Tin Mừng kêu gọi chúng ta "Hăy sám hối, v́
Nước Trời đă đến gần!" (Mt 3, 2), mời gọi đến một tương
quan mới với Thiên Chúa, cũng bao hàm một tương quan khác với
tha nhân và với thụ tạo.
T́nh trạng xuống cấp của ngôi nhà chung đáng được quan tâm như
những thách đố toàn cầu khác, như khủng hoảng sức khỏe trầm
trọng và xung đột chiến tranh. “Sống ơn gọi của chúng ta để trở
thành những người bảo vệ của công tŕnh tay Chúa là cần thiết
đối với một đời sống nhân đức; đó không phải là một chọn lựa hay
một khía cạnh thứ yếu của kinh nghiệm Kitô Giáo của chúng ta” (Laudato
si', 217).
Là những người có đức tin, chúng ta cảm thấy ḿnh có trách nhiệm
hơn nữa trong hành động mỗi ngày, phù hợp với lời mời gọi hoán
cải. Nhưng lời kêu gọi này không chỉ mang tính cách cá nhân: "Sự
hoán cải sinh thái cần mang lại sự thay đổi vĩnh viễn cũng là
một sự thay đổi cộng đồng" (Laudato si', 219). Theo quan
điểm này, cam kết và hành động, với tinh thần hợp tác tối đa,
cũng là lời yêu cầu của cộng đồng các quốc gia, đặc biệt trong
các cuộc họp của Liên Hiệp Quốc dành riêng cho vấn đề môi
trường.
Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu COP27
Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu COP27 sẽ được tổ chức
tại Ai Cập vào tháng 11/2022, là cơ hội tiếp theo để tất cả mọi
người cùng tham gia thúc đẩy việc thực hiện hiệu quả Thỏa thuận
Paris. V́ lư do này gần đây tôi đă cho phép Ṭa Thánh, nhân danh
Quốc gia Thành Vatican, gia nhập Công ước khung của Liên Hiệp
Quốc về biến đổi khí hậu và Thỏa thuận Paris, với hy vọng rằng
nhân loại của thế kỷ 21 "có thể được nhớ đến v́ đă quảng đại
gánh vác hết những trọng trách của thời kỳ này" (Laudato si' 165).
Đạt được mục tiêu của Paris: hạn chế mức tăng nhiệt độ lên 1,5°C
là điều đ̣i nhiều nỗ lực, nó kêu gọi sự hợp tác có trách nhiệm
giữa các quốc gia trong việc tŕnh bày các kế hoạch khí hậu hoặc
những đóng góp đầy tham vọng hơn do quốc gia xác định, nhằm giảm
mức phát thải khí nhà kính ṛng về “0” nhanh bao nhiêu có thể.
Đó là vấn đề "hoán cải" mô h́nh tiêu dùng và sản xuất, cũng như
lối sống, theo hướng tôn trọng hơn thụ tạo và sự phát triển toàn
diện của con người của tất cả các dân tộc hiện tại và tương lai,
một sự phát triển dựa trên trách nhiệm, sự thận trọng, liên đới,
quan tâm đến người nghèo và thế hệ tương lai.
Nền tảng của tất cả những điều này là cần phải có hiệp ước giữa
con người và môi trường mà đối với chúng ta, những người tin
Chúa, là tấm gương phản chiếu “t́nh yêu sáng tạo của Thiên Chúa,
từ đó chúng ta đến và hướng tới nơi chúng ta đang bước đi” (Diễn
văn tại cuộc Gặp gỡ “Đức tin và khoa học hướng đến
COP26, 04/10/2021).
Quá tŕnh chuyển đổi mang lại bởi sự hoán cải này không thể bỏ
qua các đ̣i hỏi của công lư, đặc biệt là đối với những người lao
động bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi tác động của biến đổi khí
hậu.
Hội nghị thượng đỉnh về đa dạng sinh học COP15
Hội nghị thượng đỉnh về đa dạng sinh học COP15, sẽ được tổ chức
tại Canada vào tháng 12, sẽ mang đến cho thiện chí của các chính
phủ một cơ hội quan trọng để thông qua một thỏa thuận đa phương
mới nhằm ngăn chặn sự phá hủy các hệ sinh thái và sự tuyệt chủng
của các loài. Theo sự khôn ngoan cổ xưa của các Năm Thánh, chúng
ta cần phải "ghi nhớ, quay trở lại, nghỉ ngơi và phục hồi" (Sứ
điệp Ngày Thế giới Cầu nguyện cho việc Chăm sóc Thụ tạo 2020).
Để ngăn chặn sự sụp đổ thêm nữa của "mạng lưới sự sống" - đa
dạng sinh học - mà Chúa đă ban cho chúng ta, chúng ta hăy cầu
nguyện và thúc giục các quốc gia đạt được thoả thuận về bốn
nguyên tắc chính:
1. xây dựng cơ sở đạo đức rơ ràng cho những thay đổi cần thiết
để cứu sự đa dạng sinh học;
2. đấu tranh chống lại sự biến mất của tính đa dạng sinh học, hỗ
trợ bảo tồn và phục hồi và đáp ứng nhu cầu của con người một
cách bền vững;
3. thúc đẩy liên đới toàn cầu, dựa trên thực tế rằng đa dạng
sinh học là công ích toàn cầu đ̣i hỏi một cam kết chung;
4. tập trung vào những người có hoàn cảnh dễ bị tổn thương, bao
gồm cả những người bị ảnh hưởng nặng nề nhất do mất đa dạng sinh
học, như người bản địa, người già và người trẻ.
Tôi xin nhắc lại: "Nhân danh Thiên Chúa, tôi yêu cầu các công ty
khai thác lớn - khai thác mỏ, dầu mỏ, lâm nghiệp, bất động sản,
nông sản - ngừng phá rừng, khu vực đầm lầy và núi non, ngừng làm
ô nhiễm sông và biển, ngừng đầu độc các dân tộc và thực phẩm” (Sứ
điệp Video gửi các Phong trào B́nh dân, 16/10/2021).
Nợ sinh thái của các quốc gia giàu có
Chúng ta không thể không nhận ra sự tồn tại của một "món nợ sinh
thái" (Laudato si', 51) của các quốc gia giàu có về kinh
tế, vốn đă gây ô nhiễm nặng nề nhất trong hai thế kỷ qua; điều
này đ̣i hỏi các quốc gia đó phải thực hiện các bước tham vọng
hơn ở COP27 và COP15. Điều này bao gồm hành động kiên quyết
trong phạm vi biên giới của họ, giữ lời hứa hỗ trợ tài chính và
kỹ thuật cho các quốc gia nghèo hơn về kinh tế, vốn đă gánh chịu
gánh nặng của cuộc khủng hoảng khí hậu.
Ngoài ra, việc hỗ trợ tài chính hơn nữa cho bảo tồn đa dạng sinh
học cũng cần được khẩn trương xem xét. Ngay cả những nước kinh
tế kém hơn cũng có những trách nhiệm đáng kể nhưng “khác nhau” (Laudato
si' 52); sự chậm trễ của những người khác không bao giờ có
thể biện minh cho hành động của một người. Tất cả chúng ta phải
hành động một cách dứt khoát. Chúng ta đang đạt đến "điểm đổ vỡ"
(Laudato si', 61).
Cầu nguyện cho các hội nghị thượng đỉnh COP27 và COP15
Trong Mùa Thụ tạo này, chúng ta hăy cầu nguyện để các hội nghị
thượng đỉnh COP27 và COP15 có thể liên kết gia đ́nh nhân loại (Laudato
si' 13) để đối phó hiệu quả với cuộc khủng hoảng khí hậu và
sự suy giảm đa dạng sinh học. Nhớ lại lời khuyên của Thánh
Phaolô: vui với người vui, khóc với người khóc (Rm 12,15), chúng
ta hăy khóc với tiếng kêu thảm thiết của thụ tạo, chúng ta hăy
lắng nghe nó và đáp lại bằng những việc làm, để chúng ta và các
thế hệ tương lai vẫn có thể tiếp tục vui mừng với bài ca êm ái
về cuộc sống và hy vọng của các thụ tạo.
Roma, Thánh Gioan Laterano, 16/7/2022
Lễ nhớ Đức Mẹ Núi Cát Minh
(vaticannews.va 21.07.2022)
|