Hỏi 200:

Tôi có thai được ba tháng và định đi máy bay thăm chồng ở xa khoảng ba giờ bay. Xin bác sĩ cho biết liệu có an toàn không và tôi cần làm gì để được an toàn cho thai nhi của tôi. Cảm ơn bác sĩ.

Nguyễn Thị Tuyết


Đáp:

Mặc dù đang mang thai, nhưng quý bà quý cô cũng vẫn cần đi đây đi đó vì công việc làm ăn, du lịch, thăm viếng, nghỉ ngơi.

Di chuyển bằng đường bộ thì không có vấn đề, vì chuyển dạ có thể tạt vào bệnh viện gần kề. Hải hành trên du thuyền thì cũng có ban y tế với bác sĩ, chuyên viên điều dưỡng. Nhưng trên phi cơ, giữa không gian vũ trụ bao la, nhất là đang vượt đại dương  thì chắc chắn là có trở ngại khi thai nhi “đột xuất” muốn nhập thế cuộc, chào đời.

Sinh đẻ trên máy dù hiếm nhưng cũng đã xảy ra.  Hiếm vì mỗi công ty hàng không có các giới hạn về thời gian mà bà mẹ mang thai đựoc bay.

Sau đầy là mấy điều mà quý bà có thai nên lưu ý khi cần đi chuyển bằng máy bay:

1-Thời kỳ nào an toàn và nhiều rủi ro khi bay?

Theo các nhà chuyên môn y tế, an toàn nhất là từ tuần lễ 18-24 của thai kỳ. Sau 36 tuần lễ sẽ có nhiều rủi ro sanh trên máy bay. Ngoài ra ở thời kỳ cuối này mà mẹ mang nhiều thai nhi, bị tiểu đường, cao huyết áp, xuất huyết cửa mình thì bác sĩ thường khuyên hoãn chuyến bay và ổn định bệnh tình.

2-Các máy rà xét vũ khí tại phi trường có ảnh hưởng gì tới thai nhi không?

Máy này không dùng tia X-Ray mà dùng điện từ (electromagnetic), không có phóng xạ,  để khám phá vật kim loại dấu trong người, do đó an toàn cho cả mẹ lẫn con. Máy cho thấy hình dáng đường cong của cơ thể. Nếu có vũ khí kim loại dấu dưới lớp quần áo là thấy rõ. Còn e ngại, yêu cầu rà cơ thể với bàn tay của nhân viên an ninh.

Cũng nói thêm là hành lý gửi theo máy bay (check in) đều đựoc kiểm soát bằng máy rọi X-quang.

3-Giảm áp xuất không khí trong lòng máy bay có ảnh hưởng tới thai nhi và bà mẹ không?

Cơ quan không gian Hoa Kỳ đòi hỏi máy bay thương mại duy trì áp xuất đã được định trước trong lòng máy bay, cho nên nếu khỏe mạnh bình thường thì cả mẹ lẫn con đều an toàn. Tuy nhiên áp xuất trong máy bay thấp hơn bên ngoài, lượng oxy trong máu hành khách hơi thấp vì vậy nhịp tim cũng như huyết áp sẽ hơi tăng cao để cơ thể có thêm dưỡng khí. Do đó nếu bà mẹ bị bệnh thiếu máu, bệnh hồng cầu liềm (sickle cell disease), tiền sử máu cục hoặc nhau thai yếu thì cả mẹ lẫn con đều có rủi ro và nên hỏi ý kiến bác sĩ.

4-Có người nói bay ở độ cao sẽ chịu ảnh hưởng của phóng xạ vũ trụ.

Phóng xạ vũ trụ ở mức độ rất thấp cho nên chưa có chứng cớ ảnh hưởng tới thai nhi. Tuy nhiên thai nhi cũng rất nhậy cảm với phóng xạ này và trong lâu dài có thể có ảnh hưởng nếu bay thường xuyên. Các nhà  chuyên môn đề nghị không nên bay quá 200 giờ trong suốt thai kỳ.

Và mấy điều nên áp dụng để mẹ con được hạnh thông “đằng vân giá vũ”:

1-Khi đặt vé, nên lựa chỗ ngồi phía giữa khoang máy gần cánh máy bay để giảm thiểu dao động khi phi cơ rơi vào vùng nhiễu loạn áp xuất, máy bay nhồi lên xuống.

2-Lấy chỗ ngồi tại cạnh lối đi để dễ dàng đứng lên đi lại hoặc tới phòng vệ sinh. Ghế này cũng tưong đối có khoảng trống để cử động cơ thể, chân tay.

3-Lâu lâu nên đứng dậy, đi tới đi lui trong lòng máy bay để xương khớp, cơ bắp chuyển động, tránh đau nhức. Ngoài ra khi ngồi không cử động một thời gian lâu, sự lưu thông của máu trong các tĩnh mạch nằm xâu ở bắp chân  chậm lại, dễ dàng đưa tới kết tụ máu cục, rất nguy hiểm. Khi ngồi, cũng nên thường xuyên co duổi bàn chân cổ chân. Mặc quần bó sát người che hông chân và bàn chân cũng giúp cho máu lưu thông tốt.

4-Luôn luôn cài dây an toàn khi ngồi. Đặt dây an toàn phía bụng dưới, ngang hông để dây khỏi ép vào thai nhi.

5-Uống nhiều nước để khỏi bị  thiếu  vì không khí trong máy bay khô, cơ thể dễ bốc hơi. Trước và trong khi bay, không nên uống cà phê, nước trà vì đây là chất lợi tiểu, đưa tới tiểu tiện nhiều và mất nước. Tránh thực phẩm tạo gas như bắp cải hoặc nước giải khát có gas để tránh gas dãn nở khi lên cao độ, gây ra đầy hơi khó chịu.

6-Mặc từng lớp quần áo lẻ thoáng rộng thoải mái, ít cúc, dây cột để dễ dàng khi cần vào nhà vệ sinh. Mặc nhiều lớp quần áo thích hợp với nhiệt độ thay đổi bất thường.

Bàn chân dễ bị  tụ nước, phù sưng, nên mang giày vừa vặn. Mang theo đôi dép lê nhẹ mềm rộng hoặc tất dầy để mang khi muốn bỏ giầy cho thoáng hơi chân.

7-Coi lại bảo hiểm sức khỏe có trả cho phí tổn sanh đẻ hay không, vì có thai là sự kiện có trước và chi phí khẩn cấp ở nước ngoài nhiều khi rất cao. Mang thai đựoc coi như tương đối có nhiều rủi ro, cho nên nhiều bảo hiểm từ chối khi mẹ con bay vào 8 tuần lễ cuối trước khi sanh.

Và lời cuối là: yêu cầu bác sĩ của mình giới thiệu cho một bác sĩ sản phụ khoa ở nơi mình sắp tới, phòng hờ khi cần.Cũng nên mang theo một hồ sơ y khoa  về tình trạng sức khỏe đặc biệt là các chi tiết liên quan tới thai nghén, như ngày cuối khi có kinh, có thai bao lâu, kết quả khám nghiệm mới đây, các thai kỳ trước  có trở ngại gì không, tình trạng thai nhi, thuốc men đang uống…

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức


GHI CÂU HỎI