Theo định nghĩa,
vitamin cần thiết cho sự sống, cần cho sự chuyển hóa thực phẩm ra
năng lượng để cơ thể hoạt động. Vitamin đều có trong thực phẩm.
Thiếu vitamin có thể đưa tới bệnh tật như bệnh scurvy thiếu sinh tố
C nướu sưng, chảy máu, bệnh còi xương rickets do thiếu sinh tố D.
Theo các nhà dinh
dưỡng, con người chỉ cần một số lượng rất nhỏ vitamin và số lượng
này đều có trong chế độ dinh dưỡng với nhiều loại thực phẩm khác
nhau.
Trong khi đó,
giới sản xuất vitamin thì cho rằng chế độ ăn uống không có đủ số
vitamin cần thiết, nhiều người cũng thiếu ăn và rằng càng nhiều
vitamin càng tốt. Giới tiêu thụ tin theo và mua dùng.
Theo Dietary
Guidelines for Americans Hướng dẫn Dinh dưỡng Hoa Kỳ, các chất dinh
dưỡng mà cơ thể cần tới đều nên được cung cấp từ thực phẩm. Lý do là
thực phẩm bổ sung như vitamin không đạt được giá trị và ích lợi như
thực phẩm thiên nhiên, vì mấy lý do như sau:
- Giá trị dinh
dưỡng cao
Thực phẩm thiên
nhiên có nhiều chất dinh dưỡng khác nhau mà cơ thể cần chứ không
phải là chỉ một thứ. Lấy một ví dụ: trong một quả cam, ta có cả
vitamin C, beta carotene, calcium và nhiều chất khác. Trong khi đó
một viên vitamin C chỉ đơn độc có vitamin C mà thôi.
-Có chất xơ
Các loại hạt, rau
trái ngoài chất dinh dưỡng còn chứa chất xơ, một chất giúp phòng
tránh nhiều bệnh như tiểu đường loại 2, bệnh tim mạch, giảm bệnh táo
bón.
-Có chất bảo vệ
cơ thể.
Thực phẩm nguyên
vẹn có những chất gọi là hóa chất thực vật (phytochemical) giúp cơ
thể tránh được ung thư, tiểu đường , cao huyết áp. Nhiều thực phẩm
còn có các chất antioxidant, giúp giảm sự oxy hóa gây tổn thương cho
tế bào.
Hướng dẫn nêu ra
một số trường hợp có thể dùng chất bổ sung như sau:
-Phụ nữ sắp có
thai nên dùng thêm mỗi ngày 400 micrograms folic acid trong thực
phẩm bổ sung kèm theo thực phẩm hàng ngày đã có chất này.
-Phụ nữ đang có
thai nên dùng thêm vitamin dưỡng thai có chất sắt hoặc viên sắt
riêng.
-Người từ 50 tuổi
trở lên nên dùng thực phẩm có tăng cường vitamin B-12 như là các
loại cereal hoặc multivitamin có B-12.
Ngoài ra, dùng
thêm vitamin cũng có thể thích hợp cho:
-Người kém ăn
uống
-Người ăn chay
-Phụ nữ xuất
huyết quá nhiều khi có kinh nguyệt.
Điều quan trọng
là trước khi dùng, nên hỏi ý kiến bác sĩ coi xem nên dùng thêm loại
vitamin nào, liều lượng là bao nhiêu cũng như tác dụng phụ của chúng
và liệu có phản ứng gì với các dược phẩm trị bệnh đang dùng hay
không.
Bác sĩ Nguyễn Ý Đức