Khô miệng

Một thân hữu cao niên hỏi rằng “chẳng hiều tại sao miệng tôi nó cứ khô như ngậm cục bông gòn, nhai nuốt khó khăn, phát ngôn vấp váp. Phải làm gì bây giờ”.

Miệng khô không phải là chuyện riêng ở người già, mà cũng xảy ra ở mọi lứa tuổi khi mà số lượng nước miếng trong miệng giảm. Khô miệng không phải là một bệnh đặc biệt mà là triệu chứng của một bệnh nào đó.

Có nhiều nguyên nhân gây ra khô miệng:

-Hóa hoặc xạ trị u bướu ung thư vùng cổ, đầu gây hư hao tuyến nước miếng, giảm sản xuất.

-Một số bệnh như HIV/AIDS, tiểu đường, bệnh của tuyến nước miếng, hội chứng Sjogren là bệnh tự miễn trong đó tế bào miễn dịch hủy hoại tuyến nước mắt và nước miếng, khiến cho miệng và mắt khô.

-Thay đổi hormon trong cơ thể như khi mang thai hoặc ở tuổi mãn kinh.

-Do tác dụng phụ của gần 400 dược phẩm như thuốc chống dị ứng, hạ huyết áp, chống trầm cảm. lo âu, lợi tiểu, giảm hoặc kích thích khẩu vị.

-Ngáy khi ngủ và thở bằng miệng.

-Tổn thương dây thần kinh điều khiển tuyến nước miếng.

-Nghẹt mũi phải thở bằng miệng.

-Chứng dội ngược dịch vị acid từ bao tử lên họng.

-Một căng thẳng tinh thần cũng tạm thời khiến miệng khô.

Hậu quả của miệng khô

 Gồm có khó khăn nhai, nuốt thực phẩm, khó nói, giảm khẩu vị ăn không thấy ngon, đau rát họng, khản tiếng, miệng hôi, sâu răng, nhiễm trùng răng, miệng, lợi răng. Khô miệng kích thích miêm mạc ở miệng dễ dàng đưa tới viêm sưng nhiễm trùng

Điều trị.

Trước hết phải xác định rõ nguyên nhân rồi cứ theo đó mà điều trị bệnh gây ra khô miệng. Đây là công việc của bác sĩ Y và Nha khoa.

Với bệnh nhân, xin nêu ra một số mẹo để giảm tình trạng khô của miệng:

-Nhâm nhi nước lã, nước không đường hoặc ngậm đá cục.

-Tránh các chất gây kích thích như rượu, thuốc lá, cà phê.

-Nhai kẹo cao su hoặc kẹo không đường. Động tác này giúp tiết ra nhiều nước miếng , khiến nước miếng từ các tuyến lưu chuyển, hòa hợp với nhau và hữu hiệu hơn để phòng tránh hư răng, làm sạch miệng.

-Tránh thực phẩm quá mặn, quá cay để tế bào miệng không bị kích thích.

-Uống chút nước trong khi ăn để thực phẩm mềm ướt, dễ nhai dễ nuốt, tăng ngon miệng;

-Phụn bụi nước trong phỏng ngủ vào buổi tối để không khí bớt khô.

-Dùng nước miếng nhân tạo dưới dạng dung dịch xúc miệng, xịt, thoa miệng, viên tan trong nước. Các chất này không kích thích tuyến nước bọt mà chỉ có tác dụng làm miệng ướt, nhờn.

Ngoài ra:

-Nhẹ nhàng đánh rặng lợi mỗi ngày vài ba lần.

-Cà kẽ răng mỗi ngày;

-Dùng kem đánh răng có chất fluoride

-Giảm thiểu thực phẩm dính, nhiều đường. Ăn xong là đánh răng ngay để vi khuẩn không kịp tiêu thụ và tạo ra acit, làm hại men răng.

-Đi bác sĩ Nha khoa hai lần mỗi năm để khám chữa bệnh răng miệng.

Bác sĩ Nguyễn Ý-ĐỨC

Texas-Hoa Kỳ