Châm ngôn Việt Nam có một câu danh tiếng: “Không thầy đố mày làm nên”. Không tử thì sắp thầy đứng liền sau Vua, “quân sư phụ”, theo bậc thang mà người học trò phải tôn kính khi học ở cửa Khổng sân Trình, để được thành nhân ở đời. Cha mẹ sinh con theo thể lý, nhưng chính thầy mới là người dạy dỗ và hướng dẫn đường đời làm cho người học trò tiến thân lần hồi trong xã hội. Ai trong chúng ta cũng cần nhờ đến thầy để được hướng dẫn nên người và bước vào đời, chen vai sát cánh với những người khác. Thầy chỉ dẫn cho chúng ta khi còn thơ dại để chúng ta có thể định hướng cuộc đời mình đúng và nhờ đó tiến triển trên con đường tri thiên mệnh của mình. Theo truyền thống do thái, người học trò sẽ đi theo thầy và ở với thầy để sớm học hành chữ nghĩa và không chỉ có thế, mà còn học cách sống và làm việc như thầy. Samuen là người học trò được mẹ gởi ở với thầy là Hêli trong đền thờ để được chuẩn bị phục vụ Thiên Chúa. Hằng ngày Samuen ngủ trong đền thờ, gần hòm bia. Ông nghe tiếng gọi mình nhưng không biết tiếng của ai và cứ tưởng là tiếng thầy gọi nên đến thưa với thầy cả Hêli: “thưa thầy gọi con”. Cả ba lần thầy cả Hêli đều nói với Samuen: “Ta đâu có gọi, con hãy về ngủ đi”. Đến lần thứ ba, thầy cả Hêli mới hiểu ra đó là tiếng Chúa nên đã dạy cho Samuen thưa lại: Khi con nghe tiếng gọi con thì hãy thưa: “Lạy Chúa, xin hãy nói, vì tôi tớ Chúa đang nghe”. Sau đó tường thuật nói rằng Samuen càng lớn lên, Chúa ở cùng cậu và cậu không để rơi mất lời nào của Chúa.

Ngày nay, câu nói danh tiếng của Samuen thường được lặp lại trong những lần tuyên khấn của các nữ tu. Khi được xướng tên để tuyên khấn trước bề trên của mình trong Hội dòng, người nữ tu thường trả lời theo câu nói của Samuen. Được Thiên Chúa mời gọi và can đảm đáp lại lời mời gọi của Chúa là hành trình của mọi tín hữu. Người tín hữu sẽ không ngừng học hỏi để sống theo lời mời gọi của Thiên Chúa, bởi vì chính Thiên Chúa sẽ biến đổi đường đời và  hoàn tất đường đời của người tín hữu. Chính Samuen, trong bước đường đầu đời của mình, đã không tự sức để nhận ra được tiếng Chúa gọi, nên cứ phải chạy đến với thầy. Và thầy cả Hêli ban đầu cũng chưa hiểu rõ đây là tiếng Chúa gọi. Cho tới lần thứ ba, ông mới hiểu và dạy cho Samuen biết phải đáp lại như thế nào. Người học trò nhờ thầy hướng dẫn, thế nhưng điều quan trọng là theo lời hướng dẫn của thầy để đáp lại lời gọi của Thiên Chúa. Không phải thầy Hêli gọi học trò là Samuen, nhưng thầy Hêli chỉ cho Samuen biết đáp lại lời mời gọi của Chúa. Chính Thiên Chúa mới là Đấng kêu gọi và biến đổi cuộc đời của mỗi người. Từ lời đáp này, Samuen đã sống nghiêm chỉnh theo lời mời gọi của Chúa hằng ngày và ông đã đạt được những tiến triển vững vàng trên con đường tu luyện học tập trong nhà của thầy cả Hêli mà Chúa kêu gọi ông để sau này ông sẽ đóng vai trò quan trọng đối với lịch sử dân Chúa.

Câu chuyện của Tin mừng theo thánh Gioan cũng tường thuật lời hướng dẫn của thầy Gioan tẩy giả cho hai môn đệ của mình. Gioan đang đứng với hai môn đệ, và thấy Chúa Giêsu đang đi nên nói với hai môn đệ: “đây là Chiên Thiên Chúa”. Hai môn đệ nghe lời thầy liền đi theo Chúa Giêsu. Vai trò của Gioan là chỉ cho các môn đệ biết Chúa Giêsu để các môn đệ theo người. Phần các môn đệ, các ông đã nghe lời thầy và mau mắn đi theo Chúa Giêsu. Chính Chúa Giêsu mới là Đấng ngỏ lời và mời gọi hai môn đệ theo người : “các ngươi tìm gì?” Và các ông đã thưa người: “Rabbi, nghĩa là thưa thầy, thầy ở đâu?” Câu chuyện đối thoại thực là vắn tắt. Chúa Giêsu cũng chỉ hỏi đơn giản để biết các môn đệ chờ đợi gì nơi người. Các môn đệ cũng không nói họ chờ đợi gì, chỉ xin được nhận làm môn đệ của thầy và đến ở với thầy. Và Chúa Giêsu đã mời họ đến thăm nơi ở của người. Cuộc viếng thăm và ở lại của các môn đệ  kéo dài tới giờ thứ mười, tức khoảng bốn giờ chiều. Cuộc thăm viếng đã rất tốt đẹp đến độ sau đó Anrê đi báo cho anh mình là Simon với lời giới thiệu rất nồng nhiệt: “chúng tôi đã gặp Đấng Messia”.

Gặp gỡ Đức Giêsu, Chiên Thiên Chúa, vị thầy đích thực là chủ đề của các bài đọc hôm nay. Chúng ta được mời gọi, theo lời giới thiệu và hướng dẫn của Gioan, người chứng nhân để gặp gỡ và khám phá Chúa Giêsu là Chiên Thiên Chúa và cũng là vị thầy đích thực mời gọi mọi người phải theo để học hỏi. Theo truyền thống của Do thái giáo, người môn đệ sẽ theo thầy, cùng chia sẻ đời sống với thầy, học với thầy để càng ngày càng trở nên giống như thầy và làm được những việc như thầy làm. Lý tưởng của người môn đệ là ở với thầy để học với thầy và càng lúc càng trở nên giống như thầy. Các môn đệ phải tìm theo người thầy phù hợp với mình để sống gần gũi với thầy và học với thầy. Các môn đệ của Gioan đã không ở mãi với thầy của mình mà được giới thiệu để đến với một vị thầy chân thực phù hợp với họ là Đức Giêsu, bởi vì Gioan nhận thức đã đến lúc mình phải rút lui và giới thiệu các môn đệ theo Đức Giêsu, vị thầy chân thực và quyền năng, Đấng có thể biến đổi cuộc đời mỗi người và làm cho mỗi người được tham dự vào công trình cứu độ của người. Lời chào đầu tiên mà họ nói với Đức Giêsu là Rabbi, nghĩa là thưa thầy, thầy ở đâu. Chúa Giêsu đã mời hai môn đệ đến ở với mình ngày hôm đó. Làm môn đệ cũng có nghĩa là chia sẻ một đời sống chung với thầy “ở lại với thầy”, không chỉ là nhận một kiến thức, hiểu biết lý thuyết, mà còn chia sẻ chung một đời sống của thầy, nhìn thấy những công việc của thầy làm để rồi người môn đệ sẽ lần hồi học sống như thầy và cũng sẽ làm những việc thầy làm. Chúng ta cần nhận thấy điểm độc đáo trong tường thuật của lần gặp gỡ đầu tiên này giữa Chúa Giêsu với các môn đệ. Chúa Giêsu không nói với các ông về nước Chúa hay những dụ ngôn và giải thích các dụ ngôn mà chỉ đơn giản là mời các ông đến xem và ở lại với người. Các môn đệ sẽ học khám phá điều mà Gioan đã giới thiệu về Đức Giêsu: đây là Chiên Thiên Chúa. Để học biết điều này, các môn đệ cần phải ở với người và học hỏi lần hồi để có thể hiểu biết ý nghĩa bí ẩn của lời giới thiệu này. Ngoài ra, chúng ta cũng cần phải nói lời giới thiệu của Anrê cho Simon anh mình. Buổi gặp gỡ này đã gieo vào lòng Anrê nhiều ấn tượng tốt đẹp nên ông đã nói với anh mình: “chúng tôi đã gặp thấy Đấng Messia, nghĩa là Kitô”. Và khi Simon đến gặp Đức Giêsu, người đã nói với ông: “anh sẽ được gọi là Kêpha, nghĩa là Đá”. Gặp gỡ Đức Giêsu sẽ được biến đổi và được mời gọi đảm nhận một công việc quan trọng theo dự định của Thiên Chúa. Chúa Giêsu có quyền năng biến đổi người môn đệ và người môn đệ sẽ đảm nhận một công việc quan trọng mà Chúa Giêsu sẽ trao, và công việc này sẽ làm người môn đệ cũng được tôn vinh như thầy Giêsu.

Có ai ngờ những con người bình thường như Samuen, vẫn được gọi là trẻ Samuen học ở nhà thầy Hêli, lại trở nên vị tiên tri Samuen đầy quyền lực, xức dầu phong vương cho hai vị vua đầu tiên của Do thái là Saolê và Đavít. Có ai ngờ những người đánh cá quê mùa như Phêrô, Anrê, Gioan và Giacobê lại là những tông đồ chinh phục cả thế giới. Chính bởi vì các ngài đã chọn theo thầy Giêsu, đã ở với người, đã lắng nghe Lời của người giảng dạy và đã học với người. Học với thầy Giêsu chắc chắn sẽ được biến đổi, được trở nên hiểu biết, và được đón nhận đầy quyền lực như thầy Giêsu để rồi có thể ra đi rao giảng nhân danh thầy cho mọi người. Mỗi ngày chúng ta vẫn được mời gọi đến ở với thầy Giêsu để được thụ huấn trong trường này, được chiêm ngắm thầy Giêsu, và lần hồi được biến đổi nhờ lời giảng dạy của thầy Giêsu. Người quả thực là Chiên Thiên Chúa, đấng sẽ hiến dâng cuộc đời của mình làm hy lễ cho mọi người, và cũng sẽ làm cho cuộc đời mỗi người chúng ta cũng được biến đổi trọn vẹn.