Achille Degeest

Những nhà nghiên cứu Kinh Thánh nhận diện người đàn bà tội lỗi nói đến trong đoạn Phúc Âm hôm nay là Maria người xứ Magđala, hoặc Maria người xứ Bêtania, hay một phụ nữ nào đó tên tuổi không thấy ghi lại. Ở đây chi tiết đó không đáng kể. Bài tường thuật đúng là một trang tuyệt bút, đáng cho người ta không dám phụ thêm chú giải. Chúng ta hãy theo mấy gợi ý của bản văn để suy niệm:

1) Đức Giêsu đặt con người -như người đàn bà tội lỗi hay Simon người biệt phái chẳng hạn- vào vị trí đối diện với Thiên Chúa chứ không đối diện xã hội. Simon người biệt phái thuộc giới trưởng giả Do thái. Giới này có lý để coi trọng sự tuân thủ lề luật, nhưng họ bị cám dỗ trở nên cực đoan, khai trừ những kẻ nào (kể cả đàn bà) không theo những nghi thức, không giữ những cấm kỵ, tóm lại không sống như họ. Giới ấy có lý khi đề cao giới luật, nhưng vô lý khi trục xuất kẻ vô tội. Đức Giêsu can thiệp, đặt kẻ “công chính” chung với kẻ tội lỗi cùng một “chỗ đứng trước mặt Thiên Chúa”. Lúc đó viễn ảnh hiện ra rất rõ. Kẻ công chính phải dung hoà sự tuân giữ giới luật với lòng thương yêu tha nhân, bởi lẽ giới luật được Thiên Chúa ban hành vì thương yêu nhân loại –kẻ có tội có lý để tin vào tình yêu đại lượng tha thứ, nhưng tình yêu ấy nhắc nhở phải tuân giữ giới luật. Tưởng tượng rằng người phụ nữ tội lỗi được tha thứ vô điều kiện, không bị cảnh cáo phải trở lại trật tự, một trật tự của tình yêu đem bình an cho tâm hồn- nghĩ như vậy là theo chủ nghĩa lãng mạn xấu. Đức Giêsu tha tội, nghĩa là cho người ấy đi vào sự bình an của một đời sống được thanh tẩy, được sắp đặt lại. Bình an ở đây không phải là thứ yên ổn bé nhỏ của một trật tự xã hội nào đó, dù cho là của giới trưởng giả, bình an là hệ quả một sự tổ chức lại nếp sống trước mặt Thiên Chúa. Trước mặt Thiên Chúa, con người phô bày rõ chân tướng tốt xấu, không thêm bớt.

2) Đức Giêsu nhắc nhở rằng giới luật chỉ có giá trị nếu người ta coi là lệnh truyền phải tuân theo, là biểu hiệu sống động của một Ý Muốn yêu thương. Giới luật Thiên Chúa là gì? Thiên Chúa muốn cho chúng ta thành đạt, chính Người chỉ vẽ cho chúng ta phương pháp thành đạt. Giới luật Thiên Chúa biểu hiện cho tình yêu của Người. Không hề tỏ uy quyền với con cái là không thương yêu chúng. Thiên Chúa thương yêu chúng ta, cho nên Người tỏ uy quyền lẫn tình thương, vừa ân vừa uy, chúng ta gọi những lời răn bảo vì thương yêu của Thiên Chúa là giới luật. Giới luật tôn trọng quyền tự do của chúng ta, lại vừa giúp chúng ta phát huy bản thể, dẫn chúng ta đi vào con đường hạnh phúc. Nếu chúng ta quên mất khối lượng tình yêu sống động hàm chứa trong giới luật, giới luật sẽ trở nên vô nghĩa lý.

3) Đức Giêsu vượt lên trên danh hiệu ‘cách mạng’ hoặc ‘bảo thủ’, Chúa làm cho con người lại có được giá trị. Một số người có xu hướng muốn kéo những điều gì vượt khỏi họ xuống tầm cỡ thấp kém của họ. Họ muốn thu hẹp sứ mạng Đức Giêsu vào phạm vi xã hội học, muốn xem Chúa như một người làm cách mạng hoặc một người bảo thủ. Thật ra, Chúa đặt quan hệ nhân bản giữa Chúa và người đàn bà tội lỗi hoặc người biệt phái Simon, Chúa đưa họ lên ngang tầm quan hệ thần thánh giữa người và Thiên Chúa. Xử sự lịch thiệp khi nhận lời mời của người biệt phái tỏ lòng từ bi đại lượng khi nhận bình dầu thơm của người đàn bà ăn năn sám hối, tại sao vậy? Chúa làm thế để mặc khải cho hai người ấy bằng những lời nói khác nhau rằng, bên trên cuộc đời họ có một tình thương. Tình yêu thương của Thiên Chúa trên mỗi con người làm tăng giá trị bản thể người ấy, biến đổi thành một con người được thánh hoá phải được tôn trọng.