Chúa Nhật I Mùa Chay - Năm B
HÀNH TRÌNH HOÁN CẢI VÀ TIN VÀO TIN MỪNG
Lm. Phêrô Lê văn Chính

         Mùa chay cũng là thời gian sám hối và đổi mới, thời gian chúng ta cùng tham dự với Chúa Giêsu vào cuộc lữ hành thiêng liêng, một cuộc ra đi từ sự chết đến sự sống, từ thân phận tội lỗi và nô lệ để đến với Thiên Chúa là Đấng hằng sống và mời gọi chúng ta tham dự vào sự sống của ngài. Ngay từ bài đọc thứ nhất, chúng ta được nghe tường thuật về giao ước của Thiên Chúa với Nôê sau trận lụt hồng thủy. Trận lụt hồng thủy là trận lụt tiêu diệt mọi loài trên mặt đất lớn nhất trong lịch sử loài người. Nguyên nhân là vì con người đã phạm tội làm mất lòng Thiên Chúa. Thiên Chúa là Đấng hằng sống và đã tạo dựng loài người, lẽ nào Thiên Chúa lại tiêu diệt con người như thế. Thiên Chúa rất hối tiếc vì đã tiêu diệt loài người, và vì thế Thiên Chúa quyết định giao ước với Nôê và chúc phúc cho gia đình ông. Giao ước này mở ra một thời kỳ đầy hứa hẹn. Thiên Chúa bảo đảm, hứa hẹn với con người là sẽ không bao giờ tiêu diệt loài người nữa và ban cho họ dấu chỉ là cái mống trên bầu trời để nhắc nhớ giao ước giữa Thiên Chúa với con người.

Thánh Phêrô khai triển ý nghĩa của cuộc hành trình thiêng liêng của người kitô hữu cùng với Chúa Giêsu nhờ bí tích rửa tội họ đã lãnh nhận. Chúa Giêsu là Đấng công chính, người đã đón nhận cái chết thập giá cách bất công nhưng nhờ đó người chết cho chúng ta là những người tội lỗi để chúng ta tất cả được tha thứ và được dẫn đưa đến cùng Thiên Chúa. Thánh Phêrô nhắc nhở chính nhờ Thánh Thần mà Chúa Giêsu đã chết, được phục sinh trong quyền năng và giải thoát cho mọi người còn đang bị giam cầm trong tội lỗi vì bất vâng phục. Tất cả những điều này báo trước phép rửa, qua đó chúng ta cũng được giải thoát khỏi tội để đến với Thiên Chúa hằng sống và khởi đầu một đời sống mới trong ân sủng Thánh Thần.

Các bài đọc vì thế hướng chúng ta cùng tham dự vào cuộc xuất hành mới với vị lãnh đạo mới là Đức Giêsu, người sẽ dẫn chúng ta trong cuộc hành trình thiêng liêng để đi từ sự chết đến sự sống bất diệt. Tin mừng theo Marcô tường thuật  câu chuyện Chúa Giêsu chịu cám dỗ nơi hoang địa, rất có thể là hoang địa ở miền Giuđêa nơi Gioan Tẩy giả làm phép rửa. Vừa sau khi  chịu phép rửa ở sông Giorđan, Chúa Giêsu được Thánh Thần thúc đẩy đi vào hoang địa để ăn chay cầu nguyện bốn mươi đêm ngày. Để khởi đầu sứ vụ rao giảng Tin mừng cứu độ, Chúa Giêsu đón nhận phép rửa và lãnh nhận Thánh Thần, đồng thời Thánh Thần thúc đẩy người đi vào hoang địa để chiến đấu chống lại cám dỗ.   Về ý nghĩa, hoang địa nhắc nhở lại hành trình ở hoang địa Sinai xưa khi dân Ítraen rời bỏ đất Ai cập để dấn thân theo lời mời gọi của Thiên Chúa qua Môisen. Chúa Giêsu vào hoang địa, người sống lại hành trình thiêng liêng của Ítraen, người cũng sẽ chịu những cám dỗ của ma quỉ. Trong khi Ítraen xưa kia đã vấp ngã dưới những cám dỗ thì giờ đây Chúa Giêsu sẽ chiến thắng và hướng dẫn một cuộc xuất hành mới, người sẽ khai mạc thời đại Đấng cứu thế bằng việc rao giảng Tin mừng của người và lôi kéo một nhân loại mới, biết tỉnh thức dưới sự hướng dẫn của Thánh Thần theo gương của người để chiến thắng mọi cám dỗ của ma quỉ, biết hoán cải và tin vào Tin mừng.

          Con số bốn mươi ngày thật là ý nghĩa, gợi nhớ lại thời gian bốn mươi năm của dân Chúa trong sa mạc Sinai. Tin mừng nói rõ trong suốt bốn mươi ngày, Chúa Giêsu chịu cám dỗ bởi Satan. Satan là tên gọi của kẻ thù bí nhiệm vẫn luôn chống lại việc thực hiện Nước Chúa. Về nội dung những cám dỗ của Satan, thánh Marcô không thuật lại rõ, chỉ vắn tắt nói người chịu cám dỗ bởi Satan và để cho độc giả tìm hiểu những cám dỗ mà Chúa Giêsu đã gặp trong suốt thời gian thực hiện sứ vụ rao giảng của người. Đồng thời thánh sử ghi một cảnh tượng thơ mộng, người ở giữa các loài dã thú, và các thiên thần hầu hạ người. Hình ảnh này gợi lại những lời tiên báo của tiên tri Isaia (11,6) mô tả thời đại thanh bình của Đấng cứu thế, lúc đó sói sẽ sống chung với chiên, báo nằm ngủ với dê con, và một trẻ thơ sẽ chăn dắt chúng. Thánh sử Marcô muốn mô tả Chúa Giêsu như một con người mới sống hoà hợp với trời và đất, hoàn toàn vâng phục theo thánh ý Thiên Chúa, Người sẽ trở nên vị Mục tử của đoàn dân mới của Thiên Chúa biết sống vâng phục theo thánh ý Thiên Chúa. Về những cám dỗ Chúa Giêsu thường phải đương đầu trong cuộc đời rao giảng, chúng ta có thể hình dung người vẫn luôn bị cám dỗ dùng quyền năng Thiên Chúa để làm cho triều đại Nước Chúa biểu lộ một cách đắc thắng thay vì phải sống khiêm nhường và vác thập giá đón nhận cái chết đau khổ. Chúa Giêsu đã chiến thắng cám dỗ này của ma quỉ khi người đón nhận một đời sống khiêm nhường vâng phục Thánh ý Chúa Cha và chu toàn công việc rao giảng của mình cho đến chấp nhận bị bắt bớ, đương đầu với những tố cáo của người do thái và bị kết án chịu đóng đinh chết trên thập giá. Cho đến cùng, người luôn tỏ ra hiền lành và trung tín thực thi con đường khổ nạn thập giá và mở đường cho nhân loại mới biết sống vâng phục và vác thập giá mỗi ngày.

          Kết thúc thời gian chay tịnh bốn mươi đêm ngày ở hoang địa và chiến thắng cám dỗ của ma quỉ, Chúa Giêsu khởi đầu công việc rao giảng Tin mừng Nước Thiên Chúa. Đây là lời loan báo đầy niềm vui ơn cứu độ của Thiên Chúa ban tặng nhờ người con một là Đức Giêsu. Niềm vui này hệ tại đón nhận Đức Giêsu Kitô, Đấng cứu thế, người Con một của Thiên Chúa mà các tiên tri đã loan báo: “Thời gian đã hoàn tất, Nước Thiên Chúa gần đến. Anh em hãy sám hối và tin vào Tin mừng”. Sám hối và tin vào Tin mừng là điều căn bản để xứng đáng đón nhận Nước Thiên Chúa. Sám hối là thay đổi lòng trí để trở về với Thiên Chúa. Lòng trí con người là nơi hướng dẫn mọi tư tưởng và mọi hoạt động. Thay đổi lòng trí là sự thay đổi triệt để nhất để con người biết từ bỏ những lối sống kiêu căng, tham lam, ích kỷ, gian dâm, ngoại tình để từ nay biết sống phù hợp với Nước Chúa và Tin mừng Chúa Giêsu rao giảng.

          Những cơn cám dỗ luôn khiến chúng ta phải chọn lựa. Chọn lựa của Chúa Giêsu là dứt khoát mạnh mẽ từ chối hoàn toàn những lời cám dỗ phù phiếm của ma quỉ và tuyệt đối trung tín với Thiên Chúa không một chút nhân nhượng hay thỏa hiệp. Vì thế, dám can đảm để chiến đấu chống lại các cám dỗ của ma quỉ để sống đời sống mới trong Chúa là lời mời gọi của Lời Chúa của tuần I mùa chay. Đây cũng là bước đầu của hành trình hoán cải thiêng liêng mà chúng ta bắt đầu dấn thân từ khi lãnh bí tích rửa tội. Hành trình này bao gồm những việc căn bản là sám hối và tin tưởng vào Tin mừng Chúa Giêsu rao giảng, đồng thời chu toàn theo thánh ý Thiên Chúa với những công việc bổn phận hằng ngày. Đây quả là một hành trình khó khăn vì con người của chúng ta vốn tội lỗi yếu hèn, chúng ta luôn muốn trở về với con người cũ tội lỗi của mình. Chúng ta cần khôn ngoan để luôn biết cầu nguyện và chay tịnh để nhờ sức mạnh của Thánh Thần Chúa Giêsu nâng đỡ chúng ta trong cuộc hành trình này.