Chúa Nhật XVI thường niên - Năm A |
SỰ KIÊN NHẪN CỦA THIÊN CHÚA |
Lm Giuse Đinh lập Liễm |
+++
A. DẪN NHẬP.
Tuần
vừa qua, chúng ta đã suy niệm về dụ ngôn Lời Chúa, hạt giống Lời Chúa
phải được sinh hoa kết quả trong lòng chúng ta. Hôm nay, chúng ta suy
niệm về dụ ngôn hạt giống và cỏ lùng. Trong đồng lúa tốt lại có xen cỏ
lùng do hạt giống xấu sinh ra, cỏ dại này cùng mọc bên cạnh lúa tốt, cả
hai cùng mọc lên xanh tốt.
Cũng
thế, trong trần gian cũng như trong Giáo hội luôn có những người xấu sống
bên cạnh những người tốt, cái thiện và cái ác lẫn lộn, và trớ trêu thay,
có khi người xấu lại được gặp may mắn hơn cả người tốt. Chúng
ta phải có thái độ nào đối với những người xấu ? Phải tiêu diệt người
xấu đi chăng để chỉ còn lại người tốt ?
Câu
trả lời sẽ là : theo gương Chúa, chúng ta phải có thái độ như trong
bài Tin mừng hôm nay : hãy bắt chước lòng kiên nhẫn của Chúa. Thiên Chúa
cho kẻ lành người dữ sống chung với nhau, cũng như cho cỏ lùng và lúa
cùng mọc lên, đến ngày tận thế Thiên Chúa mới phân xử, mới tách biệt
chiên ra khỏi dê, người lành khỏi kẻ dữ. Trong khi chờ đợi ngày phân xử,
chúng ta hãy yêu thương mọi người, nhất là tạo điều kiện cho những kẻ
tội lỗi biết sám hối trở về đường lành, còn việc xét xử thì dành cho
Thiên Chúa.
B. TÌM HIỂU LỜI CHÚA.
+ Bài
đọc 1 : Kn
12,13,16-19.
Các
chương 10-19 của sách Khôn ngoan chứa đựng những suy tư về cách hành xử
của Thiên Chúa qua những biến cố lịch sử. Dân Do thái bị kẻ thù hãm hại
đủ điều, họ tưởng rằng Thiên Chúa sẽ dùng sức mạnh, dùng bạo lực để tiêu
diệt quân thù của họ, nhưng ngược lại, Ngài hành xử với chúng bằng sự
kiên nhẫn và nhân hậu.
Sự
kiện này làm cho dân Do thái hiểu lầm rằng Thiên Chúa quá yếu ớt không
thể can thiệp giúp họ. Nhưng
câu trả lời cho họ là những kể thù ấy cũng là thụ tạo của Chúa, nên cũng
được Ngài yêu thương. Ngài có đủ uy quyền phá tan kẻ dữ, nhưng Ngài chỉ
dùng sức mạnh ấy đối với những kẻ ngoan cố. Còn đối với những người mà
Ngài còn hy vọng họ hoán cải thì Ngài luôn kiên nhẫn chờ đợi cho họ sám
hối để được tha thứ.
+ Bài
đọc 2 : Rm
8,26-27 (Chủ đề phụ)
Thánh
Phaolô đề cao vai trò Chúa Thánh Thần trong đời sống Kitô hữu, nhất là
trong việc cầu nguyện. Vì chúng ta yếu đuối không biết cầu nguyện thế
nào cho xứng hợp với ý Chúa, nên
Chúa Thánh Thần sẽ ở trong chúng ta, Ngài giúp chúng ta cầu nguyện thế
nào cho xứng hợp. Ngài sẽ dạy chúng ta cầu nguyện thế nào cho có hiệu
quả bằng những “tiếng than khôn
tả” như lời thánh Phalô
đã nói.
+ Bài
Tin mừng : Mt
13,24-43.
Chúa
Giêsu hay dùng dụ ngôn để nói đến từng khía cạnh của Nước Trời. Trong
bài Tin mừng hôm nay Chúa Giêsu đưa ra ba dụ ngôn để ta suy gẫm , đó là
dụ ngôn hạt giống và cỏ lùng, dụ ngôn hạt cải và dụ ngôn men bánh.
Dụ
ngôn cỏ lùng giải thích cho chúng ta lý do tại sao lại có sự thiện và sự
ác trên trần gian, tại sao trong Hội thánh lại có người lành kẻ dữ ? Và
tại sao Thiên Chúa lại để cho người dữ sống chung với người lành mà
không tiêu diệt nó đi.
Hai
dụ ngôn hạt cải và men bánh nói lên sự tăng triển của Nước Trời. Nước
Trời hay Hội thánh chỉ là cộng đoàn nhỏ nhưng sẽ phát triển mạnh trong
âm thầm và trong những hoàn cảnh khó khăn, như những cuộc cấm cách, bách
hại đạo.
Qua
những dụ ngôn này, chúng ta có thể rút ra được một kết luận để cảnh giác
chúng ta : đừng có ảo tưởng là có thể có một Hội thánh hoàn hảo ở trên
trần gian này, trong đó chỉ còn có toàn những người thánh thiện. Trái
lại, kẻ lành người dữ sống chung với nhau. Thiên Chúa kiên nhẫn chờ đợi
cho kẻ dữ biết ăn năn sám hối để được tha thứ.
C. THỰC HÀNH LỜI CHÚA.
Chúa
kiên nhẫn chờ đợi.
I. DỤ NGÔN CỎ LÙNG.
1. Ý
nghĩa dụ ngôn :
Dụ
ngôn này cho biết trong các công việc của Nước Thiên Chúa, vẫn có xen
lẫn những công việc của ma qủi, mà trong giai đoạn sống ở trần gian,
nguời ta không thể nào triệt bỏ hết được, chỉ đến ngày tận thế sự phân
định mới rõ ràng. Vì thế, dụ ngôn cỏ lùng có mục đích diễn tả lòng kiên
nhẫn của Thiên Chúa, Ngài chấp nhận tốt xấu pha trộn, đợi đến ngày cuối
cùng Chúa mới lấy quyền phân xử.
2. Lúa
và cỏ lùng.
Những
hình ảnh trong dụ ngôn này rất rõ ràng và quen thuộc với người
Palestine. Cỏ lùng là một
thứ cỏ dại mà nhà nông phải diệt trừ. Lúc còn nhỏ, cây cỏ lùng giống như
cây lúa mì nên khó phân biệt hai thứ, cho đến khi cả hai đâm bông thì có
thể nhận ra cách dễ dàng, nhưng
lúc đó rễ cỏ lùng và rễ lúa đã mọc quyện vào nhau đến nỗi hễ nhổ cỏ lùng
thì lúa cũng dễ dàng bị trốc theo.
Lúa
và cỏ lùng không thể tách riêng ra một cách an toàn khi cả hai đang phát
triển nhưng cuối cùng chúng phải được tách riêng ra. Cần phải tách riêng
chúng ra bởi vì (khác với cỏ lồng vực bên chúng ta) hạt cỏ lùng rất độc,
nó gây chóng mặt, đau ốm và hôn mê. Một số lượng nhỏ của nó cũng có thể
gây vị đắng khó chịu. Rốt cuộc người ta thường tách riêng nó ra bằng
tay.
Ông Levison mô
tả diễn tiến như sau : người ta thuê đàn bà lượm hạt cỏ lùng trong lúa
trước khi đem đi xay. Theo nguyên tắc thì người ta tách cỏ lùng với lúa
mì sau khi đập xong. Người ta bầy hạt lên trên một cái nia to và các bà
có thể lựa ra những hạt cỏ lùng có kích thước và hình dáng y như hạt lúa
mì nhưng có mầu xám nhạt.
3. Người
tốt và người xấu.
Ánh
sáng và bóng tối trong thế giới ta đang sống, thiện và ác trong lòng mọi
người, đó là cánh đồng lúa mì mà trong đó cỏ lùng mọc lẫn lộn bên cạnh
cây lúa tốt. Còn đối với con người, xấu tốt ở xen lẫn với nhau, vàng
thau lẫn lộn, không phân biệt được tốt xấu, hoặc đôi khi đánh giá lầm mà
coi người tốt ra người xấu, hoặc người xấu ra người tốt.
Trong
Hội thánh và nơi mỗi người có một sự pha trộn thánh thiện và tội lỗi,
thiện và ác đó là điều không
tránh được. Hội thánh là thánh thiện tự bản chất, nhưng Hội thánh cũng
có những con người yếu đuối và tội lỗi, và chúng ta, mặc
dầu đã nhận nhiều ân sủng qua phép Rửa tội cũng có khuynh hướng phạm
tội. Thánh Phaolô đã nói :”Tôi không làm được điều thiện mà tôi muốn,
mà điều ác tôi không muốn, tôi lại làm”.
II. THIÊN CHÚA KIÊN NHẪN
CHỜ ĐỢI.
1. Cách
hành xử của con người.
Chúng
ta là những con người bất toàn nhưng lại muốn tiêu diệt những kẻ bất
toàn vì chúng ta mang một thái độ bất bao dung. Chúng ta cảm thấy khó
chịu tại sao trong Hội thánh lại có những kẻ xấu, những kẻ bách hại Hội
thánh, gây đau khổ cho nhiều người mà họ cứ sống nhởn nhơ con cá vàng,
đôi lúc lại còn may mắn hơn người chịu đau khổ ? Chúng ta thường có thái
độ như những đầy tớ của ông
chủ trong Tin Mừng :”Vậy ông có muốn chúng tôi nhổ cỏ đi không”?
Đây
là thái độ chung của mọi tín hữu chúng ta. Đó cũng là phản ứng của thánh
Gioan Tẩy giả, người đã vẽ nên bức tranh gây ấn tượng về việc Đấng
Messia sắp đến :”Tay Người cầm
nia. Người rê sạch lúa trong sân : thóc mẩy thì thu vào kho lẫm,còn thóc
lép thì bỏ vào lửa không hề tắt mà đốt đi” (Mt 3,12). Hụt
hẫng vì không thấy cách xét xử của Chúa diễn ra y như mình đã loan báo,
nên từ trong ngục tù, Ngài sai hai môn đệ đến hỏi Chúa Giêsu rằng :”Thầy
có thật là Đấng phải đến không, hay là chúng tôi còn phải đợi ai khác “?
Đó
là phản ứng ngỡ ngàng của tất cả những ai đã nghe lời Đức Giêsu loan báo
:”Nước Trời đã đến gần”, thế mà họ lại chẳng thấy có gì được phác
họa giống như sự xét xử vẫn trông đợi khi Nước này tới.
(Fiches
dominicales, năm A, tr 230)
2. Cách
hành xử của Thiên Chúa.
Phản
ứng tự nhiên của con người là muốn tiêu diệt ngay cái xấu, diệt cả con
người xấu. Nhưng Thiên Chúa lại có một lối hành xử khác với con người.
Theo Tin mừng, đáp lại lời hỏi của đầy tớ, ông chủ nói :”Đừng, cứ
để cả hai cùng lớn lên cho tới mùa gặt... sợ rằng khi nhổ cỏ lùng, các
anh làm bật luôn rễ lúa”.
Từ
mùa gieo – hình ảnh Nước Thiên Chúa đến – đến mùa gặt kèm theo việc đập
lúa – hình ảnh việc xét xử – có một khoảng thời gian : Lúc này đang là
thời kỳ lúa lớn lên là thời gian nhẫn nại của Thiên Chúa : nếu Thiên
Chúa gớm ghét sự ác, thì Người vẫn cứ phải yêu thương con người – kẻ tội
lỗi cũng như người công chính – và Người biết rõ tiềm năng lạ lùng của
Lời trong lòng họ. Ngày thu
hoạch mùa và lựa lọc sẽ đến vào giờ của Người ; ngày đó không thể dự
đoán trước. Ông chủ nói với các đầy tớ ông rằng :”Đến ngày mùa, tôi
sẽ bảo thợ gặt : hãy nhặt cỏ lùng trước đã, bó thành bó mà đốt đi, còn
lúa thì hãy thu vào kho lẫm cho tôi”.
(Fiches
dominicales, năm A, tr 231)
Trong
Thánh vịnh chúng ta thấy có câu :”Chúa chậm
bất bình và giầu lòng khoan dung”. Chúa
kiên nhẫn đợi chờ con người sám hối. Cỏ lùng thì không có cách nào thay
đổi đuợc chỉ chờ đến ngày là thu hoạch cho vào lửa ; còn con người thì
khác, con người có thể cải tà qui chính, có thể từ một thằng qủi biến
thành một vị thánh. Trong
lịch sự Giáo hội, có biết bao “cỏ lùng”, nhờ ơn Chúa, đã trở nên hạt lúa
tốt. Những Augustinô, những Charles de Foucauld, những Ève Lavallìere là
những chứng tích sáng chói.
Truyện :
Cải tà qui chính
Piri
Thomas có viết một tác
phẩm nhan đề :”Hãy xuống
những con đường tồi tàn này” Tác
phẩm thuật lại việc ông cải tà qui chính từ một người bị kết án tù vì
nghiện ma túy và cố tình giết người, cuối cùng đã sám hối để trở thành
một tín hữu Kitô gương mẫu.
Một
đêm kia, Piri đang nằm trong phòng giam chuẩn bị ngủ. Đột nhiên, anh
nghĩ tới tình trạng tệ hại xấu xa mà anh đã gây ra trong đời mình. Anh
cảm thấy có một ước muốn mãnh liệt cần phải cầu nguyện. Nhưng anh đang
nằm chung với một tù nhân khác tên là Chicô. Nên anh phải đợi cho Chirô
ngủ đã, anh mới qùi gối trên sàn nhà và cầu nguyện. Anh kể lại rằng :”Tôi
bầy tỏ với Chúa những gì có trong trái tim tôi... Tôi nói với Ngài những
điều tôi muốn, những thiếu thốn của tôi, những hy vọng và thất vọng...
Tôi cảm thấy dường như có thể khóc đuợc... đó là một điều mà bao nhiêu
năm nay tôi không thể làm được”.
Sau
khi Piri vừa cầu nguyện xong, một tiếng nói đáp lại :”Amen”. Đó
là tiếng của Chicô. Rồi Chicô nói nhỏ với Piri :”Tôi cũng tin Chúa”.
Thế là hai người bạn tù dốc cạn quá khứ tội lỗi xấu xa và cùng chia sẻ
quyết tâm sám hối trở về. Không
biết họ đã tâm sự với nhau bao lâu, nhưng trước khi đi ngủ lại, Piri đã
nói :”Chúc Chicô ngủ ngon nhé ! Tôi nghĩ rằng Thiên Chúa luôn luôn ở
với chúng ta, chỉ có chúng ta là không ở với Ngài thôi”.
III. THÁI ĐỘ CỦA CHÚNG
TA.
1. Tích
cực hay tiêu cực.
Đứng
trước tình trạng như thế trong trần gian và trong Giáo hội , chúng ta
phải có thái độ nào ? Chỉ có hai thái độ : hoặc là tiêu cực,
hoặc là tích cực. Nếu
có thái độ tiêu cực thì cho thế gian này là đồ bỏ đi, một thế giới hư
hỏng đầy tội lồi, cứ để cho nó qua đi. Thái độ tiêu cực này làm cho
chúng ta tuyệt vọng, không còn tin vào cái gì nữa, chỉ còn biết ngồi mà
rủa bóng tối. Chắc chắn Chúa không cho chúng ta có thái độ tiêu cực này.
Chúng
ta phải có thái độ tích cực. Thái độ này giúp chúng ta hãy hướng lòng
lên, không ngồi đấy mà nguyền rủa bóng tối, mà chấp nhận nó, đồng thời
cố gắng đốt lên một ngọn nến. Trong bài giảng trên núi, Chúa Giêsu đã
nói với các môn đệ :”Các con là ánh sáng cho thế gian, không ai đốt
đèn rồi đặt dưới đáy thùng, ngược lại người ấy sẽ đặt trên giá đèn để
soi sáng cho mọi người trong nhà. Ánh sáng các con cũng phải tỏa sáng
trước thiên hạ như thế”(Mt 5,14-16).
Nhưng
một cách thực tế, làm sao chúng ta có thể thắp lên một ngọn nến giữa đêm
đen tối tăm của thế giới hôm này ? Trước
hết, chúng ta có thể cầu nguyện. Một thi sĩ đã nói :”Lời cầu nguyện
mang lại nhiều điều hơn những điều thế giới dám mơ ước”. Thứ
đến và tích cực hơn, chúng ta có thể xắn tay áo lên làm một điều gì đó
chống lại sự ác trong thế giới chúng ta.
2. Tấm
lòng khoan dung.
Chúa
để người lành kẻ dữ sống chung với nhau là để gây ích lợi cho nhau như
lời thánh Augustinô đã
nói :”Kẻ dữ người lành đều là con cái Chúa, được Chúa thương yêu tất
cả, chúng ta cũng phải thương yêu nhau và phải có thái độ khoan dung”.
Có
lần Liên hiệp quốc đã chọn nguyên một năm làm “năm quốc tế về lòng
khoan dung” để giảm thiểu khuynh hướng bất bao dung ngày càng gia
tăng trong nhân loại. Bao dung là nhân từ, kiên nhẫn chịu đựng những
điều xấu của người khác để dần dần tìm cách hoán cải họ.
3. Kiên
nhẫn chịu đựng.
Sự
kiên nhẫn mà Chúa khuyên chúng ta phải có là phản ảnh sự kiên nhẫn của
Thiên Chúa. Đây không phải là sự cam chịu vô ích là đè nén cơn giận và
cay cú thất vọng. Sự kiên nhẫn phải cóù là sự bình thản đợi chờ để kẻ
tội lỗi có cơ may quay trở
lại.
Chúa
ghét tội nhưng lại yêu tội nhân vì họ còn có thể thống hối để được tha
thứ (Rm 2,4). Nếu Chúa không kiên nhẫn với ta, ta sẽ thế nào ? Ta
có cần kiên nhẫn với người gây phiền hà cho ta không ? Nhưng nên nhớ
rằng Chúa kiên nhẫn chịu đựng là để giải thoát chứ không phải để dung
túng.
Truyện :
Giai thoại về thánh Antôn.
Một
hôm thánh nhân nghe tin một người thợ giầy tiến bộ hơn Ngài về đường
nhân đức. Lòng hăm hở tiến đức đã thúc đẩy Ngài quyết chí đi tìm người
thợ giầy kia để học hỏi cách tu đức của người ấy.
Sau
những ngày cố công tìm tòi, Ngài đã gặp được người thợ giầy kia. Thoạt
thấy công việc của người thợ giầy, thánh nhân hơi nản lòng, vì thấy sinh
hoạt duy nhất của người này là đóng giầy. Nhưng để cho bõ công đi tìm
kiếm, thánh nhân đã trao đổi với người thợ giầy kia về lối sống tu đức.
Thánh
nhân hỏi người thợ giầy về chương trình sống hằng ngày của người thợ ấy.
Người này cho biết một ngày của ông được chia ra làm ba phần như sau :
-
8 giờ cho công việc của người thợ giầy.
-
8 giờ cho việc cầu nguyện.
-
8 giờ cho việc ăn uống nghỉ ngơi.
Sau
khi nghe người thợ giầy nói, thánh nhân nản lòng vì chính Ngài đã dành
cho hết cả ngày để cầu nguyện chứ không phải chỉ tám tiếng.
Thánh
nhân hỏi cách xử dụng tiền của ông ta. Người này cho biết 1/3 dành cho
ông, 1/3 dành cho Giáo hội, 1/3 dành cho người nghèo.
Nghe
vậy thánh nhân cho rằng người thợ giầy này không thể nhân đức hơn Ngài
được vì Ngài đã dành tất cả của cải của Ngài cho người nghèo chứ không
phải chỉ 1/3.
Cuối
cùng thánh nhân khám phá ra người thợ giầy phải sống giữa một thành phố
sa đọa, chung quanh đầy những người tội lỗi và gương xấu, và ông thợ
giầy đau khổ về chuyện đó, ông không ngớt kêu cầu cùng Chúa cho họ, và
ông hằng cầu nguyện cho kẻ có tội chung quanh ông. Và thánh nhân chợt
nhận ra rằng đó là điều mà Ngài thua kém người thợ giầy. Ngài thấy rằng
Ngài chưa có được sự thao thức về những nỗi khổ đau của những người
chung quanh, trái lại, Ngài lại đi tìm cho một mình một cuộc sống an
phận với nếp sống ẩn tu.
(Cử
hành phụng vụ Chúa nhật, năm A, tr 67-68)
Các
bài đọc hôm nay dạy chúng ta rằng : luôn luôn có một thế lực thù địch ở
trong thế gian, tìm kiếm và chời đợi để phá hủy hạt giống tốt. Kinh
nghiệm đời sống chúng ta có hai loại ảnh hưởng và cùng tác động trên đời
sống chúng ta : ảnh hưởng giúp cho hạt giống Lời Chúa được nảy nở tăng
trưởng và ảnh hưởng tìm hủy hoại hạt giống tốt trước khi nó có thể đâm
bông kết trái. Đó là bài học nhắc nhở chúng ta phải luôn đề cao cảnh
giác.
Không
có vinh quang nào mà không phải trải qua đau thương, không có vinh dự
nào mà không đòi hỏi phải chiến đấu. Bởi đó, khi sống trong trần gian
đối diện với cái ác, chúng ta không run sợ đầu hàng, hoặc thất vọng nản
chí, nhưng hãy kiên tâm chiến đấu để luôn đứng vững trong hàng ngũ con
cái Chúa, rồi chắc chắn Chúa sẽ đội mũ triều thiên cho ta. Trong khi
chiến đấu với cái ác, chúng ta cũng phải luôn có cái nhìn bao dung với
những người tội lỗi, phải có lòng quảng đại, biết cảm thông, và luôn
giúp họ tìm dịp trở về. Có như thế chúng ta mới thực sự là những Kitô
hữu hoàn thiện như người thợ đóng giầy trong câu chuyện trên. |