V. Nghi thức trao ban thừa tác vụ ngoại lệ trao Mình Thánh Chúa
1. Những lưu ý mục vụ cần biết trước
Thừa tác viên ngoại lệ trao Mình Thảnh Chúa là các tín hữu được uỷ nhiệm để phụ giúp linh mục chủ tế trao Mình Thánh Chúa cho anh chị em giáo dân. Họ là những người gương mẫu trong đời sống đức tin và luân lý, được tuyển chọn để phục vụ cộng đoàn . Các thừa tác viên này chia làm hai loại : loại từng lần và loại thường xuyên.
1. Thừa tác viên ngoại lệ từng lần ( ad actum ) là những người được uỷ nhiệm trao Mình Thánh Chúa do nhu cầu của từng lần, chẳng hạn khi có quá đông giáo dân rước lễ mà một mình chủ tế trao Mình Thánh Chúa thì thánh lễ sẽ quá kéo dài, hoặc khi chủ tế đau yếu hoặc khi cần đưa Mình Thánh Chúa cho bệnh nhân mà bình thường linh mục vẫn thực hiện công việc này một mình, nhưng ngày đó linh mục bị ngăn trở thì ngài uỷ nhiệm cho một thừa tác viên làm thay. Những thừa tác viên ngoại lệ từng lần sẽ hết quyền ngay sau khi thi hành xong nhiệm vụ được trao phó.
2. Thừa tác viên ngoại lễ thường xuyên (ad habitum) là những người được uỷ nhiệm trao Mình Thánh Chúa cách thường xuyên trong các thánh lễ hoặc đưa Mình Thánh Chúa đều đặn cho bệnh nhân. Những người này ngoài việc cho rước lễ còn có nhiệm vụ coi sóc Mình Thánh Chúa, xướng các ý nguyện trong lời nguyện chung, chủ toạ các buổi cử hành phụng vụ Lời Chúa khi thiếu thừa tác viển có chức thánh. Thừa tác viên thường xuyên được hiểu là những người giúp linh mục chủ tế trao Mình Thánh Chúa cách đều đặn và thường xuyên, không cần phải uỷ nhiệm lại tùng lần, vì thể những người cho rước lễ hằng ngày hoặc hàng tuần hoặc theo phiên hoặc theo các dịp lễ trong năm... đều được gọi là thừa tác viên ngoại lệ thường xuyên. Linh mục chủ tế phải xin phép Bản Quyền giáo phận và nhận sự đồng ý của Ngài về những thừa tác viên thường xuyên này.
2. Nghi thức trao ban thừa tác vụ ngoại lệ, thường xuyên trong thánh lễ (ad habitum)
Phần giới thiệu
Nghi thức được cử hành sau bài giảng. Trong bài giảng linh mục chủ sự nên giải thích ý nghĩa thừa tác vụ ngoại lệ trao Mình Thánh Chúa cho giáo dân, và khi bắt đầu nghi thức sẽ giới thiệu các ứng viên như sau
Người giới thiệu: Xin mời những người được tuyển chọn để lãnh thừa tác vụ trao Mình Thánh Chúa thường xuyên cho giáo dân tiến lên. Thầy (ông, anh, dì - soeur, bà, cô, chi) (gọi tên từng người)
Khi được giới thiệu (các) ứng viên tiến đến đứng trước mặt chủ sự. Khi đã giới thiệu xong, chủ sự ngỏ lời như sau :
Chủ sự : Anh chị em thân mến, những người anh (chị) em chúng ta được tuyển chọn đây, để lãnh nhận thừa tác vụ ngoại lệ trao Mình Thánh Chúa cho cộng đoàn và cho các bệnh nhân. Họ là những người trợ giúp linh mục trong sứ vụ chăm sóc đời sông thiêng liêng của cộng đoàn, vì thế họ sẽ cố gắng thay đổi đời sống nên gương mẫu, ra sức kiến tạo sự hiệp nhất trong cộng đoàn và siêng năng tham dự các cử hành phụng vụ.
Còn anh (chị) em lãnh nhận thừa tác vụ ngoại lệ trao Mình thánh Chúa thân mến, anh (chị) em được tuyển chọn để thi hành một thừa tác vụ quan trọng trong Giáo Hội, anh (chị) em hãy hướng mọi công việc và đời sống mình vào trách nhiệm cao cả này và hãy nên gương mẫu cho mọi người trong đời sống đức tin. Vậy trước mặt cộng đoàn, anh (chị) em hãy công khai nói lên quyết tâm của mình khi lãnh nhận thừa tác vụ của Hội Thánh :
Chủ sự : Anh (chị) em có muốn lãnh nhận nhiệm vụ trao Mình Thánh Chúa cho giáo dân trong tinh thần xây dựng và phục vụ Hội Thánh không ?
(Các) ứng viên : Thưa con muốn
Chủ sự- Anh (chị) em có muốn sống tha thiết hơn với Bánh trường sinh và biến đổi đời mình theo khuôn mẫu hy tế của Chúa Kitô không ?
(Các) ứng viên : Thưa con muốn
Chủ sự : Anh (chị) em có hứa hết sức cẩn thẩn và tôn kính khi trông coi và trao Mình Thánh Chúa không?
(Các) ứng viên : Thưa con hứa
Lời nguyện chúc lành:
Sau khi cam kết xong, (các) ứng viên quỳ trước mặt vị chủ sự, Ngài dọc lời nguyện chúc lành như sau :
Chủ sự dang tay đọc Lạy Thiên Chúa là Cha toàn năng, Ịà nguồn mạch mọi ơn thánh và mọi phúc lành, xin đoái thương chúc lành + cho (những) người anh (chị) em chúng con đây trong nhiệm vụ trao Mình Thánh Chúa, để khi (những) người này trung thành phân phát bánh trường sinh cho giáo dân, họ cũng được vững mạnh nhờ bí tích này và đáng tham dự vào bàn tiệc trên trời. Chúng con cầu xin, nhờ Đức Kitô, Chúa chúng con.
Mọi người : Amen
Lời nguyện chung
Đọc lời chúc lành xong, các tân thừa tác viên trờ về chỗ của mình. Nếu là chúa nhật hay lễ trọng, cộng đoàn đọc kinh Tin Kính. Sau đó dọc lời nguyện chung sau đây.
Chủ sự chắp tay mời gọi ; Anh chi em thân mến,
Thiên Chúa hằng yêu thương dân Ngài, Ngài ban cho họ các thừa tác viên để phục vụ cộng đoàn. Trong tâm tình tạ ơn chúng ta cùng dâng lời nguyện xin :
Xướng:
• Chúa Kitô ban cho nhân loại Mình và Máu Người như Lương thực thần linh. Chúng ta cầu xin Chúa cho mọi kitô hữu siêng năng tham dự Thánh Thế và rước Mình Máu Chúa
Đáp : Xin Chúa nhậm lời chúng con
• Chúa Ki tô mời gọi chúng ta bước theo Người để phục vụ nhân loại. Chúng ta cầu xin Chúa khơi dậy nơi chúng ta, những tâm hồn quảng đại biết quên mình phục vụ anh chị em đồng loại.
• Chúa Kitô tuyển chọn những người phục vụ Hội Thánh. Chúng ta cầu xin cho (các) anh (chị) em chúng ta đây vừa lãnh nhận thừa tác vụ ngoại lệ trao Mình Thánh Chúa, luôn biết sống gương mẫu, vững mạnh trong đức tin và siêng năng kết hiệp với Thánh Thể Chúa.
Chủ sự dang tay đọc : Lạy Thiên Chúa là Cha nhân từ, Chúa hằng ban ơn trợ giúp và che chở chúng con. Xin thương ghé mắt nhân từ nhìn đến đoàn dân Chúa và ban cho họ những thừa tác viên xứng đáng để phục vụ bàn thánh Chúa. Chúng con cầu xin, nhờ Đức Ki tô, Chúa chúng con.
Đọc lời nguyện chung xong đến phần phụng vụ Thánh Thể như thường lệ. Nên để một số tân thừa tác viên dâng lễ vật. Khi rước lễ, chủ sự nên cho tất cả các tân thừa tác viên rước lễ dưới hai hình, và nếu được, để tất cả họ thi hành nhiệm vụ trao Mình Thánh Chúa, nhưng họ không có quyền tự động mở cửa nhà chầu lấy Mình Thánh Chúa hay tráng chén (RM 162, 183, 192).
3. Nghi thức trao ban thừa tác vụ ngoại lệ thường xuyên ngoài thánh lễ (ad habitum)
Nghi thức trao ban thừa tác vụ ngoại lệ trao Mình Thánh Chúa ngoài thánh lễ được cử hành vào bất cứ ngày nào. Giáo dân tập họp đông đảo, cộng đoàn hát bài ca khởi đầu nghi thức, linh mục chủ sự tiến ra bàn thờ, bái kính bàn thờ rồi về ghế chủ toạ bắt đầu nghi thức như sau :
Chủ sự : Nhân danh Cha và Con và Thánh Thần
Mọi người : Amen
Chủ sự : Chúa ở cùng anh chị em
Mọi người : Và ở cùng cha.
Nếu không gì ngăn trở nên cử hành phụng vụ Lời Chúa, và nghi thức trao ban thừa tác vụ được cử hành sau bài Tin Mừng hay sau bài giảng, bằng không nếu muốn cử hành cách đơn giản, thì sau khi làm dấu thánh giá, chủ sự ngỏ lời vắn tắt với cộng đoàn về ý nghĩa của nghi thức rồi bắt đầu như sau :
Phần giới thiệu
Bắt đầu nghi thức sẽ giới thiệu các ứng viên như sau :
Người giới thiệu : Xin mời những người được tuyển chọn để lãnh thừa tác vụ trao Mình Thánh Chúa thường xuyên cho giáo dân tiến lên. Thầy (ông, anh, dì - soeur, bà, cô, chị) (gọi tên từng người)
Khi được giới thiệu (các) ứng viên tiến đến đứng trước mặt vị chủ sự. Khi đã giới thiệu xong, chủ sự ngỏ lời như sau :
Chủ sự : Anh chị em thân mến, những người anh (chị) em chúng ta được tuyển chọn đây để lãnh nhận thừa tác vụ ngoại lệ trao Mình Thánh Chúa cho cộng đoàn và cho các bệnh nhân. Họ là những người trợ giúp linh mục trong sứ vụ chăm sóc đời sông thiông liêng của cộng đoàn, vì thế họ sẽ cố gắng thay đối đời sông nên gương mẫu, ra sức kiến tạo sự hiệp nhất trong cộng đoàn và siêng năng tham dự các cử hành phụng vụ.
Còn anh (chị) em lãnh nhận thừa tác vụ ngoại lệ trao Mình thánh Chúa thân mến, anh (chị) em được tuyến chọn đế thi hành một thừa tác vụ quan trọng trong Giáo Hội, anh (chị) em hãy hướng mọi công việc và đời sống mình vào trách nhiệm cao cả này và hãy nên gương mẫu cho mọi người trong đời sông đức tin. Vậy trước mặt cộng đoàn, anh (chị) em hãy công khai nói lên quyết tâm của mình khi lãnh nhận thừa tác vụ của Hội Thánh :
Chủ sự : Anh (chị) em có muốn lãnh nhận nhiệm vụ trao Mình Thánh Chúa cho giáo dân trong tinh thần xây dựng và phục vụ Hội Thánh không ?
(Các) ứng viên .Thưa con muốn
Chủ sự : Anh (chị) em có miúm sống tha thiết hơn với Bánh trường sinh và biến đổi đời mình theo khuôn mẫu hy tế của Chúa Ki tô không ?
(Các) ứng viên : Thưa con muốn
Chủ sự : Anh (chị) em có hứa hết sức cẩn thẩn và tôn kính khi trông coi và trao Mình Thánh Chúa không?
(Các) ứng viên : Thưa con hứa
Lời nguyện chúc lành
Sau khi cam kết xong, (các) ứng viên quỳ trước mặt vị chủ sự,
ngài đọc lời nguyện chúc lành:
Chủ sự dang tay đọc : Lạy Thiên Chúa là Cha toàn năng, là nguồn mạch mọi ơn thánh và mọi phúc lành, xin đoái thương chúc lành + cho (những) người anh (chị) em chúng con đây trong nhiệm vụ trao Mình Thánh Chúa, để khi (những) người này trung thành phân phát bánh trường sinh cho giáo dân, họ cũng được vững mạnh nhờ bí tích này và đáng tham dự vào bàn tiệc trên trờiể Chúng con cầu xin, nhờ Đức Kitô, Chúa chúng con.
Mọi người Amen
Lời nguyện chung
Đọc lời chúc lành, xong, các tân thừa tác viên trở về chỗ của
mình, sau đó đọc lời nguyện chung sau đây :
Chủ sự chắp tay mời gọi Anh chi em thân mến,
Thiên Chúa hằng yêu thương dân Ngài, Ngài ban cho họ các thừa tác viên để phục vụ cộng đoàn. Trong tâm tình tạ ơn chúng ta cùng dâng lời nguyện xin :
Xướng
• Chúa Kitô ban cho nhân loại Mình và Máu Người như Lương thực thần linh. Chúng ta cầu xin Chúa cho mọi kitô hữu siêng năng tham dự Thánh Thể và rước Mình Máu Chúa
Đáp : Xin Chúa nhậm lời chúng con
• Chúa Kitô mời gọi chúng ta bước theo Người để phục vụ nhân loại. Chúng ta cầu xin Chúa khơi dậy nơi chúng ta, những tâm hồn quảng đại biết quên mình phục vụ anh chị em đồng loại.
• Chúa Ki tô tuyến chọn nhữn g người phục vụ Hội Thánh. Chúng ta cầu xin cho (các) anh (chị) em chúng ta đây vừa lãnh nhận thừa tác vụ ngoại lệ trao Mình Thánh Chúa, luôn biết sông gương mẫu, vững mạnh trong đức tin và siêng nàng kết hiệp với Thánh Thế Chúa.
Chủ sự dang tay đọc : Lạy Thiên Chúa là Cha nhân từ, Chúa hằng ban ơn trợ giúp và che chở chúng con. Xin thương ghé mắt nhân từ nhìn đến đoàn dân Chúa và ban cho họ những thừa tác viên xứng đáng để phục vụ bàn thánh Chúa. Chúng con cầu xin, nhờ Đức Kitô, Chúa chúng con.
Đọc lời nguyện chung xong, chủ sự xướng kinh Lạy Cha rồi ban phép lành kết thúc như sau :
Chủ sự : Chúa ở cùng anh chị em
Mọi người : Và ở cùng cha.
Chủ sự : Xin Thiên Chúa toàn năng là Cha + và Con và Thánh Thần ban phúc lành cho anh chị em.
Mọi người : Amen
Chủ sự kết thúc : Chúc anh chị em ra về bình an.
Mọi người : Tạ ơn Chúa.
Có thể hát một bài ca tạ ơn để kết thúc.
4. Nghi thức trao ban thừa tác vụ ngoại lệ từng lần trong thánh lễ (ad actum)
Khi cần thiết, linh mục chủ sự thánh lễ có thể trao thừa tác vụ ngoại lệ từng lần trao Mình Thánh Chúa cho người giáo dân nào xứng dáng. Thừa tác viên này chỉ thi hành tác vụ một lần và khi xong nhiệm vụ thì hết quyền.
Nghi thức này được cứ hành cách đơn giản như sau : Khi linh mục bẻ bánh, tức lúc mọi người đọc kinh "Lạy Chiên Thiên Chúa", thì
thừa tác viên tiến ra quỳ trước bàn thờ. Linh mục rước lễ xong, ngài đến trước thừa tác viên đọc
Thầy (sơ, ông, bà, anh, chị ...) hãy lãnh nhận đặc quyền trao Mình Thánh Chúa cho anh chị em giáo dân. Xin Thiên Chúa chúc lành cho Thầy (sơ, ông, bà, anh, chị ...). Nhân danh Cha + và Con và Thánh Thần.
Thừa tác viên Amen
Rồi vị chủ sự cầm bình đựng Mình Thánh và trao cho thừa tác viên để trao cho anh chị em giáo dân rước lễ. Trao xong, thừa tác viển đặt bình đựng Mình Thánh trên khăn thánh đặt nơi. bàn thờ, kính cẩn bái chào Mình Thánh Chúa, rồi rửa hay lau tay và trở về chỗ của mình.
