VII. Nghi thức cung hiến thánh đường và bàn thờ mới
1. Những lưu ý mục vụ cần biết trước.
1. Các thánh đường là nơi Dân Chúa tập họp để cầu nguyền và cử hành các hí tích, do đó phải dược cung hiến. Một khi thảnh đường đã được cung hiến thì tất cả những gì có trong đỏ củng được kể đã làm phép do chính nghi thức cung hiến, vì thế không cồn phải làm phép lại một lẩn nữa ( GM 864)
2. Để được cung hiến, mọi thánh đưòng cần có một tước hiệu, hoặc về Chúa Ba Ngôi, hoặc Chúa Gièsu hoặc Chúa
Thánh Thần , hoặc về Đức Maria hoặc các thiên thần hoặc các thánh có ghi trong sổ bộ. Không được chọn tước hiệu thánh đường là một vị chân phúc nếu không có phép chuẩn của Tòa Thánh. Mỗi thánh đường chỉ có một tước hiệu mà thôi (GM 865)
3. Nên duy trì truyền thống của phụng vụ Rôma đặt hài cốt các vị tử đạo và các thánh dưới bàn thờ. Tuy nhiên phải hết sức thận trọng xem xét hài cốt đó có thật không ? Bởi vì thà cung hiến một bàn thờ không có hài cốt, còn hơn đặt một hài cốt không đáng tin cậy (GM 866)
4. Việc cung hiến thánh đường là việc của giám mục giáo phận, tuy nhiên vì lý do chính dáng ngài có thể nhờ một giám mục khác. Chỉ trong trường hợp rất đặc biệt ngài mới ủy quyền cho một linh mục làm thay (GM 867).
5. Nên cung hiến thánh đường vào ngày chúa nhật hay các dịp đại lễ; tuy nhiên không dược phép cung hiến thánh đường vào các ngày sau đây : suốt Tuần Thánh, lễ Giáng Sinh, Hiển Linh, Thăng Thiên, Hiện Xuống, thứ Tư Lễ Tro và Lề Các Đẳng (2/11) (GM 868).
6. Những yêu tố vật chất cần chuẩn bị trước:
• Sách lễ Rôma, sách bài đọc ngoại lịch về lễ cung hiến thánh đường và sách nghi thức cung hiến;
• Dầu Chrisma (sc), nước thánh và nước để rửa tay;
• Khăn phủ bàn thờ, khăn lau bàn thờ khi xức dầu thảnh, khăn lau tay cho Giám mục, khăn thảnh, khăn tuyết ;
• Một lò than cháy đỏ để được làm phép;
• Chén thánh và bình đựng Mình Thánh.
7. Mỗi năm, giáo xứ sẽ cử hành lễ trọng vảo ngày giáp năm cung hiến thánh đường giáo xứ (GM 878).
Nghi thức đầu lễ
Ca nhập lễ và đoàn rước đồng tê theo thứ tự sau: Thánh gía (không hương, không đèn nến), các thừa tác viên phục vụ bàn thờ (nếu có), hài cốt vị thánh sẽ được đặt dưới bàn thờ (nếu có), các linh mục đồng tế và Giám mục chủ sự ( đội mũ mitra và cầm gậy mục tử ).
Khi đoàn kiệu tới cung thánh, thì đặt hài cốt vị thánh ở nơi xứng hạp, có đèn xung quanh. Giám mục và các linh mục đồng tế không hôn bàn thờ (bàn thờ để trống, không phủ khăn) và trở về chỗ dành riêng cho mình. Giám mục bỏ mũ gậy, làm dấu thánh giá và chào dân chúng:
Giám mục: Nhân danh Cha và Con và Thánh Thần.
Mọi người Amen.
Giám Mục I Bình an của Chúa hằng ở cùng anh chị em. Mọi người: Và ở cùng cha.
Sau lời- chào của Giám mục, một vài vị đại diện giáo dân dâng cho Giám mục hoặc mô hình nhà thờ mới hoàn tất, hoặc các chia khóa thánh đường, hoặc sổ sách ghi chép việc xây dựng. Sau đó, một vị đại diện vắn tắt ngỏ lời với Giám mục và cộng doàn về công trình xây dựng vừa hoàn tất.
Sau lời giới thiệu của giáo dân, Giám mục làm phép nước thánh để rảy trên dân chúng, tường và bàn thờ của thánh đường.
Giám Mục chắp tay mời gọi
Anh chị em thân mến, để cử hành nghi lễ trọng thể cung hiến ngôi thánh đường này, chúng ta hăy khẩn khoản nài xin Chúa là Thiên Chúa chúng ta
thương làm phép nước này để rảy trên chúng ta, làm dấu chỉ thống hối và nhắc lại bí tích thánh tẩy, đồng thời cũng để thanh tẩy tường và bàn thờ mới. Xin Chúa ban ơn trợ giúp, để chúng ta vâng theo Thánh Thần đã nhận được, mà sống trung thành trong Giáo Hội Người.
Mọi người thinh lặng giây lát Giám Mục dang tay đọc lời nguyện
Lạy Chúa, nhờ Chúa mọi vật được nhìn thấy ánh sáng sự sống. Chúa luôn yêu thương con người và chăm sóc họ như Người Cha, xin thương rửa họ sạch hết lỗi lầm và dẫn đưa họ về cùng Đức Kitô là Thủ Lãnh. Qủa thật vì tình thương, Chúa đã muốn những ai vướng mắc tội lỗi mà bước xuống dòng nước thánh, sẽ được cùng chết với Đức Kitô, được sống lại với Ngài và trở nên chi thế Ngài để được tham dự vào sự sống đời đời. Vì vậy, xin Chúa thánh hóa + nước này đế rảy trên chúng con và các tường của thánh đường, xin cho nước ấy trở nên dấu chỉ nước thanh tẩy tâm hồn chúng con trong Đức Kitô, và làm cho chúng con trở nên đền thờ Chúa Thánh Thần. Xin Chúa thương ban cho mọi người chúng con khi cử hành các mầu nhiệm trong thánh đường này, được đạt tới Giêrusalem trên trời. Chúng con cầu xin nhờ Đức Kitô Chúa chúng con.
Sau khi làm phép nước xong, Giám Mục đi xuống để rảy nước thánh trên dân chúng, ngài cũng đi chung quanh thánh đường để rảy nước lên tường, và khi trở về cung thánh ngài sẽ rảy nước lên bàn thờ.
Trong khi Giám Mục đi rảy nước thánh, mọi người hát “ Tôi dã thấy nước...” hoặc một bài ca thích hợp.
Khi đã rảy nước thánh xong, Giám Mục trở về chỗ, ngài chắp tay và đọc.
Giám mục : Xin Thiên Chúa là Cha đầy tình thương đến ngự trong nhà cầu nguyện này, và xin dùng ơn Thánh Thần đế thanh tẩy chúng ta là đền thờ của Người.
Mọi người: Amen
Kế dó Giám mục cất kinh Vinh Danh.
Lời nguyện nhập lễ
Lạy Thiên Chúa toàn năng hằng hữu, xin tuôn đổ hồng ân xuổứig thánh đường này và ban ơn phù trợ cho hết thảy những ai đến cầu khẩn Thánh Danh. Nhờ đó, khi tín hữu chúng con đến nơi này để nghe Lời Chúa và lãnh nhận các bí tích, lòng chúng con ngày thêm vững mạnh. Chúng con cầu xin ...
Phụng vụ Lời Chúa
Trước khi đọc Lời Chúa, một thừa tác viên mang đến cho Giám mục cuốn sách bài đọc, ngài cầm cuốn sách, giơ lên cho dân chúng thấy và mời gọi như sau:
Xin Lời Chúa hằng vang lên trong ngôi nhà này, để giúp anh chị em nhận biết mầu nhiệm Đức Kitô và thực hiện ơn cứu độ cho anh chị em trong Hội Thánh Người.
Mọi người : Amen.
Kế đó, Giám mục trao sách cho người đọc để công bố Lời Chúa cho cộng đoàn.
Các bài đọc lấy trong sách thánh lễ ngoại lịch về cung hiên thánh dường trang 5-16. Nên soạn các lời dẫn ngẩn trước các bài đọc. Khi đọc Tin Mừng, không mang đen nến, không xông hương. Sau bài Tin Mừng Giám mục giảng. Giảng xong, Giám Mục và tất cả cộng đoàn đọc kinh Tin Kính, nhưng không đọc lời nguyện chung vì sẽ cỏ kinh cầu các thánh thay thể.
Nghi thức cung hiến
Đọc kinh Tin Kính xong, Giám Mục về chỗ chủ tọa như đầu lễ, chắp tay và mời gọi:
Anh chị em thân mến, chúng ta hãy cầu xin Thiên Chúa là Cha toàn năng, Đấng đã làm cho tâm hồn các tín hữu nên đền thờ của Người, luôn kết hợp lời cầu của chúng ta với lời cầu của các thánh.
Kế dến ca đoàn và mọi người cùng đọc hay hát kinh cầu các thảnh. Nếu là ngày chúa nhật hay trong mùa phục sinh thì mọi người dứng, còn những ngày khác thì qùy.
Dứt kinh cầu các thánh, Giám Mục dang tay đọc lời nguyện: Giám mục :
Lạy Chúa, nhờ sự chuyển cầu của Đức Trinh Nữ Maria và các thánh, xin đoái thương nhậm lời chúng con khẩn cầu, xin làm cho ngôi nhà này khi đã được cung hiến cho Danh thánh Chúa, được trở nên ngôi nhà của ơn cứu độ và án sủng, hầu dân kitô giáo khi họp nhau tại đây, biết tôn thờ Chúa trong thần khí và
sự thật, và biết xây dựng chính mình trong đức ái. Chúng con cầu xin nhờ Đức Kitô, Chúa chúng con.
Mọi người'. Amen
Nếu đặt hài cốt các thánh, thì Giám Mục tiến đến bàn thờ và người ta kiệu hài cốt các thánh đến cho Giám Mục, ngài đặt hài cốt vào bàn thờ. Trong lúc kiệu và đặt hài cốt vào bàn thờ, có thể hát Tu 15 (14) hoặc một bài ca thích hợp. Nếu không dặt hài cốt các thánh thì bỏ phần này.
Sau khi đã đọc kinh cầu các thánh hoặc đặt hài cốt các thánh vào bàn thờ xong, Giám mục dang tay đọc lời cung hiên:
Lạy Chúa là Đấng thánh hóa và cai quản Hội Thánh, chúng con hoan hỷ tung hô Danh Chúa, vì hôm nay chúng con muốn cử hành nghi lễ trọng thể cung hiến ngôi nhà cầu nguyện này cho Chúa cách vĩnh viễn ; đế nơi đây, mọi tín hữu sẽ thờ phượng Chúa cách sốt sắng, lắng nghe lời Chúa dạy bảo và được nuôi dưỡng bằng các bí tích. Ngôi nhà này là biểu hiện của mầu nhiệm Hội Thánh mà Đức Kitô đã thánh hóa bằng Máu Ngài, để cho thấy Hội Thánh là Hiền Thê vinh hiển, là Trinh Nữ trổi trang về đức tin nguyên tuyền, là Hiền Mẫu phong phú nhờ quyền năng Chúa Thánh Thần.
Hội Thánh thật là thánh thiện, là cây nho mà Chúa đã tuyển chọn, với cành lá che rợp trái đất và nhờ cây gỗ Thập Gía chống đỡ, đã vươn lên đến tận Nước Trời. Hội Thánh thật là diễm phúc, là nhà tạm của Thiên Chúa ở giữa loài người, là đền thờ thánh thiện được xây bằng những viên đá sông động, tựa
trên nền tảng các tông đồ và có Đức Kitô là Đá góc tường. Hội Thánh thật là cao cả, là thành trì dựng trên đỉnh núi mà hết thảy mọi người đều thấy rõ, nơi ấy ngọn đèn của Chiên Con liên lỉ chiếu sáng và vang dội lời ca tri ân của các thánh.
Vì thế, lạy Chúa, chúng con nài xin Chúa đoái thương đổ xuôrig trên nhà và bàn thờ này chan hòa ơn thánh bởi trời, đề nhà này luôn luôn là nơi thánh và đế bàn này hằng dọn sẵn hy tế của Đức Ki tô. Lạy Chúa, xin cho nơi đây dạt dào nước ơn thánh để tẩy trừ tội lỗi loài người và để con cái Chúa nhờ chết đi cho tội, được tái sinh vào sự sống đời đời. Xin cho các tín hừu Chúa biết quy tụ chung quanh bàn thờ này để cử hành cuộc tưởng niệm lễ tế Vượt Qua, và để được bồ dưỡng bằng bàn tiệc Lời Đức Kitô và Mình Máu Người. Xin cho nơi đây vang lên lời ca ngợi hân hoan của loài người hợp với cộng đoàn các thánh, và cho lời nguyện cầu vì phần rồi thế gian được bay lên trước tôn nhan Chúa. Xin cũng cho nơi đây, kẻ nghèo gặp được lòng thương xót, người áp bức tìm được tự do và mọi người mặc được phẩm gía của con cái Chúa, cho đến ngày họ sung sướng đạt tới Giêrusalem trên trời. Chúng con cầu xin nhờ Đức Kitô, Con Chúa và là Chúa chúng con, Người hằng sông và hiển trị cùng Chúa, hiệp nhât với Chúa Thánh Thần đến muôn thuở muôn đời.
Mọi người'. Amen.
Dứt lời nguyện cung hiển, Giám Mục tiến đến bàn thờ và dọc lời
nguyện:
Xin Chúa dùng quyền năng của Người thánh hóa bàn thờ và thánh đường này khi chúng con làm phận sự xức dầu, đề chúng trở nên dấu hiệu hữu hình diễn tả mầu nhiệm Đức Kitô và Hội Thánh Người.
Đọc lời nguyện xong, một thừa tác viên mang dầu Chrỉsma (SC) cho Giám mục, ngài đổ dầu xuống giữa bàn thờ và bốn góc bàn thờ, rồi thoa dầu đều khắp mặt bàn thờ.
Xức dầu bàn thờ xong, Giám Mục sẽ đi xức dầu tường thánh đường. Tuy nhiên, ngài củng có thể trao phận vụ này cho cúc linh mục. Để xức dầu tường thảnh đường, nên chọn bôn nơi khác nhau được phân phối đều chung quanh tường thánh đường; một thừa tác viên hướng dẫn Giảm Mục đến từng nơi, hoặc bốn linh mục đi xức dầu bốn nơi nếu được ứv nhiệm. Đang khi xức dầu, có thể hát Tv 84 (83) hoặc bài ca thích hợp.
Xức dầu xong, Giám mục và các linh mục (nếu giúp xức dầu) trở về chỗ ngồi và rửa tay; trong lúc đó một thừa tác viên đặt lên bàn thờ một lò than cháy đỏ. Khi dã rửa tay xong, Giám mục tiến đến bàn thờ, bỏ hương vào lò than và đọc:
Lạy Chúa, xin cho lời nguyện cầu của chúng con bay lên trước Tôn Nhan như hương trầm nghi ngút; và như nhà này đầy mùi thưm thế nào, xin cho Hội Thánh Chúa cũng tỏa hương thơm Đức Ki tô như vậy.
Kẽ đó, người giúp lề đem bình hương đến cho Giám mục, ngài lại bỏ hương và đi xông hương chung quanh bàn thừ. Khi dã xông hương bàn thờ xong, ngài để cho người giúp /I xông hương cho minh như quen làm trong thánh lễ. Người giúp lễ xông cho Giám mục xong, sẽ xông cho các linh mục đồng tế; kế đó người này sẽ đi xuống lòng thánh dường mà xông cho dân chúng vù chung quanh tường thánh đường. Đang lúc xông hương, có thể hát bài ca chúc tụng thích hợp.
Trong lúc người giúp lễ xông hương dân chúng và cúc tường thánh đường, thì một sô' thừa tác viên khác lau sạch bàn thờ, trải khăn, chưng bông, đen nến (chưa thắp súng) ... và một thừa tác viên cầm cây nến cháy sáng đem đến cho Giám mục, ngài cầm và dọc.
Giảm mục : Xin ánh sáng Chúa Kitô cháy lên trong Hội Thánh để muôn dân được đầy chân lý.
Rồi ngài trao cây nến dang cháy cho thừa tác viên để đốt các đèn nên cho việc cử hành. Thảnh Thể, lúc này mọi đèn trong thánh dường dược thắp sáng tưng bừng. Trong lúc dọn bàn thờ và thắp đèn có thể hát một bài ca chúc tụng để tôn vinh Đức Kitô là Ánh Sáng trần gian, hay một bài ca thích hợp.
Phụng vụ Thánh Thể
Giám mục nhận lễ vật của đại diện cộng đoàn Dân Chúa. Khi đã nhận lễ vật xong, Giám mục lên bàn thờ và lúc này ngài hôn bàn thờ, trước khi dâng lời chúc tụng trên bánh và rượu. Không xông hương lễ vật và bàn thờ nữa vì đã xông hương bàn thờ rồi.
Lời nguyện tiến lễ :
Lạy Chúa, cộng đoàn chúng con đang vui mừng sum họp trong nhà Chúa. Xin chấp nhận của lễ chúng con dâng, và xin cho lễ tế chúng con sắp cử hành đem lại ơn cứu độ muôn đời cho Dân Chúa. Chúng con cầu xin, nhờ Đức Kitô Chúa chúng con.
Mọi người. Amen.
Lời tiền tụng
X. Chúa ở cùng anh chị em.
Đề Và ở cùng cha.
Xẳ Hãy nâng tâm hồn lên.
Đ. Chúng con đang hướng về Chúa.
X. Hãy tạ ơn Chúa là Thiên Chúa chúng ta.
Đ. Thật là chính đáng
Lạy Chúa là Cha chí thánh, là Thiên Chúa toàn năng hằng hữu, chúng con tạ ơn Chúa mọi nơi mọi lúc, nhờ Đức Kitô, Chúa chúng con, thật là chính đáng, phải đạo và đem lại ơn cứu độ cho chúng con.
Nhờ ơn Chúa, chúng con đã xây dựng thánh đường này ; nơi đây, Chúa không ngừng phù trợ đoàn dân thánh đang tiến về cùng Chúa. Thánh đường này tượng trưng cho mầu nhiệm hiệp thông Chúa thực hiện giữa Chúa và các tín hữu. Qủa thế, tại nơi này, Chúa xây dựng một đền thờ sông động là chính chúng con. Tại nơi này, Chúa làm cho Hội Thánh rải rác khắp hoàn cầu ngày thêm vững mạnh, để Nhiệm Thể Đức Ki tô được hình thành. Công trình này sẽ được hoàn tất trong cảnh thái bình của thành Giêrusalem trên trời.
Vì thế, cùng vđi toàn thế các thánh, trong ngôi đền thờ rạng ngời vinh quang Chúa đây, chúng con cùng ca hát, chúc tụng và ngợi khen Chúa rằng : Thánh ! Thánh ! Thánh !..ẳ
Kê dó, mọi nghi thức khác theo thứ tự như thánh lễ thông thường, và sau khi cho rước ỉễ xong, Mình Thánh Chúa chưa đề vào nhà tạm ngay, nhưng đặt trên bàn thờ, và Giám mục đọc lời nguyện hiệp lễ:
Lạy Chúa, chúng con vừa lãnh nhận Mình và Máu Đức Kitô. Xin cho tâm trí chúng con ngày càng thấm nhuần chân lý của Chúa, nhờ đó, chúng con sẽ hăm hở đến đây thờ phượng Chúa và mai kia được cùng thần thánh chiêm ngưỡng Tôn Nhan đến muôn đời. Chúng con cầu xin...
Kiệu Mình Thánh Chúa và kết lễ
Đọc lời nguyện hiệp lễ xong, Giám mục quỳ trước bàn thờ và xông hương Mình Thánh Chúa, thờ lạy dôi chút, rồi ngài kiệu Mình Thánh Chúa lên nhà tạm. Sau đó hoặc ngay tại nhà tạm hoặc trở về bàn thờ chính, Giám Mục sẽ ban phép lành trọng thể cho dân chúng .ắ
Giám mục : Chúa ở cùng anh chị em.
Mọi người : Và ở cùng cha.
Giám Mục:
Hôm nay, Thiên Chúa là Chúa tể trời đất đã cho anh chị em được cùng nhau tham dự lễ cung hiến thánh đường này: Xin Người ban phúc lành dồi dào cho anh chị em.
Mọi người. Amen
Giám Mục:
Thiên Chúa đã muốn quy tụ bên Đức Kitô, Con yêu dấu của Người, mọi con cái đang tản mác bốn phương: Xin Người ban cho anh chị em được trở nên đền thánh của Người và nơi Chúa Thánh Thần ngự trị.
Mọi người: Amen.
Nghi thức làm phép các đỏ dùng trong phụng vụ
Giám Mục'.
Anh chị em đã được phúc lãnh nhận bí tích thánh tẩy, chúc anh chị em hằng được Thiên Chúa ngự trị trong lòng, và được cùng toàn thề các thánh hưởng gia nghiệp thiên quốc muôn đời.
Mọi người : Amen.
Giám mục. :
Và xin Thiên Chúa toàn năng là Cha + và Con + và Thánh Thần + ban phúc lành cho anh chị em.
Mọi người'. Amen.
Phó tế hoặc một linh mục : Lễ xong chúc anh chị em đi bình an. Mọi người: Tạ ơn Chúa.
