Tim hiểu về Mùa  Xuân

Năm mới, người mới

Trầm Thiên Thu

Tiền nhân thường dùng thuật ngữ “tống cựu, nghinh tân” mỗi khi năm hết, tết đến. Điều đó cho thấy người ta muốn thay đổi cho tốt đẹp hơn. Anh ngữ có cách chúc mừng năm mới là Happy New Year, nếu thay đổi một chút thành Happy New You thì hay và khá thú vị. Tại sao? Vừa thú vị về cách phát âm gần giống nhau vừa hay về ý nghĩa.

Về cách phát âm gần giống nhau thì dễ nhận thấy: Chữ Year phát âm na ná chữ You. Về ý nghĩa thì trừu tượng hơn: New You là “con người mới”, tức là chính mình phải đổi mới. Đổi mới không chỉ là việc khó mà còn cần thiết cho cuộc sống xã hội và cá nhân mỗi người: tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ. Cấp độ tăng dần, từ bản thân mới tới xã hội.

Thi sĩ Xuân Diệu có một triết lý “ngược đời” nhưng thú vị:

Xuân đang đến là Xuân đã qua

Xuân còn non là Xuân đã già.

Thoạt nghe, có thể bạn khó chấp nhận, nhưng suy nghĩ thấu đáo thì bạn sẽ thấy cái hữu lý trong cái vô lý, cái thuận trong cái nghịch. Cuộc sống có những điều là thuận-lý-nghịch thì cũng có những điều là nghịch-lý-thuận.

Xuân đang đến là Xuân còn trẻ, nghĩa là Xuân còn non, vậy mà Xuân lại hoá già. Thật là nghịch nhĩ! Thế mà lại rất chí lý. Dịp vui nọ, ngày lễ kia, người ta rất vui mừng vì háo hức chờ đợi, nhưng đến chính ngày thì lại hoá bình thường, đôi khi còn tẻ nhạt. Vài ngày trước tết, bạn cảm thấy phấn khởi. Chính sự chuẩn bị khiến lòng bạn nao nức, cái mệt lúc đó hoá thành niềm vui sướng. Nhưng đến ngày tết, có thể bạn lại không còn hứng thú. Sự chờ đợi khiến người ta khao khát, muốn “làm mới” cái gì đó.

Người ta cũng nói “được voi, đòi tiên”. Cái gì chưa sở hữu thì người ta muốn có, khi sở hữu rồi thì người ta thấy bình thường hoặc chán nản ngay. Con người rất dễ “thay lòng, đổi dạ”.

Thay đổi có thể mang nghĩa xấu. Thay đổi cũng có nghĩa tốt, đó là canh tân, là đổi mới. Theo nghĩa tốt và tích cực thì rất cần thiết. Học yếu thì phải cố chăm chỉ, yếu đau thì phải bồi dưỡng, lười biếng thì phải ráng chịu khó… Người ta luôn phải trau dồi mọi lĩnh vực để vươn lên, để khá hơn, cả tinh thần lẫn thể lý, nghĩa là phải không ngừng cố gắng thay đổi chính mình.

Năn mới, người ta làm mọi cách để đổi mới bề ngoài: mua sắm đồ dùng, dọn dẹp nhà cửa, trang trí bàn thờ… chí ít cũng có một bình bông dù cả năm không hề có cách hoa nào trên bàn. Ít nhiều gì cũng có sự đổi mới. Tinh thần cũng đổi mới bằng cách nhìn nhau thân thiện hơn, dù lâu nay nhìn nhau bằng “ánh mắt mang hình viên đạn”. Bỏ qua lỗi lầm của nhau là đổi mới.

Chúa Giêsu luôn muốn mọi người thay đổi, từ bỏ con người cũ để mặc lấy con người mới. Ngài kêu gọi đổi mới bằng nhiều cách: “Ai muốn theo tôi, phải từ bỏ chính mình, vác thập giá mình hằng ngày mà theo” (Lc 9,23); “Hãy nên hoàn thiện như Cha trên trời là Đấng toàn thiện” (Mt 5,48); “Hãy sám hối và tin vào Tin Mừng” (Mc 1,15); “Đừng xao xuyến! Hãy tin vào Thiên Chúa” (Ga 14,1). Kinh Thánh còn liệt kê nhiều phương thức đổi mới khác.

Thánh Phaolô cũng nói về sự đổi mới: “Anh em đã cởi bỏ con người cũ với những hành vi của nó rồi, và anh em đã mặc lấy con người mới, con người hằng được đổi mới theo hình ảnh Đấng Tạo Hoá” (Cl 3,9-10).

Muốn đổi mới hay canh tân thì phải cầu xin Chúa Thánh Thần, vì chính Thánh Linh là Đấng đổi mới mọi sự. Chúa Giêsu cũng đã khuyến cáo: “Không có Thầy, anh em chẳng làm gì được” (Ga 15,5). Chúng ta phải học với Chúa, vì Ngài luôn nhân hậu và khiêm nhường (x. Mt 11,28-30).

Nếu chúng ta không thay đổi, không đổi mới, không canh tân thì thật dại dột: “Ngươi hâm hẩm, chẳng nóng chẳng lạnh, Ta sẽ mửa ngươi ra khỏi miệng Ta” (Kh 3,16). Tuy nhiên, nếu ỷ sức mình cũng nguy hiểm, vì đó là kiêu ngạo, mà kiêu ngạo là đầu mối mọi tội lỗi. Hãy bắt chước Thánh Phaolô với xác tín: “Tôi có làm được gì thì cũng là nhờ ơn Chúa” (1 Cr 15,10).

Con người quá yếu đuối, đôi khi cảm thấy thất vọng với chính mình nhưng đừng bao giờ tuyệt vọng. Hãy tự nhủ như cố Ns Trịnh Công Sơn: “Đừng tuyệt vọng, tôi ơi, đừng tuyệt vọng!”. Với kinh nghiệm “xương máu” đầy mình, Thánh Phaolô quả quyết: “Ở đâu nhiều tội lỗi thì ở đó nhiều ân sủng” (Rm 5,20). Hãy vững tin như vậy!

Thiên Chúa là Tình yêu (1 Ga 4,8), là Đấng giàu Lòng Thương Xót, Ngài không bỏ chúng ta “đơn thương độc mã” trong trận chiến cam go với ba thù đâu. Hãy luôn đọc câu “thần chú” này: “Đừng sợ!” (Mt 10,26; Mt 10,28; Mt 10,31; Mt 14,27; Mt 17,7; Mt 28,5; Mt 28,10; Lc 12,7; Kh 1,17).

Chúc mọi người đổi mới trong năm mới

Thánh thiện hơn cho đẹp Ý Chúa Trời

Tân Mão hết, từ giã Mèo yếu đuối

Nhâm Thìn sang, mạnh dáng Rồng đẹp tươi.

Happy new year