Giải Đáp và Hướng Dẫn: 
Lm. Phi Quang

Con thuộc họ Phú Yên xứ Ngọc Tiên (Ngọc Cục) GP Bùi Chu (đông đàng ngoài) con có một thắc mắc về nguyên quán của thánh Anrê Tường. Trong tiểu sử 118 vị anh hùng tử đạo VN (Anrê Tường, "thầy giảng", sinh năm1812 tại "Ngọc Cục"... cha mẹ ngài là ông bà Đaminh Tiên và bà Maria Gương...) trong tiểu sử của thánh Vincente Tương thì viết: Ba ông Anrê Tường, Vinh Sơn Tương và Đaminh Nguyễn Đức Mạo thuộc họ "Phú yên". Anrê Tường sinh năm 1812 và ông Vinh Sơn Tương sinh năm 1814 là "hai anh em ruột". Thân phụ là ông Đaminh Tiên làm trùm họ và thân mẫu là bà Maria Gương... (Hai ông Đaminh Nguyên và Đaminh Nhi thuôc họ Ngọc Cục). Vậy thánh Anrê Tường thuộc họ nào? Bây giờ họ con ''Phú Yên" chỉ kính thánh Vinh sơn Tương và thánh Đaminh Mạo thì có sai sót gì không.

Văn Tuấn

Đáp:

Chúng tôi không thể kiểm chứng những chi tiết lịch sử chính xác về nguyên quán của các vị Thánh mà Ông đề cập tới trong vấn nạn của Ông. Tuy nhiên chúng tôi có thể góp ý kiến thế này: Vì tài liệu sử sách không còn được lưu giữ đầy đủ nên chúng ta cũng không nên quá bận tâm về những chi tiết đó. Riêng về tên của họ đạo, của giáo xứ, của làng xóm có thể đã thay đổi nhiều theo thời gian. Hơn nữa về ý niệm ranh giới của xứ đạo và làng xóm có lẽ cũng thay đổi. Các người viết sử căn cứ vào những dữ kiện đó đây do những truyền tụng trong dân gian hay những bút tích gián tiếp, kết quả là đưa ra những kết luận khác nhau và có khi mâu thuẫn nhau. Chúng ta cùng chấp nhận những giới hạn đó. Điều quan trọng hơn chính là chứng tá mà các Thánh đã nêu gương cho ta trong việc kiên trì giữ vững đức tin.

Còn việc tôn kính của địa phương căn cứ vào các sử liệu đáng tin tưởng hơn để bày tỏ sự tôn kính xứng hợp tại quê quán của các Ngài. Tôi phỏng đoán rằng họ "Phú Yên" cũng nằm trong làng "Ngọc Cục" vì cũng có tài liệu lại nói cả ba vị thuộc làng Ngọc cục. Nếu tôi thuộc về họ Phú Yên tôi sẽ hãnh diện là họ đạo tôi có ít nhất ba vị Thánh Tử Đạo. Nếu tôi thuộc làng Ngọc Cục tôi không ngần ngại nhận có ít nhất 5 vị Thánh Tử Đạo.