HÔN NHÂN GIA ĐÌNH

Yêu thương huynh đệ

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL

Mạc Khải

Bài Trích Sách Khởi Nguyên (Gn 37: 3-4, 12-13, 17-28; 44: 18-21, 23-29; 45:1-5; 50:15-21)

Ít-ra-en yêu thương Giu-se hơn các con khác của mình, vì chàng là niềm an ủi ông trong tuổi già; và ông đã may cho chàng một chiếc áo lót có tay dài rất đẹp. 4 Khi các anh chàng thấy bố yêu chàng hơn hết trong số các con trai của mình như vậy, chúng tức bực tới độ không thèm chào hỏi chàng nữa....

12 Một hôm, gặp lúc các anh chàng vắng nhà vì bận chăn chiên cho phụ thân ở đồng cỏ miền Sê-kem, 13 Ít-ra-en bảo Giu-se, "Con biết đó, các anh con đương chăm nom gia súc nhà ta ở Sê-kem. Con nên sửa soạn để bố sai con đi thăm các anh...."

17 Thế là Giu-se lên đường tìm các anh chàng, và bắt gặp họ ở Đô-than. 18 Từ xa chúng đã nhận ra chàng, và trước khi chàng tới nơi gặp chúng, thì chúng đã lập mưu hãm hại chàng. 19 Chúng bảo nhau, "Kìa! ông trạng mộng đương bước tới! 20 Nào, chúng mình giết phứt hắn đi ném xác xuống một trong các giếng cạn nào quanh đây, rồi nói thác rằng thú hoang đã ăn thịt hắn. Thử xem tài đoán mộng kia hắn sẽ dùng vào việc gì...."

21 Ru-ben nghe bàn lấy làm bất nhẫn, mới nảy ra ý định cứu em. 22 Chàng góp ý, "Chúng mình không nên lấy mạng y, không nên đổ máu y". Chàng tiếp lời, "Chỉ thả y xuống thớt giếng cạn giữa sa mạc ở xa xa kia là đủ; đừng bạo động làm gì." Miệng nói như vậy mà trong bụng Ru-ben muốn giúp em thoát nạn mà trởû về với phụ thân. 23 Quả nhiên, khi Giu-se tới nơi với các anh, thì chúng lột chiếc áo chàng đương mặc, chiếc áo có tay dài, 24 rồi bắt lấy chàng và thả chàng xuống một bọng giếng rỗng và cạn. 25 Kế đó chúng ngồi xuống ăn nhậu.

Chợt nhìn lên, chúng thấy một đoàn người Ít-mai-lít từ Ghi-lê-át đi tới: dẫn những con lạc đà chất đầy sơn dẻo, hương dược và nhựa cây chở đi Ai-cập. 26 Giu-đa bèn góp ý với anh em," Đổ máu giết chết em trai chúng ta rồi tìm cách lấp liếm là chuyện không có lợi. 27 Thay vì chúng ta phải ra tay thanh toán y, chi bằng đem y bán cho mấy người Ít-mai-lít kia có hơn không? Dù sao y cũng là em chúng ta, cùng chung một máu mủ." Các anh em nghe lọt tai. Chúng bán Giu-se cho nhóm người Ít-mai-lít lấy hai mươi đồng bạc...

44:18 Giu-đa tiến lại gần Giu-se mà nói, "Kính bẩm đại quan, uy quyền ngang thiên tử, dám xin ngài cầm cơn giận để cho kẻ hèn này thưa lên mấy lời. 19 Đại quan hỏi đám tôi tớ đại quan này rằng: ’các ngươi có một phụ thân hoặc một tiểu đệ’? 20 Dạ, chúng tôi có một bố già, và một em trai yên ủi bố lúc tuổi già. Người anh cùng cha cùng mẹ với y đã chết, mà vì mẹ y chỉ còn có một mình y, cho nên y được cha chúng tôi rất mực chiều chuộng... 23 Thế rồi đại quan lại hỏi, ’Hãy đem y trình diện ta, để chính mắt ta xem mặt y; nếu thằng út đó không theo các anh mà trở lại đây, thì các ngươi đừng bao giờ chường mặt ra cho ta thấy nữa’. 24 Khi trở về với cha chúng tôi, một nô lệ của đại quan, chúng tôi đã thuật lại với người các lời đại quan dạy bảo.

25 "Kế đó cha chúng tôi đã muốn sai chúng tôi trở lại đây mua lương thực cho gia đình. 26 Vào dịp đó chúng tôi đã nhắc lại cho người nhớ, ‘Các con không thể nào tới nơi đó, không thể nào gặp tể tướng được, trừ phi có đem theo thằng út’. 27 Bấy giờ cha chúng tôi - một nô lệ của đại quan - mới bảo chúng tôi rằng, ‘Các con biết đó, kế mẫu các con chỉ đẻ cho bố hai mống con trai mà thôi. 28 Thế mà một đứa đã mất tích, mà bố đoán chừng xác y đã bị mãnh thú xé nát rồi, vì từ đó bố không thấy nó đâu nữa. 29 Bây giờ nếu các con lại bắt cả đứa này nữa phải rời xa bố, ngộ y gặp tai nạn thì đúng là các con xô đẩy bố xuống tuyền đài, mái đầu thì bạc mà dạ đau như cắt’."

45:1 Tới đây Giu-se không cầm lòng được nữa. Trước mặt anh em mình, ông ra lệnh cho đám hầu cận: "Mọi người hãy rút lui !" Đợi cho người ngoại cuộc ra ngoài hết rồi, ông xưng danh cho anh em biết. 2 Nhưng vì tiếng ông nức nở vang lớn quá, người Ai-cập nghe được, và có người báo lên quốc vương.

3 Ông nói với các anh rằng, "Em là Giu-se đây; bố có khoẻ không?" Anh em của ông vừa nghe nói, ai cũng thất kinh miệng không thốt ra lời. 4 Ông bảo các anh em, "Mời anh em xích lại bên tôi". Mọi người làm như vậy xong thì ông nói, 5 "Tôi là Giu-se em các anh đây! đứa em bị các anh bán cho người ta đem đi Ai-cập. Nhưng bây giờ thì xin các anh chớ hốt hoảng, và đừng ân hận vì đã bán em. Chính Thiên Chúa đã sai em tới đây trước các anh để cứu mạng mọi người."

50:15 Các anh của Yuse thấy cha họ đã chết thì nói: ‘Nếu như Yuse thù ghét ta và oán trả lại ta mọi sự dữ ta đã gây ra cho nó?” 16 Và họ truyền một người đến với Giuse mà rằng: ‘Trước khi chết cha ông đã truyền rằng: Các ngươi hãy nói với Yuse: ‘Thôi, hãy miễn thứ tội ác của các anh con, và lỗi lầm của họ, sự dữ họ đã gây ra cho con. Vậy bây giờ, xin miễn thứ tội ác của những kẻ làm tôi Thiên Chúa cha ông!’ 17 Và Yuse đã khóc khi (nghe) các lời họ nói với ông. 18 Các anh của Yuse đến sấp mình trước mặt ông và nói: ‘Này chúng tôi xin làm tôi tớ ông’. 19 Yuse nói với họ: ‘Đừng sợ! Tôi là người thay thế Thiên Chúa hay sao? 20 Các người mưu sự dữ hại tôi, Thiên Chúa lại mưu biến dữ hóa lành, để làm ra như đã thấy hôm nay: là cứu sống cả một dân lớn. 21 Vậy bay giờ, đừng sợ, chính tôi sẽ cung dưỡng các người với các trẻ thơ’’. Và ông đã an ủi và ngỏ lời tâm phúc với họ”. (đoạn cuối cùng này theo bản dịch của Lm Nguyễn Thế Thuấn, CsSR).

Cảm Nghiệm

Hậu quả của nguyên tội không những được minh định ngay trong bản án giáng xuống cho chung thân phận con người, mà còn ảnh hưởng đến cả đời sống gia đình của con người nữa. Điển hình là cuộc khủng hoảng yêu thương huynh đệ đầu tiên, mở màn cho lịch sử nội chiến tương tàn giữa loài người với nhau, đó là vụ Cain là anh, chỉ vì ghen tương, đã phũ phàng giết chết đứa em vô tội của mình là Abel (x Khởi Nguyên 4:1-6).

Thật ra, theo bài Sách Thánh trên đây, không phải chỉ vì ghen tương với đứa em thứ 11 được cha cưng hơn mình, hay để ngấm ngầm trả thù người cha đã tỏ ra bất công với mình, mà 10 người con trai lớn của tổ phụ Giacóp đã có mưu đồ và ra tay tác hại đứa em của họ, cho bằng vì họ không tin vào Thiên Chúa, muốn chống lại nhiệm ý của Thiên Chúa được tỏ ra qua đứa em đáng ghét của họ mà thôi, như chính lời họ đã nói với nhau trước khi ra tay thanh toán thằng em Giuse của mình:

· "Kìa! ông trạng mộng đương bước tới! Nào, chúng mình giết phứt hắn đi ném xác xuống một trong các giếng cạn nào quanh đây, rồi nói thác rằng thú hoang đã ăn thịt hắn. Thử xem tài đoán mộng kia hắn sẽ dùng vào việc gì...."

Chính vì không tin tưởng vào dấu chỉ thời đại được Thiên Chúa tỏ ra, chỉ vì ghen tức với đứa em của mình, được cha cưng chiều hơn mình, mà 10 người anh trai đã có thái độ tàn ác với Giuse như thế. Trái lại, chính vì tin tưởng vào Thiên Chúa, vào sự Quan Phòng vô cùng khôn ngoan của Ngài, mà đứa em nạn nhân Giuse này mới chẳng những thắng vượt được bản tính hận thù tự nhiên đối với bất cứ ai làm khốn mình, thậm chí là anh em ruột thịt của mình, mà còn, trái lại, sẵn sàng và mau mắn thứ tha cho họ, và thậm chí tận tình tận lực ra tay cứu trợ gia đình anh em của mình, trong Chúa và theo ý Chúa nữa:

· "Tôi là Giu-se em các anh đây! đứa em bị các anh bán cho người ta đem đi Ai-cập. Nhưng bây giờ thì xin các anh chớ hốt hoảng, và đừng ân hận vì đã bán em. Chính Thiên Chúa đã sai em tới đây trước các anh để cứu mạng mọi người".

Giuse chẳng những tha thứ cho anh em khi người cha khả kính còn sống mà cả sau khi người cha này nằm xuống nữa, chứ không phải chỉ vì nể cha, nghĩa là đức tin của Giuse hoàn toàn có tính cách siêu nhiên nên rất vững chắc và sinh hoa trái bác ái yêu thương trọn lành, đúng như Sách Thánh ghi nhận:

· “Các anh của Yuse thấy cha họ đã chết thì… đến sấp mình trước mặt ông và nói: ‘Này chúng tôi xin làm tôi tớ ông’. Yuse nói với họ: ‘Đừng sợ! Tôi là người thay thế Thiên Chúa hay sao? Các người mưu sự dữ hại tôi, Thiên Chúa lại mưu biến dữ hóa lành, để làm ra như đã thấy hôm nay: là cứu sống cả một dân lớn. Vậy bây giờ, đừng sợ, chính tôi sẽ cung dưỡng các người với các trẻ thơ’’”.

Nguyện Cầu

1 Kinh Lạy Cha, 10 Kinh Kính Mừng, 1 Kinh Sáng Danh

Lời Nguyện

Lạy Chúa,/ Chúa đã dựng nên loài người chúng con như là một gia đình,/ có cha mẹ và con cái./ Xin cho gia đình chúng con trở thành một cộng đồng hiệp thông/ trong yêu thương và sự sống,/ chẳng những giữa cha mẹ với nhau,/ mà còn giữa cha mẹ và con cái,/ cũng như giữa con cái với nhau.

Xin Chúa giúp cho chúng con biết tôn kính Chúa trong cha mẹ,/ và thảo kính cha mẹ trong Chúa,/ để nhờ đó/ chúng con cũng biết chấp nhận anh chị em ruột thịt chúng con vì Chúa,/ Đấng đã quan phòng ấn định cho chúng con tự nhiên được sinh vào trần gian từ cùng mộït mẹ cha.

Chính vì Chúa là Đấng đã chọn anh chị em cho chúng con,/ chứ không phải chúng con tự chọn lấy cho mình,/ mà chúng con cần phải làm sao để trở nên anh chị em của nhau./ Ở chỗ,/ sống thích ứng với mọi người,/ hơn là giữ thái độ kén chọn “ai là anh chị em của tôi?”,/ tức thái độ chỉ yêu thương những ai yêu thích chúng con,/ hay những ai được chúng con yêu thích mà thôi,/ một thái độ mà bất cứ một ai,/ kể cả cha mẹ và anh chị em ruột thịt trong gia đình của chúng con,/ có lúc cũng trở thành kẻ xa lạ,/ thậm chí thành kẻ thù của chúng con.

Nhờ lời chuyển cầu của Mẹ Maria đầy ơn phúc,/ xin Chúa cho chúng con biết bắt chước Chúa Giêsu,/ Người Anh Cả của chúng con,/ Vị Trưởng Tử của một đàn em đông đúc,/ Đấng đã đến không phải để được phục vụ mà là để phục vụ,/ cho tất cả được hiệp nhất nên một/ trong Chúa là Cha và Con và Thánh Thần./ Amen.