TÀI LIỆU HỌC TẬP:

SỨ ĐIỆP “NGÀY THẾ GIỚI CÁC BỆNH NHÂN – 2013”

JM. Lam Thy ĐVD.

1-  Hỏi: Vì lý do gì mà Giáo Hội thiết lập “Ngày Thế Giới Các Bệnh Nhân”? 

      Đáp: Ngay từ khi hạt giống Tin Mừng được gieo trên quê hương Việt Nam, thì những anh em không cùng tín ngưỡng (kể cả những người vô thần) đều gọi Đạo Công Giáo là Đạo Yêu Thương, Đạo Bác Ái. Cũng bởi vì giới luật căn bản của Ki-tô Giáo là “Mến Chúa yêu người”, muốn “yêu Chúa hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn và hết sức lực” thì phải “yêu người thân cận như chính mình”, và chỉ có “yêu người như yêu chính mình (ái nhân như ái thân)” mới là thực sự “mến Chua”. Ngay trong Cựu Ước cũng tiên tri về Người Tôi Trung của Thiên Chúa là Đức Ki-tô: “Sự thật, chính người đã mang lấy những bệnh tật của chúng ta, đã gánh chịu những đau khổ của chúng ta” (Is 53, 4), và cũng chính Đức Vua Tình Yêu Giê-su luôn luôn dậy: "Người khoẻ mạnh không cần thầy thuốc, người đau ốm mới cần. Hãy về học cho biết ý nghĩa của câu này: "Ta muốn lòng nhân chứ đâu cần lễ tế. Vì tôi không đến để kêu gọi người công chính, mà để kêu gọi người tội lỗi." (Mt 9, 12-13).  Người cũng ra lệnh cho các môn đệ ngoài việc rao giảng Tin Mừng, còn phải giải quyết những nhu cầu thể chất và cấp bách của dân chúng: “Dọc đường hãy rao giảng rằng: Nước Trời đã đến gần. Anh em hãy chữa lành người đau yếu, làm cho kẻ chết sống lại, cho người phong hủi được sạch bệnh, và khử trừ ma quỷ. Anh em đã được cho không, thì cũng phải cho không như vậy” (Mt 10, 7-8).

     Giáo Hội Công Giáo luôn trung thành với truyền thống đó và đã thể hiện trong tất cả mọi hoạt động truyền giáo bằng những “chứng tá bác ái”. Trải dài theo lịch sử Giáo Hội, thì tất cả 21 Công Đồng Chung đều luôn thể hiện tinh thần đó, nhưng đặc biệt hơn cả là Công Đồng Chung thứ 21 Va-ti-ca-nô II đã dành hẳn một chương trong chương trình nghị sự để bàn về công tác chăm sóc bệnh nhân. Các Nghị Phụ đã khẳng định: “Ðó là học thuyết Ki-tô giáo về đau khổ, học thuyết duy nhất mang lại bình an. Xin biết chắc chắn rằng anh em không cô độc, không bị loại trừ, bị bỏ rơi hoặc bị coi là vô dụng. Trái lại anh em là những người được Chúa Ki-tô kêu gọi, là hình ảnh sống động và trong suốt của Chúa. Nhân danh Chúa, Công Ðồng âu yếm chào thăm anh em, cảm ơn và đoan chắc với anh em về tình thân hữu, về sự giúp đỡ của Giáo Hội và chúc phúc lành cho anh em.” (Xc Sứ Ðiệp Của Công Ðồng Nhân Dịp Bế Mạc (8-12-1965) “Gửi Người Nghèo, Bệnh Tật Và Ðau Khổ” – số 26-27). Đó chính là lý do thúc đẩy ĐGH Gioan-Phaolô II ban hành Thư thành lập “Ngày Thế Giới Các Bệnh Nhân – 13/5/1992” và coi đây là thời điểm ưu tiên để cầu nguyện, chia sẻ, dâng đau khổ để mưu ích cho Giáo Hội và nhắc nhở tất cả mọi người cần nhận ra nơi khuôn mặt của người anh em đau yếu của mình Thánh Nhan Chúa Ki-tô, Đấng cứu độ nhân loại qua đau khổ, chịu chết và sống lại” (Thư thành lập “Ngày Thế Giới các bệnh nhân”, số 3).

2-  Hỏi:  Hãy sơ lược về quá trình thiết lập Ngày Thế Giới Các Bệnh Nhân”? 

      Đáp : Kể từ ngày ĐTC Gioan-Phaolô II ban hành Thư thành lập “Ngày Thế Giới Các Bệnh Nhân”, thì ngày này được ấn định vào lễ Đức Mẹ Lộ Đức (11/02 hàng năm). Thật là ý nghĩa khi lấy ngày lễ Đức Mẹ Lộ Đức làm ngày “Thế Giới các Bệnh Nhân”, vì vào năm 1858 Đức Mẹ đã hiện ra với ba chị em nhà nghèo (Bernadette Soubirous, Toinette, Jeanne Abadie) đi kiếm củi. Sau đó, Đức Mẹ liên tục hiện ra với nhiều người và chữa đủ thứ bệnh cho rất nhiều bệnh nhân. Giới y khoa thế giới cũng đã tới điều tra và phân tích nước của dòng suối Lộ Đức, thì chỉ thấy nước suối cũng như nước suối của các nơi khác. Cuối cùng thì khoa học phải công nhận những bệnh nhân được chữa khỏi nhờ nước của dòng suối này là phép lạ của thần linh, khoa học không giải thích được. Thật là diệu huyền! Chỉ cần có một niềm tin và lời cầu nguyện chân thành, khi được uống hoặc chạm tay chân vào dòng nước suối Lộ Đức, thì bệnh tật (kể cả những bệnh nan y như phong cùi, bất toại...) sẽ tiêu tan. Đã có trên 200 triệu lượt người hành hương Lộ Đức kể từ năm 1860. Đã có trên 6.000 trường hợp được lành bệnh, và Giáo Hội đã công nhận 68 phép lạ Đức Mẹ chữa lành bệnh một cách công khai. Trường hợp được chữa lành của ông Serge François – mắc chứng thoát vị đệm (hernia) từ nhiều năm và được giải phẫu hai lần, khiến cho chân trái gần như hoàn toàn tê liệt –  là phép lạ thứ 68 được Giáo Hội nhìn nhận sự lành bệnh không thể giải thích được của một bệnh nhân đến cầu nguyện tại Lộ Ðức.

     Chính vì thế, nên mở đầu Sứ điệp “Ngày Thế Giới các Bệnh Nhân – 2013” (số 1), ĐTC Biển Đức viết: “Ngày 11-2-2013 lễ Đức Mẹ Lộ Đức. Ngày Thế Giới các bệnh nhân lần thứ 21 sẽ được cử hành trọng thể tại Đền thánh Đức Mẹ Altoetting. Ngày này đối với các bệnh nhân và các nhân viên y tế, các tín hữu Ki-tô và mọi người thiện chí là thời điểm ưu tiên để cầu nguyện, chia sẻ, dâng đau khổ để mưu ích cho Giáo Hội và nhắc nhở tất cả mọi người cần nhận ra nơi khuôn mặt của người anh em đau yếu của mình Thánh Nhan Chúa Kitô, Đấng cứu độ nhân loại qua đau khổ, chịu chết và sống lại” (ĐTC Gioan Phaolô II, Thư thành lập “Ngày Thế Giới Các Bệnh Nhân” – 13-5-1992, số 3). Trong hoàn cảnh này, tôi đặc biệt cảm thấy gần gũi mỗi người trong anh chị em, các bệnh nhân quí mến, là những người đang sống một thời điểm thử thách khó khăn, tại các nhà từ thiện, dưỡng đường hoặc tại gia, vì bệnh tật và đau khổ. Ước gì những lời trấn an này của các Nghị Phụ Công đồng chung Va-ti-ca-nô II cũng được gửi đến tất cả anh chị em: Anh chị em không bị bỏ rơi, cũng chẳng phải là vô dụng: anh chị em được Chúa Ki-tô kêu gọi, anh chị em là hình ảnh trong sáng của Chúa” (Sứ điệp gửi người nghèo, các bệnh nhân và người đau khổ).

3-  Hỏi:  Mỗi sứ điệp đều có những suy tư gợi ý. Cho biết ĐTC Biển Đức XVI đã có gợi ý gì khi ban hành sứ điệp “Ngày Thế Giới Các Bệnh Nhân”. Hãy phân tích nội dung suy tư gợi ý đó.

            Đáp: ĐTC viết trong Sứ điệp (số 2): “Để tháp tùng anh chị em trong cuộc hành hương thiêng liêng từ Lộ Đức, là địa điểm và là biểu tượng hy vọng và ân phúc, dẫn chúng ta đến Đền thánh Altoetting, tôi muốn đề nghị anh chị em suy tư về hình ảnh biểu tượng người Samaritano Nhân Lành (Xc Lc 10, 25-37)”. Về biểu tượng “Người Sa-ma-ri nhân lành”, Thánh sử Lu-ca đã trình thuật: “Có một người thông luật kia đứng lên hỏi Đức Giê-su để thử Người rằng: "Thưa Thầy, tôi phải làm gì để được sự sống đời đời làm gia nghiệp?” Người đáp: "Trong Luật đã viết gì? Ông đọc thế nào?" Ông ấy thưa: "Ngươi phải yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi, hết lòng, hết linh hồn, hết sức lực, và hết trí khôn ngươi, và yêu mến người thân cận như chính mình." Đức Giê-su bảo ông ta: "Ông trả lời đúng lắm. Cứ làm như vậy là sẽ được sống." Nhưng ông ấy muốn chứng tỏ là mình có lý, nên mới thưa cùng Đức Giê-su rằng: "Nhưng ai là người thân cận của tôi?" (Lc 25-29). Để trả lời thắc mắc của người thông luật (và nói chung là của loài người), Đức Giê-su đã kể dụ ngôn “Người Sa-ma-ri tốt lành”. Điều này cho thấy quan điểm nhất quán của Đức Giê-su Thiên Chúa luôn coi tất cả loài ngươi đều là người thân cận với nhau (“tứ hải giai huynh đệ”: người trong bốn bể đều là anh em) vì cùng là con một Cha trên trời.

          Đó là lý do ĐTC lấy dụ ngôn “Người Sa-ma-ri nhân lành” để mời gọi mọi người cùng suy tư. Ngài nhấn mạnh (Sđ nêu trên, số 2): “Dụ ngôn Phúc Âm được thánh Lu-ca thuật lại được tháp nhập vào trong một loạt những hình ảnh và trình thuật rút từ đời sống thường nhật, qua đó Chúa Giê-su muốn giúp ta hiểu tình thương sâu đậm của Thiên Chúa đối với mỗi người, đặc biệt khi họ ở trong bệnh tật và đau khổ. Nhưng đồng thời, qua lời kết luận dụ ngôn người Samaritano Nhân Lành, ”Anh hãy đi và làm như vậy” (Lc 10,37), Chúa chỉ rõ đâu là thái độ mà mỗi môn đệ của Chúa phải có đối với tha nhân, nhất là những người cần được chăm sóc. Vấn đề ở đây là kín múc, từ tình thương vô biên của Thiên Chúa, qua một quan hệ nồng nhiệt với Chúa trong kinh nguyện, sức mạnh để sống hằng ngày sự quan tâm cụ thể như người Samaritano Nhân Lành, đối với những ai bị thương tích trong thân xác và tinh thần, những người đang kêu cứu, và cả những người vô danh và thiếu thốn phương tiện. Điều này được áp dụng không những cho các nhân viên mục vụ và y tế, nhưng cho tất cả mọi người, kể cả bệnh nhân, họ có thể sống tình trạng của mình trong viễn tượng đức tin. ”Không phải tránh né đau khổ, trốn chạy trước đau khổ, chữa lành con người, nhưng là khả năng chấp nhập sầu muộn và trưởng thành trong đó, tìm được ý nghĩa nhờ sự kết hiệp với Chúa Ki-tô, Đấng đã chịu đau khổ với tình thương vô biên” (Thông điệp Spe salvi, 37).

4-  Hỏi: Từ hình ảnh “Người Sa-ma-ri nhân lành”, ĐTC muốn Ki-tô hữu phải làm gì đối với các bệnh nhân?

     Đáp: ĐTC đã viết “Nhiều Giáo Phụ đã nhìn thấy chính Chúa Giê-su nơi hình ảnh người Samaritano Nhân Lành” (Sđ nêu trên, số 3). Vì sao vậy? Ấy cũng bởi vì khi có một người bị cướp lột sạch tiền bạc, đánh nhừ tử  “nửa sống nửa chết nằm bên vệ đường”, thì có 2 người (một thầy Tư tế và một thầy Lê-vi) tình cờ đi ngang qua chỗ đó, trông thấy người bị cướp đả thương, liền tránh qua bên kia mà đi. Thái độ của những “người thông luật” (cỡ Tư tế, Luật sĩ, Thượng tế Do thái thời đó) là vậy đó: thờ ơ, lãnh đạm với nỗi đau khổ của anh em. Nhưng ngược lại, người Sa-ma-ri (dân ngoại) khi chứng kiến cảnh ấy đã chạnh lòng thương và “lấy dầu lấy rượu đổ lên vết thương cho người ấy và băng bó lại, rồi đặt người ấy trên lưng lừa của mình, đưa về quán trọ mà săn sóc” (Lc 10, 34). Không những thế, còn lấy tiền trao cho chủ quán trọ nhờ tiếp tục săn sóc cho bệnh nhân. Rõ ràng, người Sa-ma-ri là bản sao trung thực nhất của Vua Tình Yêu Giê-su vậy.

     Từ mấu chốt đó, ĐTC viết tiếp: “Chúa Giê-su là Con Thiên Chúa, Đấng làm cho tình thương của Chúa Cha hiện diện, tình thương trung tín, vĩnh cửu, không có hàng rào cũng chẳng có biên cương. Nhưng Chúa Giê-su cũng là Đấng ”tự cởi bỏ chiếc áo thần linh của Ngài”, hạ mình xuống từ thân phận thần linh, để mặc lấy hình người (Pl 2,6-8), và đến gần đau khổ của con người, đến độ xuống ngục, như chúng ta đọc trong kinh Tin Kính, và mang lại hy vọng và ánh sáng. Ngài không coi sự đồng hàng với Thiên Chúa, địa vị là Thiên Chúa của Ngài như một kho báu riêng (Xc Pl 2,6), nhưng cúi mình xuống, đầy lòng từ bi, trên vực thẳm đau khổ của con người, để đổ dầu an ủi và rượu hy vọng.” (Sđ nêu trên, số 3).

     Vâng, Đức Giê-su đã  “mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân, sống như người trần thế” (Pl 2,6), đồng thời Người đã mang lấy những bệnh tật của chúng ta, đã gánh chịu những đau khổ của chúng ta” (Is 53, 4). Khi đọc Tin Mừng, ai cũng thấy rõ Chúa Giê-su luôn tỏ ra đặc biệt quan tâm tới những người yếu đau, bệnh tật. Nhiều câu chuyện chữa lành tuyệt vời được kể lại: “Thiên hạ đem đến cho người mọi kẻ ốm đau, mắc đủ thứ bệnh hoạn tật nguyền, những kẻ bị quỷ ám, kinh phong, bại liệt và Người đã chữa họ.” (Mt 4, 24); “Chúa Giêsu trên núi đi xuống, đám đông lũ lượt đi theo Người. Và kìa, một người phong hủi tiến lại…Người giơ tay đụng vào anh và bảo, tôi muốn, anh sạch đi. Lập tức, anh được sạch bệnh phong hủi.” (Mt 8, 1-3); “Đức Giê-su chữa một người bị băng huyết và cho con gái ông Gia-ia sống lại (với người đàn bà bị băng huyết thì Người phán: "Này con, lòng tin của con đã cứu chữa con. Con hãy về bình an và khỏi hẳn bệnh." (Mc 5, 34); còn với con gái ông Trưởng Hội đồng 12 tuổi, đã chết, nhưng khi Đức Ki-tô truyền "Này bé, Thầy truyền cho con: trỗi dậy đi! " thì ngay lập tức con bé đứng dậy và đi lại được (Mc 5, 42); “Chúa Giêsu đi khắp các thành thị, làng mạc, giảng dạy trong các hội đường của họ, rao giảng Tin Mừng Nước Trời và chữa các bệnh hoạn tật nguyền.” (Mt 9, 35)…

     Thiên Chúa đã dựng nên loài người giống hình ảnh Thiên Chúa (St 1, 27), vậy thì tại sao loài người lại không “nhìn thấy chính Đức Giê-su Thiên Chúa nơi hình ảnh người anh em”, nhất là những anh em nghèo khó, bệnh tật, tù tội...? Năm nay là năm Đức Tin mà “Đức tin là con đường con người đến với Thiên Chúa, là sự đáp trả của con người trước tiếng nói của Thiên Chúa” (Thánh Âu-tinh), vậy thì người Ki-tô hữu hãy khắc ghi lời giáo huấn của người Cha Chung nơi Giáo Hội trần thế: ”Năm Đức Tin chúng ta đang sống là một cơ hội thuận tiện để tăng cường việc phục vụ bác ái trong các cộng đoàn Giáo Hội của chúng ta, để mỗi người trở thành người Samaritano Nhân Lành đối với tha nhân, đối với những người đang ở cạnh chúng ta.” (Sđ nêu trên, số 4).

5-  Hỏi: ĐTC đã dùng những hình ảnh hay sự kiện nào để mình hoạ cho lời kêu gọi của ngài trong “Ngày Thế Giới Các Bệnh Nhân”? 

      Đáp: Để minh hoạ cho lời mời gọi Ki-tô hữu dấn thân cho “Ngày Thê Giới Các Bệnh Nhân”, đến với anh em nghèo khó bệnh tật, ĐTC đã nêu bật nhiều tấm gương sáng trong Giáo Hội như:  Thánh nữ Tê-rê-sa Hài Đồng Giê-su đã sống ”trong sự kết hiệp sâu xa với cuộc Khổ Nạn của Chúa Giê-su” căn bệnh ”đưa thánh nữ đến cái chết qua đau khổ lớn lao”; Đấng Đáng Kính linh mục Luigi Novarese khi thi hành sứ vụ, đã đặc biệt cảm thấy tầm quan trọng của việc cầu nguyện cho và với các bệnh nhân và những người đau khổ; Ông Raoul Follereau dâng hiến trọn cuộc đời để săn sóc những người bị bệnh phong cùi (Hansen); Chân phước Mẹ Tê-rê-sa Calcutta suốt đời luôn luôn với xâu chuỗi Mân Côi trong tay, để gặp gỡ và phụng sự Chúa trong những người đau khổ, nhất là nơi những người ”không được mong muốn, không được yêu thương, chăm sóc” (mà xã hội đã coi họ như một đống phế liệu); Thánh nữ Anna Schaeffer cũng biết kết hiệp một cách gương mẫu những đau khổ của chị với khổ đau của Chúa Ki-tô: “chị trở thành một dụng cụ chuyển cầu không biết mệt mỏi trong kinh nguyện và phản ánh tình thương của Thiên Chúa đối với nhiều người tìm kiếm lời khuyên của chị”.

     Tất cả những tầm gương sáng được nêu lên đó dẫn đến một mẫu gương tuyệt đối vô song là “Đức Trinh Nữ Maria, Người đã theo Chúa Con chịu đau khổ cho đến hy tế tột cùng trên đồi Golgota. Mẹ không bao giờ mất niềm hy vọng nơi chiến thắng của Thiên Chúa trên sự ác, đau khổ và sự chết, và Mẹ biết đón nhận với cùng một vòng tay tin yêu Con Thiên Chúa sinh ra nơi hang đá Bê-lem và chết trên thập giá. Niềm tín thác mạnh mẽ của Mẹ nơi quyền năng của Thiên Chúa được chiếu sáng nhờ sự sống lại của Chúa Ki-tô, Đấng ban hy vọng cho những ai ở trong đau khổ và canh tân niềm xác tín về sự gần gũi và an ủi của Chúa.” (Sđ nêu trên, số 4)

     Nhân nói về những tấm gương sáng trong việc chăm sóc bệnh nhân, xin nêu thêm hai hình ảnh rất đáng trân trọng ở Việt Nam: Đó là Đức Cha Jean Cassaigne đã gắn bó với anh em dân tộc K’Hor ở Di Linh bị phong cùi một thời gian dài, rồi sau 15 năm làm Tổng Giám Mục Sài gòn, đã lại xin tình nguyện quay trở về sống giữa những người bệnh cùi ở Di Linh. Ngài sống với họ thêm 18 năm rồi lây bệnh và qua đời năm 1973; Linh mục Paul Mahu, một Linh Mục người Pháp đã từ giã quê hương với cuộc sống tiện nghi, đến sống giữa những người cùi ở Quy Hoà cho đến chết. Xác ngài được chôn cất ngay giữa làng cùi bên cạnh những người ngài thương yêu nhất. Ngoài ra, còn thật nhiều những hội từ thiện, bác ái cả trong Giáo Hội lẫn ngoài xã hội đã dấn thân, xả mình cho những bệnh nhân – nhất là những bệnh thế kỷ Siđa HIV Aids.

6-  Hỏi: Nơi phần kết luận, ĐTC đã viết gì? 

      Đáp: Nhằm bày tỏ lòng biết ơn đối với tất cả các tổ chức, hội đoàn, dòng tu và tất cả cộng đoàn dân Chúa đã dấn thân trong mục vụ y tế, ĐTC viết nơi phần kết luận (số 5): “Sau cùng, tôi muốn nghĩ đến, với lòng biết ơn nồng nhiệt và khích lệ, tất cả các tổ chức y tế Công Giáo và xã hội dân sự, các giáo phận, cộng đoàn Ki-tô, các gia đình dòng tu dấn thân trong việc mục vụ y tế, tôi nghĩ đến các hiệp hội các nhân viên y tế và thiện nguyện. Ước gì tất cả đều gia tăng ý thức rằng ”khi quảng đại và yêu thương tiếp đón mỗi sự sống con người, nhất là những người yếu thế và bệnh tật, Giáo Hội ngày nay đang sống một thời điểm căn bản trong sứ vụ của mình” (Tông huấn hậu Thượng Hội đồng Giám Mục ”Người Tín hữu giáo dân”, số 38).

     Nói đến tấm gương tuyệt đối vô song là Đức Trinh Nữ Maria, thì không thể quên tước hiệu của ngài: Mẹ Sầu Bi. Chỉ với tước hiệu này cũng đủ để nói lên tình Mẹ hiền đối với Trưởng Tử Giê-su và đoàn con trần thế – nhất là những người con “đang khóc lóc cần được ủi an, chia sẻ”  (mối phúc thứ 3 trong “8 Mối Phúc”). Vì thế, Đức Thánh Cha viết: “Tôi phó thác Ngày Thế Giới các bệnh nhân lần thứ 21 cho sự chuyển cầu của Đức Mẹ Maria Ân Phúc chí thánh được tôn kính tại Altoetting, xin Mẹ luôn tháp tùng nhân loại đau khổ, đang tìm kiếm sự thoa dịu và niềm hy vọng vững chắc, xin Mẹ trợ giúp tất cả những người can dự vào công việc tông đồ từ bi để họ trở thành những người Samaritano Nhân Lành cho anh chị em mình đang chịu thử thách vì bệnh tật và đau khổ, đồng thời tôi vui lòng ban Phép Lành Tòa Thánh” (Sđ nêu trên, số 5).

     Mong rằng tất cả mọi Ki-tô hữu khi được nghe tuyên đọc Sứ điệp “Ngày Thế Giới Các Bệnh Nhân” sẽ nhiệt liệt hưởng ứng lời kêu gọi của Cha Chung, cùng hiệp sức cầu nguyện Thần Khi Chúa soi sáng và ban cho can đảm dấn thân cộng tác với Giáo Hội, cộng tác với Thiên Chúa ("Để dựng nên ta, Thiên Chúa không cần đến ta, nhưng để cứu rỗi ta, Thiên Chúa không thể làm được nếu ta không cộng tác với Ngài" – Thánh Âu- tinh) trong sứ vụ cao  quý nhưng không ít khó khăn thử thách này, để đến với anh em khó nghèo, tật bệnh với tất cả tấm lòng quảng đại hy sinh. Ước được như vậy. Amen.

 

Trang Độc Giả

Trang Nhà