Hạnh Các Thánh

Ngày 25 tháng 7

THÁNH GIACÔBÊ TÔNG ĐỒ

Đời sống thánh Giacôbê mà Giáo hội mừng lễ hôm nay cho chúng ta thấy ý Chúa thật nhiệm mầu. Trong khi xuất thân giảng đạo, Chúa đã không chọn những người thông minh sáng suốt, những bậc tôn sư thông thái trong dân Israel để mang tin gieo vãi khắp nơi. Nhưng Người lại đã chọn những bác thuyền chài quê mùa chất phác để gọt đẽo các ông thành những tay cán bộ gặt hái lúa trời.

Thánh Giacôbê cũng là một trong những bác thuyền chài dốt nát kia. Ngài được gọi là Giacôbê Tiền để phân biệt với một Giacôbê nữa theo Chúa sau. Phúc âm kể lại cuộc Chúa kêu gọi ngài như sau: Một hôm Chúa Giêsu đang đứng trên bờ hồ Tibêria, dân chúng xúm quanh rất đông để nghe lời Chúa giảng. Nhìn thấy ngoài khơi có hai chiếc thuyền bỏ neo im lìm, Chúa Giêsu xuống thuyền của Simon (tức Phêrô) và bảo ông chèo ra xa khỏi bờ. Ngồi trên thuyền, Chúa bắt đầu giảng dạy dân chúng. Giảng xong, Chúa bảo Simon thả lưới đánh cả, nhưng Simon ái ngại, lưỡng lự vì, suốt một đêm hôm trước, các ông đã không kiếm được một con cá nào. Nhưng để chiều ý Chúa, các ông cũng tung lưới đợi chờ. Thế rồi một việc lạ lùng đã làm các ông hết sức kinh ngạc! Lưới thả một lúc mà đã lúc nhúc những cá là cá, nặng trĩu không thể kéo lên được. Simon phải xin các bạn đồng nghề ở các thuyền khác đến để kéo hộ. Họ đổ ra được hai thuyền cá đầy và thuyền nặng gần chìm. Kinh ngạc, Simon chạy lại quỳ gối trước chân Chúa xưng mình là kẻ tội lỗi không đáng ở trước mặt Ngài, nhưng Chúa Giêsu khích lệ ông và nói: “Đừng sợ, từ nay ngươi sẽ làm nghề lưới người”. Thế rồi anh em Simon bỏ thuyền bỏ lưới theo Chúa Giêsu. Đi xa hơn một chút nữa, thấy hai thanh niên đang loay hoay vá lưới bên cạnh một cụ già, Chúa Giêsu liền gọi hai ông, lập tức hai ông bỏ cha già, chài, thuyền, và đi theo Chúa” (Lc 1,1-11). Chúng ta được biết hai thanh niên đó là Giacôbê và em Ngài là Gioan, con ông Giêbêđê. Thế là từ đấy, Giacôbê nhập bọn làm Tông đồ và theo Chúa Giêsu trên những nẻo đường truyền giáo của Người.

Thực ra, sử liệu ghi lại rất ít chi tiết về đời sống truyền giáo của thánh nhân. Chúng ta chỉ biết được rằng thánh Giacôbê đã được theo Chúa và chứng kiến những giai đoạn quan trọng trong cuộc đời truyền giáo của Chúa và Ngài là Tông đồ đầu tiên đã được uống chén đắng của Chúa.

Từ ngày bỏ thuyền bỏ chài lưới, bỏ cả cha già để theo Chúa Giêsu, thánh Giacôbê có lẽ vẫn chưa hiểu nổi sứ mệnh của Chúa Giêsu và Ngài vẫn mong Chúa Giêsu lập một nước thế gian hùng mạnh để may ra mình còn được một địa vị khả quan trong nước đó. Hiểu biết tâm trạng của Giacôbê như thế, Chúa Giêsu muốn cho vị Tông đồ khỏi phải sờn lòng thối chí về những câu chuyện đau khổ của Thầy, Người đã bảo Giacôbê cùng với Gioan và Phêrô đi đến một chỗ và tỏ cho các ông sự vinh hiển của Người. Một hôm Chúa Giêsu cùng ba môn đệ đi lên một quả núi, ngày nay người ta gọi là núi Tabôrê. Lúc tới núi, vì phải đi đường mệt nhọc, các Tông đồ thiếp ngủ, còn Chúa Giêsu cầu nguyện. Đang khi cầu nguyện, Người biến hình trước mặt các ông: Quần áo Người sáng chói và trắng như tuyết. Các Tông đồ sợ hãi quá vì các ông không hiểu sự thể làm sao. Bỗng có đám mây đến bao bọc lấy các Ngài và tự đám mây có tiếng phán ra: “Người này là Con yêu dấu của Ta, hãy nghe lời Người”. Rồi bỗng dưng, nhìn kỹ chung quanh các ông không thấy ai khác mà chỉ thấy có mình Chúa Giêsu ở với các ông. Đang khi ở trên núi xuống, Chúa căn dặn các ông đừng kể lại với ai sự các ông vừa xem thấy, cho đến khi con người từ trong kẻ chết sống lại. Từ đấy tâm hồn Giacôbê càng ngày càng được tình yêu Chúa hun đúc, Ngài đã luôn luôn theo sát Chúa trong những đường Chúa đi.

Là một trang thanh niên làm nghề chài lưới, Giacôbê ắt hẳn phải là con người gan dạ trung kiên, quen với nắng mưa, chống chọi nhiều với phong ba bão tố. Tính hăng hái can tràng ấy vẫn còn nẩy nở nơi con người Giacôbê khi đã theo Chúa đi giảng đạo. Chúng ta còn nhớ có lần Chúa đã gọi Giacôbê là cai cái của thiên lôi, cũng bởi ngài quá hăng hái đã xin Chúa khiến lửa trên trời xuống thiêu đốt một làng Samaria kia không tiếp nhận Chúa Giêsu và các Tông đồ. Nhưng Giacôbê đã cụt hứng vì Chúa Giêsu không muốn mà còn quay lại quở trách ông.

Tuy đã được Chúa cho phép thấy sự vinh quang của Người mà Giacôbê vẫn chưa hiểu về nước của Chúa, ngài vẫn còn mơ tưởng một ngày kia Chúa sẽ lập một vương quốc hùng mạnh lộng lẫy và ngài sẽ được vinh dự lớn. Tham vọng đó, Giacôbê đã mạnh dạn xin cùng Chúa. Phúc âm kể lại như sau: Một hôm Chúa Giêsu và các Tông đang đi đường lên Giêrusalem. Trong khi Chúa đang nói cho các ông nghe những điều Chúa sẽ phải chịu, Giacôbê cùng em mình là Gioan nhanh miệng thưa: “Lạy Thầy, chúng con muốn Thầy ban cho chúng con điều chúng con sắp xin Thầy”. Ngài trả lời: “Các con muốn Thầy điều gì”. Xin Thầy cho chúng con, ngồi một người bên phải một người bên trái trong vinh hiển của Thầy. Chúa Giêsu bảo: “Các con không biết điều các con xin! Chén Thầy uống, các con có uống được không?”. Các ông thưa: “Thưa Thầy được”. Chén Thầy uống các con sẽ uống, phép rửa Thầy chịu, các con sẽ chịu, nhưng ngồi bên phải bên trái Thầy thì Thầy không có quyền cho, điều đó đã dành cho những người đã được chỉ định rồi”. Nhưng lời đó đã làm cho Giacôbê hiểu rõ hơn về nhiệm vụ của mình và đã ứng nghiệm cho Giacôbê. Tuy nhiên, để sửa soạn cho vị tông đồ một tâm hồn quảng đại, một ý chí sắt đá không sợ gươm giáo đau khổ, Chúa vẫn luôn luôn để Giacôbê đi sát cạnh Chúa. Trong những ngày mới theo Chúa xưa, Giacôbê đã được xem thấy vinh quang Chúa ở trên núi cao, thì cuối đời Chúa Giêsu, Người cũng lại cho Giacôbê được chứng kiến cảnh thương khó và được tham dự giờ hấp hối buồn phiền của Chúa trên núi Cây Dầu.

Rồi sau khi Chúa Giêsu sống lại về trời, được sức mạnh của Chúa Thánh Linh trong ngày Linh giáng, Giacôbê lại cảm thấy lời Chúa Giêsu đã nói lúc ông đến xin ngồi bên phải bên trái Chúa là êm ái ngọt ngào. Sau những ngày họp nhau cầu nguyện, Giacôbê đã cùng với các Tông đồ hăng hái chia tay nhau đi giảng Chúa Kitô chịu đóng đinh cho muôn dân. Cùng đi với thánh Phêrô, thánh Giacôbê đã luôn luôn tỏ ra là con người trung kiên, không sợ gông cùm xiềng xích. Các ông nhớ lời Chúa căn dặn: Họ đuổi các con ở thành này, các con hãy chạy sang thành khác. Mặc dầu bị truy nã gắt gao các ngài vẫn len lỏi thành nọ chỗ kia để gieo vãi Tin Mừng. Theo tông truyền, thánh Giacôbê đã sang tận Tây Ban Nha giảng đạo. Nhưng ơn Chúa Thánh Thần lại dẫn ông về Giêrusalem và chịu tử đạo tại đây. Lời Chúa Giêsu nói với Giacôbê: “Chén Thầy uống, con sẽ uống” đã được thực hiện.

Vua Hêrôđê ra tay tàn nhẫn với những người Kitô giáo, ông cho tầm nã những phần tử trọng yếu trong Giáo hội, Giacôbê cũng không thoát khỏi nanh vuốt của con người khát máu ấy. Ông đã bị Hêrôđê tống ngục và chờ ngày đem ra xử tử. Ngày hành quyết đã đến, thánh Giacôbê không chút lo sợ, Ngài luôn luôn vui vẻ, vui vẻ với hết mọi người. Tục truyền lại rằng hôm thánh nhân bị diệu đi chém đầu, anh lý hình thấy thánh nhân can đảm và hiên ngang quá, anh ta xúc động trong lòng và ngay lúc ấy anh xin trở lại đạo, xưng đức tin ngay truớc mặt nhà cầm quyền. Đến nơi xử, anh lý hình quỳ xuống khóc lóc xin thánh nhân tha thứ. Vì chính tay anh đã chém bao nhiêu người có đạo. Thánh Giacôbê ôm lấy anh ta, cả hai cùng ngước mắt lên trời và lập tức một nhát kiếm chém xuống, cả hai đầu cùng rơi.

Thánh Giacôbê đã là vị Tông đồ đầu tiên được uống chén đắng mà Chúa đã hứa.